Հույժ գաղտնի. փոխադարձ բավարարվածության հինգ ժամեր

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի մայիսի 7-ի համարում

Երեկ՝ ժամը 16.00-ին  ընդդիմության եւ խորհրդարանական կոալիցիայի ներկայացուցիչները ներքաղաքական իրավիճակի շուրջ քաղաքական կոնսուլտացիաների համար մտան ԱԺ նախագահի աշխատասենյակ եւ այնտեղից դուրս եկան 5 ժամ անց: Մինչ լրագրողները քննարկում էին նման տեւական քաղաքական կոնսուլտացիայի հնարավոր սցենարը՝  ժամը 21-ի մատույցներում խորհրդարանական ուժերի քաղաքական կոնսուլտացիան ավարտվեց: Ըստ ձեռք բերված պայմանավորվածության՝ ՀՀԿ, ՀՅԴ, ՕԵԿ, ՄԱԿ, «Ժողպատգամավոր», «Արդարություն» խմբակցության եւ «ԱՄ» ներկայացուցիչները հայտարարեցին, որ բացի համատեղ ընդունված հայտարարությունից՝ իրենք այս պահին ասելու բան չունեն:

Իսկ հայտարարության մեջ ասված է. «Քաղաքական կոնսուլտացիաների արդյունքում ՀՀԿ, ՕԵԿ, ՀՅԴ, «Արդարություն», «ԱՄ», ՄԱԿ խմբակցությունների եւ «Ժողպատգամավոր» խմբի ներկայացուցիչները համաձայնության եկան շարունակել քաղաքական  կոնսուլտացիաները՝ միասնաբար ձեւավորելով քննարկվող հարցերի օրակարգը: Կոնսուլտացիայի մասնակիցները կարեւորեցին քաղաքական նոր իրավիճակի ստեղծման անհրաժեշտությունը երկրում՝ հիմք ընդունելով կոալիցիայի մաս կազմած կուսակցությունների հայտարարությունները, նաեւ՝ «Արդարության» եւ «Ազգային միաբանության» մայիսի 4-ի համատեղ հայտարարությունը»: Ի՞նչ պետք է հասկանալ այս հայտարարությունից:

Ըստ «Արդարություն» դաշինքի քարտուղար Վիկտոր Դալլաքյանի՝ իրենց ընդունած համատեղ հայտարարությունը նշանակում է, որ քաղաքական կոնսուլտացիաների այն օրակարգը, որը ուղիղ 5 ժամ մշակել են խորհրդարանական ընդդիմությունն ու կոալիցիոն կուսակցությունները՝ երկրում ստեղծելու է քաղաքական նոր իրավիճակ: Իսկ երկրում քաղաքական նոր իրավիճակի ստեղծումը, ե՛ւ ընդդիմության, ե՛ւ կոալիցիայի կարծիքով,  պայմանավորված է ԵԽԽՎ Հայաստանի վերաբերյալ ընդունած բանաձեւով: Այսպիսով, քաղաքական ուժերը ձեւավորել են հրատապ հարցերի օրակարգ, որի քննարկումը եւ հնարավոր լուծումը երկրում ստեղծելու են նոր քաղաքական իրավիճակ:

Երեկ կոնսուլտացիայի մասնակից կողմերը  հրաժարվեցին հրապարակել համատեղ մշակված քննարկվելիք հարցերի օրակարգը՝ պնդելով, որ ըստ պայմանավորվածության՝ այդ օրակարգը պետք է հրապարակվի այսօր: Ինչեւէ, չնայած հույժ գաղտնիությանը, մեզ հաջողվեց պարզել, որ կողմերի առաջիկա քաղաքական քննարկումների օրակարգում ներառված են հետեւյալ հարցերը՝ ԵԽԽՎ բանաձեւի, սահմանադրական բարեփոխումների եւ ՀՀ ընտրական օրենսգրքի քննարկումներ, կոռուպցիայի դեմ պայքար, տեղական  ինքնակառավարման եւ տարածքային կառավարման մարմինների բարեփոխում, «Արդարություն» դաշինքի եւ «Ազգային միաբանության», նրանց համախոհների նկատմամբ հարուցված  քրեական գործերի կասեցման հարցեր, Հանրային հեռուստատեսությունում իշխանության եւ ընդդիմության տեսակետների ներկայացման խնդիր, Վստահության հանրաքվեի օրինականության (իրավական)  հիմքերի քննարկում, ԱԺ-ում ընդդիմության  մասնակի բոյկոտի դադարեցման հարցերի քննարկում:

Ի դեպ, քաղաքական քննարկումների օրակարգի առաջին հարցը՝ ԵԽԽՎ բանաձեւի քննարկումը ներառում է բանաձեւի բոլոր կետերը: Այսպիսով, ընդդիմության եւ իշխանության միջեւ առաջիկա քաղաքական կոնսուլտացիաների օրակարգում, ըստ էության, ներառված են այն չորս կետերը, որոնց շուրջ իր ընդունած վերջին հայտարարության մեջ առաջարկում էր բանակցել կոալիցիան՝ ՀՀ  ԸO, սահմանադրական բարեփոխումներ, կոռուպցիայի դեմ պայքար եւ Վստահության հանրաքվեի օրինականության քննարկում: Ինչ վերաբերում է ընդդիմության առաջարկներին, ապա Վ.Դալլաքյանը նշեց, որ ԵԽԽՎ բանաձեւում արդեն առկա են ընդդիմության այն առաջարկները, որոնք իրենք ներկայացրել են կոալիցիային՝ նախորդ քաղաքական կոնսուլտացիայի ժամանակ:

Ինչ վերաբերում է ընդդիմության համար առանցքային՝ Վստահության հանրաքվեի կետին, ապա, ի պատասխան մեր այն դիտարկմանը, թե՝ ի վերջո, իրենք կոալիցիայի հետ պետք է քննարկեն ոչ թե Վստահության հանրաքվե անցկացնելու ընդդիմության պահանջը, այլ՝ ընդամենն այդ պահանջի օրինականությունը, Դալլաքյանն ասաց. «Վստահության հանրաքվեի հետ կապված մենք ամրագրել ենք այնպիսի ձեւակերպում, որը միանգամայն բավարարում է ընդդիմությանը»: Ինչեւէ, ԱԺ նախագահի մոտ հրավիրված քաղաքական կոնսուլտացիաների մասնակիցներն իրենց քաղաքական վերադասներին կներկայացնեն համատեղ մշակված օրակարգը, իսկ այսօր արդեն հստակ կլինի այդ բանակցությունների ժամանակացույցը:

Ի դեպ, երեկ մասնակից կողմերը հայտարարեցին իրենց երկուստեք բավարվածության մասին: Մեր հարցին, թե արդյո՞ք նման բան հնարավոր է՝ ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար Լեւոն Մկրտչյանն ասաց. «Հայաստանում ամեն բան էլ հնարավոր է»: Այդուհանդերձ, չնայած փոխադարձ բավարարվածությանը,  կողմերը երեկ վերահաստատեցին իրենց վճռականությունը՝ ընդդիմությունը Ռոբերտ Քոչարյանին պաշտոնանկ անելու, կոալիցիան՝ այդ պաշտոնանկությունը թույլ չտալու գործում: Ի դեպ, որքան էլ զարմանալի է, ընդդիմությունը վստահ է, որ համատեղ ձեւավորած քաղաքական կոնսուլտացիաների օրակարգն իրեն  տալու է Քոչարյանին պաշտոնանկ անելու հնարավորություն, իսկ կոալիցիան՝ Քոչարյանին պահելու հնարավորություն:

Նաիրա Զոհրաբյան