Ընդդեմ դիմորդների. բախումներ առարկայական հանձնաժողովներում

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի օգոստոսի 17-ի համարում

Երեկ ավարտվեցին այս տարվա բուհական ընդունելության քննությունները: Ու թեեւ նախորդ տարվա համեմատությամբ այս տարի բողոքարկումների թիվն ավելի քիչ էր, եւ աղմկոտ բողոքարկումներ առանձնապես չեղան, սակայն ընդունելության քննություններն այս անգամ եւս չանցան առանց սկանդալների: Անգամ նախագահի վերահսկողական ծառայությունը, որ ուժեղացված ռեժիմով փորձում էր հսկել քննությունների ընթացքը, ոչինչ չտվեց դիմորդներին: Քննությունները կրկին անցան ավանդական սցենարով: Ավելին, եթե նախկինում առարկայական հանձնաժողովները փորձում էին հնարավորինս թաքցնել իրենց մարդկանց օգնելու փաստերը, այս տարի ամեն ինչ բացահայտ է եղել: Դժգոհությունները մեծ են հատկապես մաթեմատիկա եւ հայ ժողովրդի պատմություն առարկաների քննություններից:

Երեկ մեզ հայտնի դարձավ, որ այս երկու հանձնաժողովներում ու նաեւ ֆիզիկայի հանձնաժողովում բանը հասել է այնտեղ, որ նախագահի վերահսկողական ծառայության հետ բախման արդյունքում սույն հանձնաժողովների անդամները ցանկացել են քննությունների կեսից հրաժարական տալ: Երբ մենք փորձեցինք այս ամենը ճշտել հանրապետական ընդունող հանձնաժողովի պատասխանատու քարտուղար Վաղարշակ Խաչատրյանից, նա, բնականաբար, ամեն ինչ ժխտեց: Պարոն Խաչատրյանը խոստովանեց միայն, որ հայ ժողովրդի պատմության հանձնաժողովում միջադեպեր իրոք եղել են: «Շատ խոսակցություններ գնացին, դժգոհում էին արտագրության փաստերից եւ այլն, բայց որ դա վերաճի հրաժարականի, ես նման բան չեմ լսել»,- մեզ հետ զրույցում ասաց հանրապետական ընդունող հանձնաժողովի պատասխանատու քարտուղարը:

Մի խոսքով, այս առարկայի դեպքում ոչ հանձնաժողովի նախագահի, ոչ էլ կրթության եւ գիտության նախարարի փոփոխությունից՝ ընդունելության քննությունների ժամանակ ոչինչ չի փոխվում: Դրա վառ ապացույցը քննությունների արդյունքներն են: Սույն առարկայից քննություն հանձնած 1981 դիմորդներից ոչ ոք առ այսօր 20 միավոր չի հավաքել: Մաթեմատիկայի քննության ժամանակ թեստերում տեղ են գտել բազմաթիվ երկիմաստ խնդիրներ: Այսինքն, տարբերակները կազմվել են այնպես, որ հանձնաժողովն ինչպես կամենա, այնպես էլ՝ դիմորդի հարցերը լուծի: Ըստ մաթեմատիկայի դասախոսների՝ գրեթե օր չի եղել, որ հանձնաժողովը պատերին խնդիրների սխալ պատասխաններ չփակցնի: «Տարբերակներ կային, որոնց մեջ մի քանի ապացույցով խնդիրներ էին: Հանձնաժողովների անդամները դիմորդների գլխին կանգնած՝ թելադրում էին:

Երեխաների միավորները դիտմամբ իջեցնում էին: Բազմաթիվ օրինակներ կան, որ դիմորդի աշխատանքը 20 միավոր են գնահատել,  հետո ջնջել են, դարձրել՝ 19 միավոր: Մի խոսքով, հանձնաժողովն աշխատել է նույն մեթոդներով՝ լավ երեխաներին ճնշելով ու ջարդելով»,- երեկ մեզ հետ զրույցում դժգոհում էին ծնողներն ու մաթեմատիկայի մասնագետները: Այլ բան այս հանձնաժողովից, երեւի թե, հնարավոր էլ չէր սպասել, քանի որ այստեղ էր աշխատում նախանցյալ տարվա հանձնաժողովի փոխնախագահ Ռուբիկ Ավետիսյանը, ում կապույտ գրչով ուղղած դիմորդների աշխատանքները հայտնվել էին անգամ մեր խմբագրությունում, եւ ում անվան շուրջ քննությունների ժամանակ մեծ սկանդալ եղավ: Այս հանձնաժողովում էին նաեւ նույն տարում Ավետիսյանի հետ աշխատած այլ մաթեմատիկոսներ, որոնց բազմաթիվ դիմորդների  ծնողներ ցանկանում էին դատի տալ: 

Մի խոսքով, նախարարի փոփոխությունից, միեւնույն է, ընդունելության քննությունների ժամանակ, չնայած արդար քննություններ անցկացնելու մասին խոստումներին, բացարձակապես ոչինչ չի փոխվում: Անգամ ընդունող հանձնաժողովի նախագահը, ում երեկ մենք հարցրինք, թե կարո՞ղ է արդյոք հայտարարել, որ այս քննություններն անցան արդար եւ թափանցիկ, պատասխանեց. «Ինչքանով որ ես գիտեմ, այդքանով նորմալ է եղել: Իդեալականացված, բնական է, չեմ կարծում, բայց գտնում եմ, որ համեմատաբար նորմալ է եղել»: Ի դեպ, հետաքրքիր է, որ ԿԳ նախարար Սերգո Երիցյանն այս տարի առանձնակի դեր չի էլ խաղացել քննությունների ժամանակ: Եթե հավատանք առարկայական հանձնաժողովների անդամներին, կոպիտ ասած՝ «բերքահավաքն» այս տարի արել են նախագահի վերահսկողական ծառայության աշխատակիցները, որոնք, ի տարբերություն նախորդ տարիների, երբ քննությունների ողջ ընթացքը հսկում էին ընդամենը 3-5 հոգով, այս տարի եղել է մոտ 20 հոգի, ընդ որում՝ շատ ակտիվ:

Ըստ հավաստի աղբյուրների՝ այս տարի մեկ միջին միավոր բարձրացնելն արժեցել է 500 դոլար (ասենք՝ 14-ը դարձնել 15), իսկ բարձր միավոր բարձրացնելը՝ 1000 դոլար (այսինքն՝ 19-ը դարձնել 20): Հանձնաժողովներին շատ մոտ կանգնած մեր աղբյուրները, սակայն, հայտարարում են, որ դիմորդների ծնողներն իրենց երեխաների հարցերը  հիմնականում փորձել են լուծել մինչ քննությունը: Ըստ նրանց՝ այս տարի ոչ մի դժվարություն չի ներկայացրել 3 միավորանոց աշխատանքն, ասենք, 18 գնահատելը: Դրա համար պետք է եղել միայն 3-5 հազար դոլար (համենայնդեպս, ուղիղ 3 հազարը մնացել է հանձնաժողովին, մնացածը կախված է եղել միջնորդի պահանջներից): Մի խոսքով, այս տարի եւս գործել են նույն սակագները, եւ ենթադրվում է, որ շրջանառվել է նույն ստվերային գումարը:

Հ.Գ. Այս տարվա 17 հազար 500 դիմորդները հանձնել են 28 հազար 781 քննություն: Գանգատարկվել է 2 հազար 249 աշխատանք, որից բարձրացվել են միայն 328-ի միավորները (հիմնականում՝ 1 միավորով, որոշ դեպքերում՝ 2): Կրկնակի գանգատարկվել են 273 աշխատանքներ, որոնցից միայն 36-ի միավորներն են բարձրացվել (ընդամենը 1-ով): Ընդունելության քննությունների արդյունքները պաշտոնապես կհրապարակվեն օգոստոսի 26-ին: 

Լուսինե Բարսեղյան