Հաց բերողի մահվան համար ազգովի մեղավոր ենք, նախ՝ մենք, հետո՝ ռեժիմը. Եղիշե Պետրոսյան

Հաց բերող Արթուր Սարգսյանի մահը բավականին մեծ վրդովմունքի ալիք է բարձրացրել Հայաստանի քաղաքական ու հասարակական շրջանակներում:

«Արմենիա» բժշկական կենտրոնի վերակենդանացման բաժանմունքի վարիչ Սուրեն Մակարյանը երեկ հայտնել է, որ Արթուր Սարգսյանը նախօրեին հիվանդանոց է տեղափոխվել օղակային ճողվածք ախտորոշումով, իսկ դա այն դեպքում՝ երբ ունեցել է աղիների ոլորում: Հիվանդանոց տեղափոխվելուց հետո նա վիրահատվել է: «Ճողվածքը ոլորվել է, աղին սեղմվել է, եւ հրատապ պետք էր վիրահատել, հակառակ դեպքում՝ աղին կմեռուկանար»,- ասել էր Մակարյանը:

Հիշեցնենք, որ Արթուր Սարգսյանը մեղադրվում է «Սասնա ծռեր» խմբի անդամներին ՊՊԾ գունդ հաց տանելու համար իսկ իրավական ձեւակերպմամբ՝ նրանց օժանդակելու մեջ: Նա ձերբակալվել էր 2016 թվականի հուլիսի 31-ին՝ «Սասնա ծռերի» հանձնվելու օրը:

Երեկ նրա մահվան լուրը հայտնի դառնալուն պես հասարակական-քաղաքական ակտիվիստները հավաքվեցին Ազատության հրապարակում՝ արտահայտելու իրենց դժգոհությունը նրա նկատմամբ եղած անտարբերության դեմ: Հրապարակից նրանք երթ կազմակերպեցին դեպի նախագահական նստավայր: Ցուցարարներն ի նշան բողոքի հաց են նետել նախագահականի դարպասներից ներս: Երեկ ողջ մամուլն ու սոցիալական ցանցերը հեղեղված էին Հաց բերողի մահվան կապակցությամբ հնչող ափսոսանքով, ցավակցություններով, մեկնաբանություններով ու իշխանությունների նկատմամբ արվող քննադատություններով: Մենք փորձեցինք որոշակի մեկնաբանություններ ստանալ նրա նկատմամբ ուշադիր եղած գործիչներից:

Երաժիշտ Եղիշե Պետրոսյանն, օրինակ, մեզ հետ զրույցում Հաց բերողի մահը համարեց «անտարբերության եւ անխղճության» արդյունք: Պետրոսյանն ինքն էլ ՊՊԾ գնդի գրավման օրերին այդ գործի շրջանակներում ձերբակալվել, այնուհետեւ ազատ է արձակվել: Նա անգամ երգ է գրել Արթուր Սարգսյանի մասին: «Նրա մահվան դեպքն ահավոր ազդել է ինձ վրա, շատ դժվար է ճշգրիտ գնահատական տալը, բայց ես կարծում եմ՝ ե՛ւ անտարբերությունը, եւ անխղճությունը նրա մահվան պատճառը դարձան, նաեւ չգիտակցելը, որ այդ տղան իր տեսակով մահապարտ տղա էր: Սա պետք է գիտակցեին եւ նրան չհասցնեին այդ աստիճանի հյուծվածության, որ հետո էլ չկարողանային մահվան դեմն առնել: Նրան մինչեւ վերջ քամեցին: Սա նաեւ մեր ժողովրդի անշնորհակալ տեսակի արդյունքն է: Ազգովի մեղավոր ենք, նախ մենք, հետո ռեժիմը»,- ասաց Եղիշե Պետրոսյանը:

«Հաց բերող» Ա. Սարգսյանի մահը սպանություն էր, որի ամբողջ պատասխանատվությունը կրում է անձամբ Սերժ Սարգսյանը, քանի որ միայն այդ մակարդակում են նման քաղաքական նշանակություն ունեցող գործերով որոշումները կայացվում, մեզ հետ զրույցում ասաց իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը: «Հայաստանում առանց նրա հետ համաձայնության իրավապահ որեւէ մարմին նման դեպքերում չի կարող որեւէ քայլ կատարել: Եվ սա համարում եմ իրապես սպանություն: Արթուր Սարգսյանի նկատմամբ որպես խափանման միջոց երկրորդ անգամ կալանքի կիրառումը ամբողջությամբ ապօրինի էր, որի դեմ նա բողոքեց ծայրահեղ ձեւով: Եվ  ըստ էության ստեղծվեց այնպիսի հանգամանքներ, որն ունեցավ այսպիսի ելք»,- հավելեց իրավապաշտպանը:

Հատկանշական է, որ Արթուր Սարգսյանին երկրորդ անգամ կալանավորելուց հետո դատախազությունը նրա առողջական վիճակի վերաբերյալ հաղորդագրություն էր, տարածել թե՝ «Ա. Սարգսյանի մոտ առկա հիվանդությունները, այդ թվում նաեւ Բեխտերեւի հիվանդությունը՝ առանց ներքին օրգանների ախտահարումների, չեն դասվում ՀՀ կառավարության 2006 թվականի մայիսի 26-ի N 825-Ն որոշման N 2 հավելվածով սահմանված պատիժը կրելուն խոչընդոտող ծանր հիվանդությունների շարքին, եւ վերջինս ստացիոնար բուժման կարիք չունի»:

Մինչդեռ անցած ամիս Սարգսյանի պաշտպաններ Տիգրան Եգորյանի ու Դավիթ Գյուրջանի տարածած հայտարարությունների համաձայն՝ նա ստացիոնար պայմաններում լուրջ բուժման կարիք ուներ: Եվ որ «կալանավայրում բժիշկ հրավիրելու եւ բժշկական օգնություն ստանալու նրա պահանջները շարունակաբար անտեսվել են «Նուբարաշեն» ՔԿՀ վարչակազմի կողմից, իսկ տրամադրված բժշկական օգնությունը սահմանափակվել է արյան ճնշումը չափելով եւ միայն ցավազրկողներ առաջարկելով: «Դեկտեմբերի 10-ից ի վեր Արթուր Սարգսյանի վիճակը կտրուկ վատացել է. ունեցել է գլխապտույտներ, սրտխառնոցներ եւ փսխումներ, իսկ դեկտեմբերի 11-ին Սարգսյանի մոտ սկսվել են արդեն արյունային փսխումներ։ Արթուր Սարգսյանին այցելած «Նուբարաշեն» ՔԿՀ բժիշկը կրկին սահմանափակվել է ցավազրկող առաջարկելով եւ արյան ճնշումը չափելով, իսկ Ա. Սարգսյանի՝ շտապօգնություն հրավիրելու պահանջը մերժվել է»,- նշված էր հայտարարության մեջ:

«Արթուր Սարգսյանի հանդեպ անմարդկային վերաբերմունքի եւ խոշտանգումների ողջ պատասխանատվությունը կրում է իրավապահ համակարգը»,- արդեն այս անգամ հայտարարել էին իրավապաշտպանները:

Պաշտպանները Ա. Սարգսյանի գործով դիմել են նաեւ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան: Իսկ երեկ նրա մահվան հանգամանքներն անմիջապես պարզելու պահանջով են հանդես եկել Մարդու իրավունքների գործող եւ նախկին պաշտպաններ Արման Թաթոյանն ու Կարեն Անդրեասյանը: Վերջինս անգամ նրա մահվան համար մեղավորներին պատժելու կոչ է արել: Հայտարարությամբ է հանդես եկել նաեւ Գլխավոր դատախազությունը՝ նշելով որ պարզվում են Արթուր Սարգսյանի մահվան հանգամանքները:

Հատկանշական է, որ երեկ Հաց բերողի մահվան վերաբերյալ շատ դժվար էր մեկնաբանություններ ստանալ իշխանություններից: Վարչապետ Կարեն Կարապետյանը քարոզարշավի ժամանակ ընդամենն ասել էր, թե «շատ մեծ ցավ եմ ապրում»: Իսկ ԳՄ նիստից հետո ԱԺ փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովն էլ հավելել էր, թե «ՀՀԿ-ն ցավում է, իսկ մեղավորները կպատժվեն»: