Պարտադիր է. վեհափառը սոցիալական քարտ կստանա

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի մարտի 5-ի համարում

«Սոցիալական քարտերի մասին» ՀՀ օրենքի 10-րդ հոդվածի առաջին մասն ասում է. «Սոցիալական քարտերը կիրառվում են 1) քաղաքացուն աշխատավարձ, սոցիալական ապահովության եւ ապահովագրության կենսաթոշակ, նպաստ, հատուցում, 2) հարկեր, տուրքեր, պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարներ, 3) պետական եւ ոչ պետական ծրագրեր իրականացնելու ընթացքում բանկային հաշիվ բացելու ժամանակ»: Նույն հոդվածի երկրորդ մասի համաձայն, վերոնշյալ գործառույթների հաշվառման ու հաշվետվական փաստաթղթերը համարվում են անվավեր, եթե դրանցում նշված չեն սոցիալական քարտերի համարները: Ինչպես հայտնի է՝ վերոնշյալ օրենքն ուժի մեջ է մտել 2003 թվականի հունվարի մեկից, իսկ համաձայն 16-րդ հոդվածի՝ օրենքի 10-րդ հոդվածն ուժի մեջ պետք է մտնի օրենքն ուժի մեջ մտնելուց 18 ամիս անց, այսինքն՝ 2004 թվականի հուլիսի մեկից:

Այսինքն, բոլոր այն քաղաքացիները, ովքեր ուզում են սովորականի նման ստանալ իրենց հուլիս ամսվա աշխատավարձերը եւ սոցիալական քարտեր ստանալու համար դեռ հայտեր չեն ներկայացրել՝ պետք է  անպայման դա անեն առաջիկա 3-4 ամսվա ընթացքում: Նշենք, որ սոցիալական քարտեր ստանալու համար հերթագրված է ՀՀ ողջ կառավարությունը՝ վարչապետ Անդրանիկ Մարգարյանի գլխավորությամբ, Ազգային Ժողովը, ՀՀ նախագահի աշխատակազմի այն մասը, ովքեր դուրս են մնացել հոկտեմբերին նախագահի հետ միասին սոցիալական քարտ ստանալու պատվավոր ցուցակից:  Սոցապ նախարարությունից տեղեկացնում են, որ սոցիալական քարտեր ստանալու համար հերթագրված, այսինքն՝ հայտ ներկայացրած ՀՀ քաղաքացիների թիվը հասնում է մոտ մեկ միլիոնի, իսկ մինչ այսօր  տպագրվել է ընդամենը 330 հազար սոցիալական քարտ, որոնց մի մասը, սակայն, հին նմուշի քարտեր են: 

Սակայն վերոնշյալ օրենքում սեպտեմբերին փոփոխություններ մտցնելուց հետո, մասնավորապես՝ «անհատական ծածկագրերը» «սոցիալական քարտերով» փոխարինելուց հետո, մինչ այդ տպագրված քարտերն այլեւս անվավեր են եւ պետք է վերատպվեն:  Ըստ սոցապ նախարարության հասարակայնության հետ կապերի վարչության պետ Հասմիկ Խաչատրյանի, բնակչության մոտ սոցիալական քարտերի հետ կապված թյուրիմացությունը եւ դրա դրսեւորումները, հիմնականում, տարբեր կարգի հավաքների, բողոքի ակցիաների եւ վրդովմունքի զանգերի ձեւով մնացել են անցյալում, եւ հիմա մարդիկ հիմնականում զանգահարում են ավելի մանրամասն իմանալու համար, թե իրենք ինչ պետք է անեն սոցիալական քարտ ստանալու համար:

Սոցապ նախարարությունում նախատեսում են, որ Մոսկվայից վերադառնալուց հետո, Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գարեգին Երկրորդի գլխավորությամբ, Հայաստանի հոգեւոր դասը նույնպես կստանա սոցիալական քարտեր, եւ այդպիսով՝ վերջ կդրվի սատանայության, մարդու մարմնի մեջ տեղադրվող չիպերի եւ այս կարգի այլ խոսակցություններին: Հիշեցնենք, որ սոցիալական քարտ ստանալու համար քաղաքացիները պետք է անձը հաստատող փաստաթղթի հիման վրա (մինչեւ 16 տարեկան երեխաների դեպքում՝ ծննդյան վկայականների) լրացնեն հայտեր, որոնք կտրամադրվեն ՀՀ  տարածքային կառավարման մարմինների սոցիալական ծառայությունների, ՀՀ զբաղվածության տարածքային կենտրոնների կողմից: Քարտը քաղաքացուն տրվում է հայտը լրացնելուց հետո՝ երեսուն օրվա ընթացքում:

Այսպիսով, մինչեւ հուլիսի մեկը այնքան էլ շատ ժամանակ չի մնացել, սակայն մարդիկ կան, որոնք  իրենց աշխատանքի վայրերում՝ հուլիսի մեկից աշխատավարձ ստանալու համար սոցիալական քարտերի առկայության պարտադիր լինելու մասին ցուցանակներ տեսնելիս խուճապահար են լինում եւ այնքան էլ լավ չեն հասկանում, թե ինչ է կատարվում: Ըստ սոցապ նախարարության լրատվական բաժնի վարիչ Հասմիկ Խաչատրյանի, սակայն, նախարարությունն ամեն ինչ անում է՝ մարդկանց ինչպես հարկն է ինֆորմացնելու համար:  Համենայնդեպս, նախարարության գնահատականներով, քարտեր ստանալու համար քաղաքացիների հայտերի թիվը վերջին ժամանակներում կտրուկ աճել է, իսկ մոտ երկուսուկես միլիոն սոցիալական քարտեր տպագրելու համար մինչեւ հուլիս ընկած ժամանակահատվածը լիովին բավարար է:

Թե ինչ կլինի, եթե մարդը սոցիալական քարտ չունենալու պատճառով չկարողանա աշխատավարձ ստանալ, կամ՝ եթե գործատուներն, այնուամենայնիվ, վճարեն աշխատավարձը՝ անկախ այն բանից, որ տվյալ մարդը սոցիալական քարտ չունի, այս հարցերը դեռ որեւէ օրենքով կարգավորված չեն: Այնուամենայնիվ, ՀՀ բնակչության մի որոշակի հատված զգուշավորությամբ է նայում սոցիալական քարտ ստանալու հեռանկարին՝ այդ հայտերը համարելով սատանայի գերիշխանության մասին կտակարանային մի շարք կանխատեսումների իրականացում:

Աննա Հակոբյան