Հավասարություն. Սեդրակն ու Լեւոնը բանակում

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի մարտի 17-ի համարում

Անցած շաբաթ ուսանողների հետ հանդիպման ժամանակ, անդրադառնալով «Զինապարտության մասին» օրենքում առաջարկված տխրահռչակ փոփոխություններին, Ռոբերտ Քոչարյանը հայտարարեց. «Եթե այս օրենքը ընդունվեր, ապա մեծ տղաս այս տարի պետք է գնար բանակ, փոքր տղաս երկու տարի հետո եւս պետք է գնար բանակ: Սա ինձ համար, որպես հայր, տրագեդիա չէ, ճիշտ հակառակը»: Այս հայտարարությունը ամբողջությամբ տեղավորվում է քարոզչական դասական սխեմաների մեջ. երկրի նախագահը ուրախությամբ է խուսում իր որդիների բանակում ծառայելու հեռանկարի մասին: Պետական քարոզչամիջոցները, ըստ այդ նույն սխեմայի, կարող էին դա դարձնել տեսահոլովակ ու օրը մի քանի անգամ, լվացքի փոշու գովազդին զուգահեռ, հեռարձակել սիրված սերիալներից առաջ եւ հետո:

Չարեցին: Որովհետեւ քարոզչական տեխնոլոգիաների դասական սխեմաները Հայաստանում, ինչպես ցույց է տալիս փորձը, լավագույն դեպքում՝ չեն գործում, իսկ վատագույն դեպքում՝ հակառակ արդյունք են տալիս: Տվյալ դեպքում ամբողջ ժողովուրդը իրեն հարց էր տալու՝ իսկ Քոչարյանի որդիները ծառայելու էին նույն պայմաններու՞մ, ինչ որ՝ շարքային քաղաքացիների երեխաները, թե՞ ամիսը մեկ գնալու էին ու զորամասի հրամանատարի բարեհամբույր ժպիտների ներքո մի քանի ժամ անցկացնեին, զբոսնեին զորամասի տարածքով ու հայդա տուն՝ երկրային հաճույքներ վայելելու: Այսինքն՝ լողանալու էին, հագուստը լվանալու էին, կարտոֆիլ էին մաքրելու, հատակն էին լվանալու, «պլացն» էին ավլելու, «դնեվալնի» էին կանգնելու, տնեցիներին ու սիրած աղջկան էին տեսնելու նույն հաճախականությամբ, ինչ որ մյուսնե՞րը:

Այս հարցն անպայման հնչելու էր: Կարելի է կռահել, թե ինչ պատասխան էր լինելու: Ինչպիսի պատասխան կարելի է ակնկալել հասարակ ժողովրդից, եթե անգամ ուսանողության քոչարյանական-բազեական ակտիվը վստահաբար չի պնդում, որ Քոչարյանի որդիները ծառայելու էին հավասար պայմաններում: «Ես ցանկանում եմ հավատալ, որ հավասար պայմաններում կծառայեին. համենայն դեպս, Սահմանադրությունը նախագահի որդիների համար առանձին նորմեր չի սահմանում: Կապրենք՝ կտեսնենք»,-մեզ հետ զրույցի ժամանակ փաստորեն թերահավատություն հայտնեց ակտիվ բազեական Էդուարդ Շահմազյանը: Հանրապետական կուսակցության երիտասարդական կազմակերպության ղեկավար, ոչ պակաս բազեական Արմեն Աշոտյանը վստահ է, որ Քոչարյանի որդիները կգնան ծառայելու, բայց մեր այն հարցը, թե որդիները արդյո՞ք կծառայեն շարքային քաղաքացիների երեխաների հետ միեւնույն պայմաններում, առաջարկեց ուղղել անձամբ Քոչարյանին:

Ուղղեցինք, սակայն պատասխան չստացանք: Երեկ Ռոբերտ Քոչարյանի Ռազմական ինստիտուտ կատարած այցի ավարտին, լրագրողների հետ ունեցած ճեպազրույցի ժամանակ, մեր այս հարցին ի պատասխան նախագահն ասաց. «Համենայն դեպս, այնպես եմ արել, որ ֆիզիկական հնարավորությունների առումով (իր որդիները-խմբ.) պրոբլեմներ չեն ունենալու, ձողից առնվազն 10 անգամից ավելի կկարողանան իրենց ձգել»: Այս պատասխանից մենք ընդամենը տեղեկանում ենք, որ Քոչարյանի որդիները՝ Սեդրակն ու Լեւոնը, կարողանում են 10 անգամից ավել «ժիմ» անել: Իսկ կարտոֆիլ մաքրելու՞ են, հատակ լվանալու՞ են, ստիպված լինելո՞ւ են «չաստ նայողին» դիմակայել, «ատչոտներ» տալո՞ւ են «ճշտի բազարներում», ծեծ ուտելո՞ւ են: Այս հարցերը անպատասխան են մնում: Քոչարյանը երեկ միայն հավաստիացրեց, որ եթե ԶՄ օրենքում փոփոխությունները չընդունվեն էլ, իր որդիները, միեւնույն է, գնալու են բանակ:

Ուստի նույն հարցով դիմեցինք Սեդրակի եւ Լեւոնի ապագա հրամանատարներից մեկին՝ ՀՀ պաշտպանության փոխնախարար Արթուր Աղաբեկյանին: «Անհոգ եղեք, պայմանները նույնն են լինելու»,-ասաց փոխնախարարը: Մեզ թվաց, թե վերջապես գտնվեց մեկը, որը հստակ պատասխան տվեց մեր հարցին: Բայց անմիջապես ավելացրեց. «Եթե նրանք (որդիները-խմբ.) ցանկանան, ես այցելություն կկազմակերպեմ լրագրողների համար»: Այսինքն, ՊՆ փոխնախարարը թույլտվություն կստանա Քոչարյանի որդիներից եւ լրագրողների համար այցելություն կկազմակերպի այն զորամաս, որտեղ ծառայում են նրանք: Այսինքն, օրերից մի օր լրագրողներով, օպերատորներով, լուսանկարիչներով կհավաքվենք ու, ՊՆ փոխնախարարի գլխավորությամբ, կմեկնենք «մարտական փառքի վայրեր»: Իսկ թե ինչով են զբաղվելու Սեդրակն ու Լեւոնը այցից առաջ եւ հետո, կիմանանք, եթե վերջիններս թույլտվություն տան ՊՆ ղեկավարությանը:

Հայկ Գեւորգյան