Աշխարհի ամենաարդար դատարանը. հերթը հասավ բակերին

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի մայիսի 23-ի համարում

Մայրաքաղաքը սանտիմետր առ սանտիմետր վաճառելու գաղափարն օրեցօր ավելի օրիգինալ դրսեւորումներ է ստանում: Նախ՝ վաճառեցին զբոսայգիները, պետական շենքերն ու շինությունները, իսկ հիմա՝ հերթը հասել է շենքերի բակերին: Երեւանի Ամիրյան 15 շենքի («Օրբիտա» խանութի ետեւում) բնակիչներն այս առուծախի արդյունքում հայտնվել են անհեթեթ վիճակում. նրանք մեկ տարուց ավելի պայքարում են իրենց բակի համար, սակայն՝ ապարդյուն: Երեկ քաղաքացիական գործերով վերաքննիչ դատարանը, Աստղիկ Խառատյանի նախագահությամբ, հարցը վճռեց ի վնաս բնակիչների: Պատմության սկիզբը 2002-ի սեպտեմբերին դրել է քաղաքապետ Ռոբերտ Նազարյանը՝ 16 հարկանի բնակելի շենքի բակից 20 քմ-ոց մի տարածք 15 տարի ժամկետով վարձակալության տրամադրելով «Թոռնիկ Եվա» ՍՊԸ-ին, որի տնօրենը Համլետ Ռեւազյանն է:

20 քմ-ը համարելով փոքր տարածք՝ քաղաքապետարանը, խախտելով օրենքը, տրամադրել է առանց մրցույթի, իսկ հետագայում՝ 2003-ի հունիսին մեկ այլ որոշում է կայացրել՝ «տրամադրված տարածքը ընդլայնելու նպատակով» լրացուցիչ հողահատկացում անելով եւս 80 քմ. այս անգամ՝ 25 տարի ժամկետով: Նման պրիմիտիվ հնարք քաղաքապետարանը կիրառել է հողահատկացումների բազմաթիվ որոշումներում: Այդպես էին վարվել նաեւ Մաշտոցի 7 շենքի դիմացի տարածքը Հենրիկ Իգիթյանին տրամադրելիս (նախ՝ փոքր տարածք, ապա՝ ընդլայնում): Ամիրյան 15 շենքի 94 բնակարան ունեցող շենքի 400 բնակիչներն այդ որոշման արդյունքում փաստորեն միանգամից եւ վերջնականապես զրկվում են բակից:

Դա, անշուշտ, այնքան ողբերգական չէր լինի, եթե խոսքն ընդամենը մեքենաների կայանատեղիի կամ երեխաների խաղահրապարակի մասին լիներ: Խնդիրն ավելի լուրջ է. «Թոռնիկ Եվա» ՍՊԸ-ն նպատակադրվել է այդ տարածքում սպասարկման սրահ կառուցել: Բնակիչները դիմել եւ ստացել են թաղապետարանի, հրշեջ ծառայության, քաղաքաշինության պետական տեսչության եզրակացությունները, որտեղ կտրականապես դեմ են արտահայտվում բակի տարածքը կառուցապատելու գաղափարին: Կենտրոն համայնքի թաղապետի տեղակալը գրել է. ««Թոռնիկ Եվա» ՍՊԸ-ի կողմից շինարարություն իրականացնելու դեպքում անհնար կլինի իրականացնել շենքի աղբահանությունը, եւ կստեղծվի հակասանիտարական վիճակ»:

Արտակարգ իրավիճակների վարչության հակահրդեհային ծառայության պետ Հակոբյանը գրել է. «Ավտոտնակների եւ բնակելի շենքերի միջեւ հակահրդեհային միջտարածությունը պետք է լինի 9 մետրից ոչ պակաս, իսկ 9-ից ավելի հարկանի շենքերի պատից մինչեւ երթեւեկության եզրը՝ 8-10 մետր, որով խախտված են վերոհիշյալ նորմերի պահանջները»: Քաղաքաշինության պետական տեսչությունը նշել է. «Կենսագործունեության միջավայրի փոփոխությունը պետք է կատարվի նախապես ծրագրվող փոփոխության մասին հասարակությանն իրազեկելուց հետո, քանի որ հողահատկացման արդյունքում փոխվելու է բակային տարածքի գործառնական նշանակությունը»: Նաեւ նշված է, որ առանց այն էլ շենքի բակը չի բավարարում քաղաքաշինական նորմատիվներով պահանջվող չափանիշները (կանաչապատ տարածք, հանգստի գոտիներ, սպորտհրապարակներ, կայանատեղիներ եւ այլն), ուստի «քաղաքաշինական տեսակետից նշված հողահատկացումը նպատակահարմար չէ»:

Բոլոր հնարավոր իրավասու մարմիններից այսքան հստակ եւ կտրուկ եզրակացություններ ունենալով հանդերձ՝ առաջին ատյանի, ապա վերաքննիչ դատարանները մերժել են բնակիչների պահանջը՝ քաղաքապետի որոշումը չեղյալ համարելու մասին: Դատարանը փաստորեն համարել է, որ 16 հարկանի շենքում աղբահանության կարիք չկա, ավտոկայանատեղի պետք չէ, մարդիկ պետք է «Թոռնիկ Եվա»-ի սպասարկման սրահի ու ավտոտնակների արանքով մի կերպ հասնեն հակասանիտարական ու ապրելու համար ոչ պիտանի շենքը եւ ծվարեն իրենց գարշահոտ բնակարաններում, իսկ երբ հանկարծ հրդեհ ծագի՝ վառվեն ու վերանան:

Փաստորեն, դատարանը մի ՍՊԸ-ի ցանկությունը վեր է դասել 400 բնակչի շահերից: Անշուշտ, ընթերցողին կհետաքրքրի, թե այնուամենայնիվ ինչ փաստարկ է դրել դատարանն իր ապօրինի վճռի հիմքում: Այս հաստափոր քաղգործի մեջ ընդամենը մի ամոթխած գրություն կա, որից կառչելով էլ դատարանը վճիռ է կայացրել՝ արհամարհելով մյուս բոլոր փաստարկները: Դա դատարան է ուղարկել Երեւանի քաղաքապետարանի «Երեւաննախագիծ» ՓԲԸ-ի տնօրեն Գուրգեն Մուշեղյանը, որն իր իսկ վերադասի (քաղաքապետի) կատարած ապօրինությունը կոծկելու նպատակով գրել է, որ «քաղաքաշինական տեսանկյունից սպասարկման սրահի տեղադրումը չի հակասում բակի գործառնական նշանակությանը»:

Այսինքն, բակում ծառ կլինի թե երկաթբետոնե շինություն՝ միեւնույն է: Հիշեցնենք, որ Գ. Մուշեղյանը խորհրդային շրջանում Երեւանի գլխավոր ճարտարապետն էր. նրա աշխատած շրջանում են ձեւավորվել 16 կվարտալ, Բանգլադեշ եւ այլ բազմաբնակարան թաղամասերը, որոնք տասնյակ տարիների ընթացքում այդպես էլ խելքի բերել չի լինում: Ամիրյան 15-ի բնակիչները չեն պատրաստվում հաշտվել կատարվածի հետ. նրանք որոշել են դիմել ցանկացած քայլի, որ 100 քմ-ոց հսկա շինությունն իրենց բակում չկառուցվի: Նրանք դիմելու են վճռաբեկ, երթ եւ նստացույց են անելու՝ միանալով ընդդիմության հանրահավաքներին:

Արմինե Օհանյան