Էլի Արամը. մահվան մասին լուրը չափազանցված է

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի հունիսի 11-ի համարում

Ընդդիմության պերմանենտ նվազող եւ հատկապես հունիսի 4-ի խիստ սակավամարդ հանրահավաքից հետո իշխանական կոալիցիան որոշել է կազմակերպել ընդդիմության թաղումը՝ հոգեհանգստով, թաղման  արարողությամբ, յոթով եւ քառասունքով: Իհարկե, կոալիցիայի որոշ ներկայացուցիչների այս նախաձեռնությունն ընդամենը սեւ հումոր է, սակայն օրերս խորհրդարանում կոալիցիոն որոշ պատգամավորներ իրար մեջ բաժանում էին, թե ընդդիմության թաղման սեղանին ով է բերելու գինին ու օղին, ով՝ լավաշը, ով՝  խաշլաման, իսկ ով՝ ծաղկեպսակը: Եւ չնայած ընդդիմության ճամբարից էլ կոալիցիային են խորհուրդ տալիս մտածել, թե իրենց վաղուց մեռած մարմինը ինչպես «ֆորմալինով» ավելի երկար պահեն, բայց մի բան ակնհայտ է՝ այսօր հարթակում գտնվող ընդդիմությունն իր քաղաքական մարտավարությունը վերանայելու լուրջ խնդիր ունի:

Առայժմ դեռ հարթակային ընդդիմությունը հրաժարվում է ընդունել, որ իր գործելաոճը  փակուղի է տարել իշխանափոխության իրենց հռչակած ծրագիրը, եւ իր պարտությունն արդարացնելու համար բերում է տարբեր, երբեմն՝ օբյեկտիվ, երբեմն՝ անհեթեթ պատճառներ. փողի պակասությունը, ընդդիմության լիդերներից մեկի ժլատությունը, մյուսի անկանխատեսելի խասիաթը, երրորդի կապրիզները, չորրորդի դավադրությունները, ներդրված համատարած ականները եւ արտաքին աշխարհի ցանկությունները: Երեկ «Արդարություն» դաշինքի նիստից առաջ մենք փորձեցինք ընդդիմության ներկայացուցիչներից պարզել՝ իրենք ընդունո՞ւմ են, որ միացյալ ընդդիմության մարտավարությունը դեմ է առել պատին, որի արդյունքում ընդդիմության համակիրների շարքերը նոսրանում են:

Մեր բոլոր զրուցակից ընդդիմադիրները միաբերան հայտարարեցին, որ մեզ միայն թվացել է, թե հունիսի 4-ի հանրահավաքը մարդաշատ չէր, որ ընդդիմությունը ծրագիր ու գաղափար չունի՝ դա եւս մեզ թվում է: Եւ ընդհանրապես մենք խորը թյուրիմացության մեջ ենք, երբ գրում ենք, որ ընդդիմադիր դաշտը լուրջ վերադասավորումների խնդիր ունի: Ըստ «Արդարություն» դաշինքի ներկայացուցիչ, պատգամավոր Վարդան Մկրտչյանի՝ ընդդիմության ճամբարում ամեն ինչ «օքեյ» է, իրենց բոլոր գործողությունները խիստ հաշվարկված են ու տրամաբանված, եւ ընդդիմությունը հաստատուն քայլերով գնում է դեպի մոտալուտ իշխանափոխություն: Եւ միակ ընդդիմադիրը, որը երեկ քաջություն ունեցավ  խոստովանելու, որ իրենց ներկայիս մարտավարությունն իրեն սպառել է՝ «Հանրապետություն» կուսակցության առաջնորդ Արամ Զ. Սարգսյանն էր:

«Խնդիրն այս պահին այն չէ, թե ինչքան մարդ էր եկել վերջին կամ նախավերջին հանրահավաքին: Խնդիրն այլ բան է՝ արդյո՞ք այդ թվից ավելի մարդ կգա, թե՝ ոչ: Խնդիրը մարդկանց թիվն ավելացնելն է, որի համար՝ ընդդիմությունը Քոչարյանի հրաժարականին եւ իշխանափոխության հասնելու իր քաղաքական հիմնավորումները պետք է փոխի: Ընդդիմության պայքարի առաջին էտապը, երբ հարց բարձրացվեց Վստահության հանրաքվե անցկացնելու մասին, որի մերժումից հետո ընդդիմությունը բոյկոտեց ԱԺ-ի աշխատանքները, դրանից հետո դուրս եկավ փողոց՝ շրջեցինք մարզերով, մարդկանց բերեցինք հանրահավաքի, որի կուլմինացիան եղավ ապրիլի 12-ը. այս փուլն ընդդիմության համար ավարտված է: Վստահության հանրաքվեն, որպես իշխանություններին հեռացնելու միջոց, այս պահին արդեն արդիական չէ:

Իհարկե, դա պետք է մնա ընդդիմության պայքարի օրակարգում, սակայն այսօր ընդդիմությունը նոր խնդիրներ պետք է առաջադրի, որպեսզի կարողանանք առավել մեծ թվով ժողովուրդ հավաքել: Ես կասկած չունեմ, որ հասարակության 90 տոկոսն իշխանափոխություն է ուզում. ուղղակի այդ 90 տոկոսը նաեւ հիմնավոր պատրվակ է ուզում, որ Քոչարյանին ասի՝ ինչո՞ւ գլխարկ չես դրել»,- երեկ մեզ հետ զրույցում ասաց Արամ Զ. Սարգսյանը: Թե որո՞նք են լինելու այն նոր խնդիրներն ու հիմնավորումները,  որոնք ընդդիմությունը պետք է դնի իր առաջ եւ ժողովրդին առաջնորդի իշխանափոխության, Արամ Սարգսյանն այդ հարցերն առաջիկա օրերին tet a tet հանդիպումներում քննարկելու է «Արդարություն» դաշինքի անդամ բոլոր կուսակցությունների լիդերների հետ:

Ըստ Արամ Սարգսյանի՝ մի բան ակնհայտ է, որ ընդդիմությունն այլեւս չպետք է բավարարվի միայն հանրահավաքներով. պետք են պայքարի այլ մեթոդներ եւս, որոնք ընդդիմությունն առաջիկայում կներկայացնի հանրությանը՝ քննարկելուց եւ միասնական համաձայնության գալուց հետո: Բացի դա, ըստ Արամ Սարգսյանի, դարձյալ հրատապ է «Հանրապետություն» կուսակցության՝ ամիսներ առաջ արած այն առաջարկը, որ այս իշխանությունների դեմ պայքարում պետք է միավորվի հայաստանյան ողջ ընդդիմադիր դաշտը, եւ որեւէ ուժ չպետք է հայտարարի մեկ այլ ընդդիմադիր ուժի հանդեպ ունեցած իր գենետիկ անհամատեղելիության մասին:

Ահա այս եւ մի քանի այլ հարցեր են դրված լինելու միացյալ ընդդիմության առաջիկա քննարկումների սեղանին՝ ընդդիմության հոգեվարքը կանխելու եւ իշխանափոխության հայտարարած ծրագիրն իրագործելու համար: Այնպես որ, «Արդարություն» դաշինքից փոխանցում են, որ ընդդիմության մահվան մասին լուրերը խիստ չափազանցված են: Ինչ վերաբերում է ընդդիմության օղորմաթասը խմելու՝ կոալիցիայի անզուսպ ցանկությանը, ապա Արամ Զ. Սարգսյանը տեղեկացնում է, որ եթե կոալիցիան գինի կամ օղի խմելու ցանկություն ունի, ապա ինքը կարող է նրանց առանց որեւէ ողբերգական առիթի էլ  պատիվ տալ:

Նաիրա Զոհրաբյան