Ապագա շքանշանակիրները. իսկ միգուցե պարգեւատրեի՞ք

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի հունիսի 11-ի համարում

Սրանից հետո ով ասես կարող է լրագրող ծեծել, թանկարժեք լրագրողական տեխնիկա ջարդել, քանի որ հանցագործները մեզանում չեն պատժվում, ընդամենը՝ 100 հազար դրամ են վճարում: Ապրիլի 5-ին «Նաիրի» կինոթատրոնի մոտ լրագրողների նկատմամբ բռնություն գործադրած սափրած գլուխները 185 հոդվածի 1-ին մասով առաջադրված մեղադրանքի համար երեկ 100 հազար դրամ տուգանքի արժանացան (հոդվածը նախատեսում է մինչեւ 2 տարի ազատազրկում): Խնդիրն, իհարկե, գումարի չափը չէ, այլ մեր երկրում արդարադատություն կոչվող երեւույթի չգոյությունը, ինչում կրկին համոզվեցինք Կենտրոն, Նորք-Մարաշ համայնքների 1-ին ատյանի դատարանում (դատավոր Ռուբիկ Ներսիսյան) ընթացող դատավարության ժամանակ: Առավոտյան ժամը 11-ին դատարանի դահլիճն արդեն լեփլեցուն էր, սափրած գլուխներից մի քանիսը կանգնել էին ուղիղ դռների մեջ եւ արգելում էին լրագրողներին ներս թողնել:

Բոլոր շանսերը կային, որ «ապրիլի 5»-ը կրկնվեր՝ այս անգամ դատարանի շենքում: Նրանք հրաժարվում էին ենթարկվել անգամ դատարանի նախագահի պահանջին: Ռ. Վարդանյանը չկամությամբ միջամտեց՝ լրագրողներին հայտարարելով. «Ես ձեր թիկնապահը չեմ»: Նման դեպքերում արագ դատարան ժամանող ոստիկանները (Կենտրոնի ոստիկանությունը մեկ հարկ ներքեւ է) այս անգամ չերեւացին: Որոշ ժամանակ անց դատավորն իրավիճակը վերցրեց իր հսկողության տակ, սակայն, ինչպես ասում են՝ լրագրողների «աչքը» սափրած գլուխները վախեցրին: Գործով անցնում էր 5 տուժող՝ «Հայկական ժամանակից» Նիկոլ Փաշինյանը եւ Հայկ Գեւորգյանը, «Առավոտից» Աննա Իսրայելյանը, «Կենտրոնից»՝ Տիգրան Բաբայանը, «Հայլուրից» Ռոմիկ Խաչատրյանը:

Ամբաստանյալներ Հրայր Հարությունյանը (Արտաշատի Հրո) եւ Աշոտ Ավետիսյանը (Բանգլադեշի Համո) կոտրել են «ՀԺ»-ի (պատճառելով 200 հազար դրամի վնաս), «Առավոտի» (10 հազար դրամ) ֆոտոխցիկները, «Կենտրոնի» (247 հազար) ու «Հայլուրի» (290 հազար) տեսախցիկները, հրել ու ծեծել լրագրողներին: Նախաքննության ընթացքում փոխհատուցվել են «ՀԺ»-ի եւ «Կենտրոնի» վնասները, «Առավոտի» գումարը մեծ չի եղել, իսկ «Հայլուրը» մեծահոգաբար «ներել է» վնասը: Դեպքի վերաբերյալ տուժող լրագրողների ու ամբաստանյալների պատմություններն էականորեն տարբերվում էին իրարից: Լրագրողները պատմում էին, որ «Ազգային միաբանության» հանրահավաքը լուսաբանելիս կինո «Նաիրիից» ձվեր են նետվել Գեղամյանի ուղղությամբ, եւ իրենք մոտեցել են, որ նկարահանեն, սափրած գլուխները հարձակվել են իրենց վրա եւ սկսել ծեծուջարդը:

Սափրած գլուխների «ընտրանին», որը հանդես էր գալիս որպես ամբաստանվող կողմ, դատարանում հրաժարվեց ցուցմունքներ տալուց: Հրապարակվեցին նրանց նախաքննական՝ զմայլելի հայերենով շարադրված ցուցմունքները: Ըստ Աշոտ Ավետիսյանի՝ ինքն այդ օրը ժամադրված է եղել Կարինե անունով մի աղջկա հետ, «խուսափելով ավելորդ աչքերից»՝ կինոյի սրճարանում նստել են, երբ դուրս են եկել, նկատել է, որ մի կին իրեն նկարում է: Եւ քանի որ ամուսնացած է եւ չէր ուզում, որ իրեն ուրիշ աղջկա հետ նկարեն՝ «ճարահատված» վերցրել է ֆոտոապարատը եւ գցելով գետնին՝ ջարդել: Բնականաբար, նա չպատասխանեց Աննա Իսրայելյանի այն դիտարկմանը, թե տեսաերիզի ոչ մի կադրում ոչ մի աղջիկ նրա կողքին չի երեւում, փոխարենը՝ բոլոր կադրերում նա կանգնած է իր նմանների խմբի մեջ:

Մյուսի պատմությունն ավելի ուշագրավ էր. պարզվում է՝ Հրայր Հարությունյանը Արտաշատի Նորաշեն գյուղից ապրիլի 5-ին Երեւան է եկել Մատենադարանի մոտից խմորեղեն գնելու: Կինոյի մոտ տեսնելով, որ իրեն նկարահանում են՝ վրդովվել է եւ որպեսզի «անիմաստ տեղը չվարկաբեկվի»՝ ջարդել է կամերան: Երկուսն էլ չեն տեսել «հավկիթ» նետողներին, երկուսն էլ նույն բառերով գրել են, որ լրագրողների վրա տարբերանշաններ չկային, ոչինչ փակցված չէր, ոչ ոք չի ներկայացել: Դատարանում Հարությունյանը թաքցրեց իր դատվածությունը, եւ դատավորը ստիպված էր նրան հիշեցնել, որ 1986-ին 5 տարի Ռուսաստանում նստել է: Իսկ Ա.Ավետիսյանը հարցերին պատասխանելիս ասաց. «Քննչական հետաքննության վախտ բոլոր հարցերը տվածա, բոլորին պատասխանել եմ»: Վերջում երկուսն էլ ասացին, որ զղջում են:

Դատաքննության ընթացքը չփոխեց ոչ Աննա Իսրայելյանի միջնորդությունը, որը պահանջեց տեսաերիզը, որտեղ պատկերված են նշված դեպքերը, զննել, կցել քրգործին եւ ճանաչել իրեղեն ապացույց: Ոչ Նիկոլ Փաշինյանի՝ նախաքննության ավարտին արած հայտարարությունը, որ քննությունը կատարվել է թերի, մեղավորների ոչ լրիվ շրջանակն է պարզվել: Դատավորը հայտարարեց, որ գործից մաս է անջատված՝ իբր, այնտեղ կպարզեն մնացած մեղավորներին: Ի դեպ, անջատված մասում ոչ մեղադրյալ կա, ոչ տուժող, այնպես որ՝ սա երեւի կարժանանա Հոկտեմբերի 27-ի անջատված մասի ճակատագրին: Երեկվա նիստից մեր ուշադրությունը գրավեց հատկապես «Հայլուրի» թղթակից Վահե Կոստանդյանի ցուցմունքը:

Եթե նիստի ընդմիջմանը նրան գրկախառնված չտեսնեինք ամբաստանյալներից մեկի հետ (այս ընթացքում հասցրել են «ախպերանալ»), կմտածեինք, որ նա իր գործընկերոջ՝ «Հայլուրի» օպերատոր Ռոմիկ Խաչատրյանի դեմ ցուցմունք է տալիս: Անգամ մեղադրող Երիցյանը նրա ցուցմունքից տարակուսած հարցրեց՝ գուցե տեսախցիկն ինքը՝ օպերատո՞րն է ջարդել: Ի զարմանս դահլիճի՝ Վ.Կոստանդյանն ասաց. «Չգիտեմ»: Պակաս հետաքրքիր չէր ամբաստանյալների պաշտպանի՝ Կարո Աղաջանյանի (27-ի գործով Էդիկ Գրիգորյանի պաշտպանը) կեցվածքը, որը մերժում էր անգամ իր պաշտպանյալների անմեղությունը հաստատող միջնորդությունները: Իսկ մեղադրող Երիցյանը հանդես էր գալիս ոչ թե որպես տուժողի, այլ ամբաստանյալների շահերի պաշտպան: Երբ ճառում առաջարկեց 100 հազար դրամ տուգանք սահմանել, տեղից նկատեցին. «Իսկ գուցե պարգեւատրեի՞ք»: «Ջերմուկի» շշով ոստիկանի գլխին թեթեւակի խփած տղային 1,5 տարի տված դատարանը 100 հազար դրամ տուգանք սահմանեց ապրիլի 5-ի «հերոսների» համար: Պետությունը փաստորեն հովանավորում է մարդ ծեծող ոստիկաններին եւ պատժում՝ ճշմարտությունը ժողովրդին հասցնող լրագրողներին:             

Արմինե Օհանյան