Ողբերգազավեշտ. բռնություն՝ «Ջերմուկի» շշով

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի մայիսի 20-ի համարում

«Արդարություն» դաշինքի դեմ հարուցված քրեական գործը հասարակության ուշադրությունը բեւեռեց կալանավորված քաղաքական գործիչների վրա: Սակայն այս գործի շրջանակներում կան նաեւ այլ կալանավորվածներ, որոնք մնացին ստվերում եւ համապատասխան ուշադրության չարժանացան: Նրանցից մեկը ջրի պլասմասե շշով ոստիկանի գլխին խփած երիտասարդն է՝ լուսակերտցի Էդգար Առաքելյանը, որին մեղադրանք էր առաջադրվել 300 հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներով: Այսինքն, կապրոնե շշով ոստիկանին խփելը գլխավոր դատախազության ՀԿԳ քննիչները գնահատել էին որպես «պետական իշխանության յուրացում», որը ենթադրում է 10-15 տարի ազատազրկում («Առագաստում» մարդ սպանելը փաստորեն շատ ավելի մեղմ հանցանք է):

Որպես մեղադրյալ ներգրավելու որոշման մեջ ՀԿԳ քննիչ Թարվերդյանը, նկարագրելով 24-ամյա երիտասարդի գործողությունները, գրել էր. «Տեղեկանալով ապրիլի 12-ին Երեւանի Ազատության հրապարակում չարտոնված հանրահավաք հրավիրելու մասին՝ հանրահավաքին մասնակցելու համար Լուսակերտից եկել է Երեւան: Ժամը 16:30-ին մասնակցելով հանրահավաքին՝ Ազատության հրապարակում արել է պետական իշխանությունն ու սահմանադրական կարգը փոփոխելուն ուղղված հրապարակային կոչեր, որից հետո չարտոնված երթով շարժվել է դեպի Բաղրամյան պողոտա եւ, հասնելով ԱԺ մատույցների մոտ, կատարել է Ա.Գեղամյանի, Վ.Դալլաքյանի ու մյուսների կողմից պետական իշխանությունը յուրացնելուն՝ սահմանադրության խախտմամբ պետական իշխանությունը բռնությամբ զավթելուն ուղղված գործողություններ»:

Ապա՝ բացատրել է, թե որոնք են դրանք. «Չի կատարել հրապարակային կոչերը դադարեցնելու, պետական եւ հասարակական կազմակերպությունների աշխատանքի բնականոն ընթացքը չխանգարելու մասին իրավապահների նախազգուշացումներն ու պահանջները, այլ հանրահավաքի կազմակերպիչների հրահրմամբ, առանձին մասնակիցների հետ ոստիկանության աշխատակիցների նկատմամբ դիմել է բռնությունների՝ ագրեսիվ տրամադրված խմբերին ոգեկոչելու, իրադրությունն ապակայունացնելու, խառնաշփոթ-իրարանցում ստեղծելու համար, հանքային ջրի պարունակությամբ կապրոնե 1,5 լ-ոց շշով հարվածել է ոստիկանության աշխատակցի գլխին եւ դիմել փախուստի»:

Տեքստն ընթերցելիս  այնպիսի տպավորություն ես ստանում, որ Էդգար Առաքելյանը ապրիլի 12-ի գլխավոր գործող անձն էր. նա էր Գեղամյանի, Դալլաքյանի միակ հույսը, գործի շարունակողը: Մյուս կողմից՝ շարադրանքի մեջ մեղադրանքներ են հասցեագրված Գեղամյանին եւ Դալլաքյանին, որոնց, չգիտես ինչու, դատախազությունը խնայել է՝ քրգործ չի հարուցել: Մինչդեռ՝ օրենքի առաջ բոլորը հավասար են, այդ թվում նաեւ՝ ԱԺ պատգամավորները, որոնց կատարած հանցագործությունները պատժելու մեխանիզմները եւս մշակված են: Եւ վերջապես՝ այդ ի՞նչ «ագրեսիվ տրամադրված խմբեր» ոգեկոչելու մասին է խոսքը, ովքե՞ր են ընդգրկված այդ խմբերում, նրանցից ո՞ւմ է մեղադրանք առաջադրվել:

Թերեւս, այս եւ այլ հարցերում ճչացող թերություններն են եղել պատճառը, որ մայիսի 5-ին նույն քննիչ Թարվերդյանը փոփոխություն է կատարել մեղադրանքի ծավալում եւ վերաորակել 316 հոդվածի 1-ին մասի՝ իշխանության ներկայացուցչի նկատմամբ բռնություն գործադրելը, որը պատժվում է տուգանքով կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը 5 տարի ժամկետով: Այս որոշման մեջ այլեւս չկան ագրեսիվ խմբերը եւ իշխանության զավթումը: Գրված է. «Առաքելյանը ապրիլի լույս 13-ի գիշերը առողջության համար ոչ վտանգավոր բռնություն է գործադրել իր ծառայական պարտականությունները կատարող ոստիկանության փոխգնդապետ Սահակ Մարտիրոսյանի նկատմամբ՝ հանքային ջրի պարունակությամբ կապրոնե 1,5 լիտրանոց շշով հարվածել է վերջինիս գլխին ու դիմել փախուստի»:

Նշենք, որ կապրոնե շիշը դատարկ է եղել՝ չնայած քննիչի տեքստից հակառակն է հասկացվում: Իսկ գործում առկա դատաբժշկական փորձաքննությունը հաստատում է, որ որեւէ մարմնական վնասվածք ոստիկանը չի ստացել: Այժմ գանք «հանցագործին». «Շողակն» ադամանդի գործարանում աշխատող, չամուսնացած, չդատված Էդգար Առաքելյանի ցուցմունքով՝ ինքը դիմել է ինքնապաշտպանության, երբ իր դեմքին գազ են փչել, ապա վահանով այնպես են խփել, որ առջեւի ատամնաշարը թափվել է (այդ մասին արձանագրել է նրան այցելած Կարմիր խաչը): Նրան՝ միտինգի մի խումբ ծեծված մասնակիցների հետ տարել են ոստիկանություն եւ 2-ական օր վարչական տվել: Էրեբունու ժամանակավոր մեկուսարանում ոստիկաններից մեկը ճանաչել է հեռուստատեսությամբ ամբողջ օրը պտտվող կադրերի հերոսին:

Նրան տեղափոխել են Կենտրոնի ոստիկանություն, որտեղ դաժանաբար ծեծել են, ապա քննիչները համոզել են, որ խոստովանի՝ բաց կթողնեն: Խոստովանությունից հետո 10-15 տարվա հոդված են դրել վրան ու տարել անվտանգության մեկուսարան: Գործը փաստորեն քննել են մեծ արագությամբ եւ, անջատելով մայր գործից, արդեն ուղարկել են դատարան: Ակնհայտ է, որ չեն ցանկացել քաղաքական գործիչների հետ առնչվի: Տուժողը՝ փոխգնդապետ Մարտիրոսյանը, իր ցուցմունքներում իրեն անմեղ զոհ է ներկայացրել՝ ինքը գիշերվա ժամը 2-ին Բաղրամյան պողոտայում հանգիստ զբոսնում էր, երբ չարամիտ հանցագործը հարձակվեց իր վրա եւ բռնություն գործադրեց: Էդգար Առաքելյանին պաշտպանում է փաստաբան Թադեւոս Ալեքսանյանը, որը մինչեւ 98 թվականը Մասիսի դատարանի նախագահն է եղել: Դատական առաջին նիստը կկայանա մայիսի 25-ին. գործը քննելու է Կենտրոն եւ Նորք-Մարաշ համայնքների առաջին ատյանի դատավոր Պարգեւ Օհանյանը:

Արմինե Օհանյան