Կլինի՝ կիմանանք. կարեւորը՝ փաթեթայինի փուլերն են

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի հոկտեմբերի 14-ի համարում

Հարցազրույց ՀՀ վարչապետ Անդրանիկ Մարգարյանի հետ:

- Պարոն վարչապետ, վերջերս շրջանառվում են լուրեր, որ որոշակի պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվել Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցի հետ կապված, եւ հատկապես խոսվում է Իրանին հարակից երեք գրավյալ շրջանների  վերադարձի մասին: Դուք` որպես ՀՀ վարչապետ որքանո՞վ եք տեղեկացված ԼՂ-ի շուրջ տեղի ունեցող վերջին զարգացումներին:

- Բանակցությունները, ինչպես գիտեք, ընթանում են համանախագահների եւ երկու երկրների նախագահների ֆորմատով, ու նախագահների վերջին հանդիպումը տեղի է ունեցել Աստանայում: Այս պահի դրությամբ լուրջ ձեւակերպված առաջարկներ հայկական կողմին չեն ներկայացվել, որպեսզի մենք այսօր կարողանանք դրանք քննարկել: Իսկ բոլոր խոսակցությունները երեք, թե չորս շրջանների վերադարձի մասին՝ ուղղակի ենթադրություններ են, քանզի ոչ մի այդպիսի փաստաթուղթ չկա, եւ բանակցություններին մասնակցող որեւէ կողմ պաշտոնապես նման առաջարկ չի արել: Ինչ վերաբերում է կոնկրետ Հանրապետականի դիրքորոշմանը, ապա մենք  բազմիցս ասել ենք՝ եթե ինչ-որ բան պետք է տանք, պետք է հստակ իմանանք, թե ինչի դիմաց ենք տալիս: Իսկ տալու գինն էլ լինելու է այն չորս նախապայմանը, որի մասին բազմիցս ասել ենք՝ Ղարաբաղը երբեք չպետք է լինի Ադրբեջանի կազմում, պետք է ապահովվի Հայաստանի եւ Ղարաբաղի անվտանգությունը, այդ բանակցությունների հետեւանքով Հայաստանը ոչ մի թիզ հող չպետք է զիջի, եւ Հայաստանն ու Ղարաբաղը պետք է ունենան ընդհանուր ցամաքային սահման:

- Այդուհանդերձ, եթե առաջարկները չտեղավորվեն ձեր մատնանշած նախապայմանի սահմաններում, ինչպիսի՞ն կլինի ձեր դիրքորոշումը:

- Բնականաբար՝ կլինի խիստ բացասական: Ես համոզված եմ, որ մենք գնում ենք ոչ թե փուլային, այլ փաթեթային լուծման, եւ այդ փաթեթում կարող են լինել որոշակի փուլեր: Սակայն մեզ համար պետք է հստակ լինի փուլերի հաջորդականությունը. այսինքն՝ մենք պետք է հստակ իմանանք, թե տվյալ փաթեթի մեջ ինչպիսի հաջորդականությամբ է նախատեսվում խնդրի լուծումն, ու այդ ժամանակ Հանրապետականն իր դիրքորոշումը հստակ կարտահայտի:

- Այս օրերին խոսվում է կառավարությունում սպասվող կադրային փոփոխությունների մասին: Մասնավորապես, ասվում է, որ կա ՀՀ նախագահ-Սերժ Սարգսյան հակասություն, որի արդյունքում էլ Պնախարարը պաշտոնանկ է արվելու: Եթե նման բան տեղի ունենա, չե՞ք կարծում, որ դրա վերջը ողջ կառավարության հրաժարականն է:

- Իհարկե, չէի ցանկանա թերթի կատարած վերլուծությունների վրա հետեւություններ անել ու ասել, որ եթե այսպես լինի, ապա մենք ինչ կանենք: Ես վստահ եմ, որ  հանրապետության նախագահ-Սերժ Սարգսյան հակասություն գոյություն չունի, էլ ուր մնաց՝ նման հակասության արդյունքում մինչեւ անգամ պաշտպանության նախարարի հրաժարականի հարց լինի: Ինչ վերաբերում է կադրային փոփոխություններին, ապա ես այդ հարցին միշտ պատասխանել եմ՝ երբ կլինի, կիմանաք:

- Պարոն վարչապետ, խորհրդարանը գրեթե պարալիզված է, նիստերն արագ ավարտվում են, կոալիցիան արդեն քանի ամիս է նիստեր չի գումարում: Ամեն ինչ վկայում է իշխանության ճգնաժամի մասին: Չե՞ք կարծում, որ այն իրավիճակը, որ այսօր ունենք, արդյունք է ոչ լեգիտիմ եւ կեղծված ընտրությունների:

- Եթե ԱԺ-ն իր օրակարգը սպառում է մեկ-երկու նիստով, ես չէի ասի, թե դա խորհրդարանի վատ  աշխատանքի հետեւանք է: Այլ հարց է, որ պատգամավորները պետք է նիստերին ներկա լինեն, եւ այդ հարցը կոնկրետ ՀՀԿ խմբակցությունում քննարկվել է: Սակայն, այդ հիվանդությունը բնորոշ է ոչ միայն այս, այլ նաեւ բնորոշ է եղել նախորդ բոլոր խորհրդարաններին: Այնպես որ, այստեղ խորհրդարանի պարալիզացում չեմ տեսնում: Ինչ վերաբերում է կոալիցիայի նիստ չանելուն, ապա պարտադիր չէ, որ կոալիցիայի կուսակցության անդամների ցանկացած հանդիպման անունը նիստ դնենք: Եթե հարցեր լինում են՝ անգամ հեռախոսով կարող ենք դրանց օպերատիվ լուծում տալ: Այնպես որ, ձեր դիտարկումներից բնավ չի հետեւում, որ իշխանության ճգնաժամ գոյություն ունի: Իհարկե, եթե ընդդիմությունը մասնակցեր խորհրդարանի աշխատանքներին, հաստատ նման տպավորություն չէր ստեղծվի: Բայց, եթե անգամ չի մասնակցում, դա չի նշանակում, որ ճգնաժամը իշխանության մեջ է:

- Իշխանությունները որեւէ առիթ բաց չեն թողնում հիշատակելու, որ Ռուսաստանը մեր ստրատեգիական դաշնակիցն է: Սակայն, Վերին Լարսի պատմությունը ցույց տվեց, որ մեր դաշնակիցն այնքան էլ հուսալի չէ: Չե՞ք կարծում, որ Հայաստանը պետք է մտածի այլընտրանքային ճանապարհների եւ մասնավորապես՝ Թուրքիայի հետ սահմանի բացման մասին:

- Բոլորը  խոսում են այլընտրանքային ճանապարհի մասին, սակայն այդ ճանապարհը մենք հո լուսնի վրա՞ չենք ստեղծելու: Ինչ վերաբերում է Վերին Լարսին, ապա Ռուսաստանն իր գործողությունները ոչ թե Հայաստանի դեմ է արել, այլ իր կոնկրետ խնդիրներն է հետապնդում: Այլ հարց է, որ նրանք որոշակի հետեւանքներ չհաշվարկեցին, եւ նման փաստի առաջ կանգնեցինք, որը, բարեբախտաբար, լուծվեց:  Իսկ այսօր ռուսական կողմը մեզ ուղղակի ասել է, որ սահմանն առայժմ փակ է լինելու, եւ առաջարկել է Հարավային Օսիայով անցնող ճանապարհը: Սակայն դրան համաձայն չէ վրացական կողմը, մենք էլ համաձայն չենք, որովհետեւ այնտեղ վիճակն այնքան անկայուն է, որ  մենք պարզապես չենք կարող երաշխավորել մեր բեռների անվտանգությունը: Ուստի, մենք մեր գործարարներին ասել ենք, որ պետք է այլ ճանապարհ փնտրել, որը կարող է լինել Իլյիչեւսկը կամ Աստրախան-Իրան-Մեղրի-Քաջարան ճանապարհը: Ինչ վերաբերում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացմանը, ապա անկախ  Վերին Լարսում ստեղծված իրադրությունից՝ ես կողմնակից եմ, որ ճանապարհը Թուրքիայի հետ պետք է բացվի, որովհետեւ դա անհրաժեշտություն է:

- Եւ վերջին մի հարց. տեսակետ կա, որ Սամվել Բաբայանի ազատ արձակումը քաղաքական կոնկրետ խնդիր է հետապնդում՝ ստեղծել Սերժ Սարգսյանին ալտերնատիվ: Համաձա՞յն եք նշյալ տեսակետին:

- Նախ, ես դրական եմ վերաբերում Սամվել Բաբայանի ազատմանը, եւ այդտեղ քաղաքական ենթատեքստ չեմ տեսնում: Ես այդ մասին բազմիցս խոսել եմ ԼՂ նախագահի հետ, ու նա ասել է, որ երբ կգա ժամանակը՝ Բաբայանն ազատ կարձակվի: Եկավ ժամանակն, ու նա ազատ արձակվեց:

Նաիրա Զոհրաբյան