ԱՄՆ-ը ձեւավորում է նոր աշխարհակարգ ՌԴ-ի մասնակցությամբ. Ի՞նչ կլինի Հարավային Կովկասում

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմի գլխավոր դեմքերի արտաքին քաղաքական հայացքներն ուսումնասիրելիս, հետխորհրդային տարածաշրջանի, հատկապես Հարավային Կովկասի մասով Վաշինգտոնի հնարավոր մոտեցումների վերաբերյալ ստանում ենք հակասական պատկերացում:

Մեկ բան փորձագետները պնդում են գրեթե միաբերան, այս պահին Միացյալ Նահանգները կենտրոնացած են ներքին խնդիրների վրա, եւ գոնե այդ ժամանակահատվածում հետխորհրդային տարածաշրջանում Ռուսաստանը ստանում է գործողությունների ազատության ընդարձակ միջակայք:

ԱՄՆ նոր նախագահի վարչակազմից ստացվող հիմնական մեսիջները թույլ են տալիս ենթադրել, որ Վաշինգտոնի գործողությունների հիմնական թիրախները լինելու են մի քանիսը՝ Չինաստանի եւ Իրանի ազդեցության տարածման զսպումը եւ իսլամական ծայրահեղականության դեմ պայքարը: Թրամփի վարչակազմում առանցքային պաշտոններում նշանակված անձանց քաղաքական հայացքները հենց այդ մասին են վկայում: Այսպես, Պենտագոնի շեֆ է նշանակվել հայտնի գեներալ Ջեյմս Մետիսը, որին իրաքյան պատերազմում իր կարծր եւ հաճախ ագրեսիվ մոտեցումների համար նաեւ անվանում են «կատաղած շուն»:

Կենտրոնական հետախուզության վարչության ղեկավարի պաշտոնում առաջարկվում է նշանակել կոնգրեսական Մայք Պոմպեոին, որն Իրանի հետ միջուկային գործարքի ամենաթունդ քննադատներից է: Դոնալդ Թրամփի ազգային անվտանգության հարցերով գլխավոր խորհրդական է նշանակվել գեներալ Մայքլ Ֆիլին, որը մեծ հեղինակություն է վայելում պատերազմի վետերանների շրջանում եւ երկու տարի ղեկավարել է ԱՄՆ ՊՆ-ի հետախուզական վարչությունը: Նա իսլամական ծայրահեղականության դեմ անզիջում պայքարի մոլի կողմնակիցներից է: Այս հարցում գեներալ Ֆիլինը գերակայություն է տալիս Ռուսաստանի հետ սերտ համագործակցությանը:

Երեկ արդեն լուրեր տարածվեցին այն մասին, որ Հայաստանում ԱՄՆ նախկին դեսպան Ջոն Հեֆերնը կարող է փոխարինել Վիկտորյա Նուլանդին Միացյալ Նահանգների պետքարտուղարի Եվրոպայի եւ Եվրասիայի հարցերով օգնականի պաշտոնում: Անգամ, եթե Հեֆերնը նշանակվի Նուլանդի պաշտոնում, չի կարելի ենթադրել, որ ԱՄՆ-ը նպատակ ունի ակտիվացնել իր քաղաքականության եվրասիական, հատկապես հարավկովկասյան ուղղությունը:

«Հեֆերնը, ինչպես եւ ցանկացած դիվանագետ, գործելու է Պետդեպարտամենտից իջեցված դիրեկտիվներով: ԱՄՆ դիվանագետներն ինքնագլուխ գործողություններ չեն կարող անել:  Իհարկե, հաշվի կառնվի նրա՝ Հայաստանում աշխատելու փորձը, սակայն նշանակման դեպքում նա կգործի այնպես, ինչպես կասեն Վաշինգտոնից»,- մեզ հետ զրույցում ասաց ՄԱՀՀԻ՝ Միջազգային եւ անվտանգության հարցերով հայկական ինստիտուտի փորձագետ Գեւորգ Մելիքյանը:

Թրամփի վարչակազմը, ըստ նրա, այժմ կենտրոնացած է լինելու ներքին խնդիրների վրա, ինչը նշանակում է, որ հետխորհրդային տարածքում առաջատար դերակատարություն է ստանձնելու Ռուսաստանը: «Սա վերաբերում է նաեւ Հարավային Կովկասին: ԱՄՆ-ում դեռեւս քննարկվում են ներքին խնդիրները: Թրամփը սկսել է մաքրել «Ավգյան ախոռները» երկրի ներսում, շատ բան է փոխվելու, սակայն դեռեւս ոչ ոք չի պատկերացնում, թե ինչպես եւ ինչի կարող է հանգեցնել այս ամենը: Այս հարցերում անորոշության դոզան շատ մեծ է»,- ասաց փորձագետը՝ հավելելով, որ ամեն դեպքում ԱՄՆ նախագահի նոր վարչակազմը գնում է նոր աշխարհակարգի ձեւավորման ճանապարհով:

Ասվածի ապացույցն է նաեւ Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարար Ֆրանկ-Վալտեր Շտայնմայերի վերջերս կատարած հայտարարությունն առ այն, որ Թրամփի ընտրությամբ ավարտվեց 20-րդ դարի աշխարհակարգը: «Տեկտոնական փոփոխությունների նշույլներ են երեւում: Իսկ նոր աշխարհակարգը տարբերվելու է հնից նրանով, որ այնտեղ էական դերակատարություն է տրվելու Ռուսաստանին հատկապես գլոբալ անվտանգության ապահովման հարցերում պատասխանատվության եւ ֆինանսական ծախսերի մի ահագին մասն իր վրա վերցնելու տեսանկյունից»,- կարծում է Գեւորգ Մելիքյանը՝ հավելելով, որ Թրամփը Ռուսաստանին հետխորհրդային տարածաշրջանում ազատ գործելու «ֆոռա» է տալու: «Ի տարբերություն Օբամայի՝ նոր վարչակազմը փորձելու է օգտագործել Ռուսաստանին գլոբալ եւ տարածաշրջանային հարցերի լուծման համար»,- ասաց նա:

Մելիքյանի մտքի հետ համաձայն է նաեւ ԱՄՆ Թաֆթսի համալսարանի Ֆլեթչերի իրավունքի եւ դիվանագիտության դպրոցի գիտաշխատող, քաղաքագետ Սուրեն Սարգսյանը: «Ռուսաստանի գործոնն էական է ԱՄՆ նոր վարչակազմի համար հենց իր գլոբալ եւ տարածաշրջանային նպատակներին հասնելու համար: Ռուսաստանի միջոցով փորձ է կատարվելու զսպել Չինաստանին, իսկ Հարավային Կովկասում եւ Միջին Արեւելքում՝ Թուրքիայի եւ Իրանի ազդեցության ընդարձակման պոտենցիալը: Նոր ձեւավորվող աշխարհակարգում այս պահին գոնե ավելի արդյունավետ գործելու են կետային եւ հստակ պայմանավորվածությունները, քան նախորդ դարում ձեւավորված դաշինքները»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Սուրեն Սարգսյանը:

Նա դժվարացավ ասել, թե ինչպիսին կլինի ԱՄՆ նոր վարչակազմի քաղաքականությունը Հարավային Կովկասում, քանի որ այդ մասին խոսելը դեռ վաղ է: «Վարչակազմում շուրջ 6 հազար նոր նշանակումներ են կատարվելու: Միայն դրանից հետո կարելի է վերլուծություններ կատարել: Սակայն մեկ բան հնարավոր է ենթադրել, որ ինչպես Հարավային Կովկասում, այնպես էլ հետխորհրդային տարածաշրջանում Ռուսաստանի դերն աճելու է: Գոնե այս պահին այդպիսին է գործընթացների օբյեկտիվ տրամաբանությունը: Քանի դեռ ԱՄՆ-ը զբաղված է լինելու ներքին խնդիրներով եւ արտաքին քաղաքականության նոր մոտեցումների ձեւավորման հարցերով, Ռուսաստանը ստանում է ազատ գործելու քվոտա»,- ասաց մեր զրուցակիցը:

Այսպիսով, Հարավային Կովկասում եւ հետխորհրդային տարածքում առաջիկայում հնարավոր է շեշտակի աճի ռուսական գործոնի ազդեցությունը: Ուստի, կարելի է ենթադրել, որ տարածաշրջանի երկրների արտաքին քաղաքականության մեջ կլինի առաջնահերթությունների փոփոխություն: Մոլդովայի նախագահի պաշտոնական այցը Մոսկվա, Եվրամիության նկատմամբ քննադատությունը, Գազպրոմի հետ Վրաստանի նոր պայմանավորվածությունը, Ադրբեջանի՝ Կրեմլին ուղղված խնդրանքը՝ ավելի ակտիվ զբաղվել ԼՂ հիմնախնդրով եւ ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանի պաշտոնական եւ պատմական այցը Մոսկվա կարելի է հենց ասվածի տրամաբանության ծիրում դիտարկել: Փոփոխվող աշխարհաքաղաքական միջավայրում ամենախոցելի կարգավիճակում է Ռուսաստանի հետ հակամարտող Ուկրաինան: Եթե այն լեզու չգտնի Ռուսաստանի հետ, իսկ միեւնույն ժամանակ զրկվի ԱՄՆ-ի աջակցությունից, ապա ուղղակի կոլապսի առջեւ կհայտնվի:

Տպել
3973 դիտում

Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի

«Վանաձոր» ՔԿՀ-ի 17 ծառայողի նկատմամբ կիրառվել է կարգապահական տույժ

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի