Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղին գործարկվում է. Հայաստանը ոչինչ չհակադրեց դրան

Հոկտեմբերի 30-ին Վրաստանի վարչապետ Գիորգի Կվիրիկաշվիլին մեկնելու է Բաքու: Մեկնելու է Ալիեւի հրավերով, որպեսզի մասնակցի Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղու պաշտոնական բացման արարողությանը:

Դա այն երկաթուղին է, որի շինարարությունը մոտ 15 տարի առաջ մեր իշխանությունները անհավանական էին համարում: Ու ընդհանրապես, այդ երկաթուղու նկատմամբ  վերաբերմունքը հետաքրքիր պատմություն ունի:

Մոտ 13 տարի առաջ տնտեսագիտական համալսարանում ուսանողների հետ հանդիպման ժամանակ Ռոբերտ Քոչարյանը հայտարարեց, թե վստահ է, որ այդ երկաթուղին չի կառուցվելու, քանի որ այն տնտեսապես արդարացված չէ:

Մեկ տարի անց՝ 2005-ին արդեն ԵՊՀ-ում ուսանողների հետ հանդիպման ժամանակ Քոչարյանն արդեն վստահ չէր, որ չի կառուցվի, այլ կասկածում էր: Անդրադառնալով այդ թեմային, Քոչարյանը ասել էր. «Որքան շատ լինեն տարածաշրջանում երկաթուղային գծեր, այնքան լավ: Ամեն դեպքում, մեր տարածքով անցնող երթուղին մրցունակ կլինի, քանի որ Կարս-Ախալքալաքի իրականացման համար արված ներդրումները հարկ կլինի փոխհատուցել բարձր սակագների հաշվին: Կարծում եմ, դրան պետք է հանգիստ վերաբերվել, առավել եւս, որ խոչընդոտել այդ նախագծի իրականացմանը մենք չենք կարող»:

Երկու տարի անց՝ 2007 թվականի հունվարին պարզվեց, որ չնայած Քոչարյանը ասում էր, թե նախագծի իրականացմանը խոչընդոտել չեն կարող, բայց փորձել են: Այդ ժամանակ ԱՄՆ իշխանության ներկայացուցիչները հայտարարեցին, թե դեմ են այս նախագծի կառուցմանը: Եվ դա ՀՀ իշխանությունների աշխատանքի արդյունքն էր: Այդ մասին հայտարարեց Քոչարյանի մամուլի խոսնակ Վիկտոր Սողոմոնյանը: Ըստ խոսնակի, հնարավոր բոլոր միջոցներով Հայաստանը փորձել է խոչընդոտել երկաթգծի կառուցման ծրագրին, սակայն  «Ավելի շատ խառնվել այլ երկրների գործերին եւ թույլ չտալ իրականացնել ծրագիրը, անհնար է»: Վիկտոր Սողոմոնյանը, գնահատելով Կարս-Ախալքալաք երկաթգծի կառուցման ծրագիրը, նկատեց, որ այն միայն քաղաքական նպատակ է հետապնդում եւ ոչ մի տնտեսական հիմնավորում այդ նախագծի իրականացման համար չկա: 

Հենց 2007 թվականին էլ Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղու շինարարությունը սկսվեց:

Ինչո՞ւ էին իշխանությունները փորձում «հնարավոր բոլոր միջոցներով» խոչընդոտել դրա իրականացմանը: Խնդիրն այն է, որ այդ երկաթուղին ամբողջությամբ փոխարինում է տարածաշրջանի կարեւորագույն եւ մինչեւ երեկ անփոխարինելի՝ Թբիլիսի-Գյումրի-Կարս երկաթուղու գործառույթը: Այսինքն՝ մեր հարեւան երկրները միմյանց հետ երկաթուղային հաղորդակցությունը կարող էին ապահովել միայն Գյումրի-Կարս հատվածով, որը, սակայն հայ-թուրքական խնդիրների պատճառով չի գործում գրեթե 25 տարի:

Ի՞նչ կարող էր դրան հակադրել Հայաստանը: Օրինակ, կարող էր Ռուսաստանին համոզել, որ վերջինս կամ չխոչընդոտի, կամ գոնե ավելի մեծ ջանքեր գործադրի աբխազական երկաթուղու բացման ուղղությամբ, որը երկաթուղային կապ կհաստատեր Հայաստանի եւ Ռուսաստանի միջեւ: Չէ՞ որ Ռուսաստանը մեր ռազմավարական, ամենառազմավարական գործընկերն է, մենք էլ նրա միակ ռազմավարական գործընկերն ենք տարածաշրջանում: Դա տեղի չի ունեցել ու տեսանելի ապագայում չի սպասվում:

Մյուս տարբերակը Իրանի հետ նորմալ ավտոճանապարհ ունենալն էր: Դրա համար անհրաժեշտ էր եղած ճանապարհի մի քանի հատվածներում կամուրջներ ու թունելներ սարքել, ինչը մի քանի տասնյակ կամ թեկուզ 100-200 միլիոն դոլարի ծախս կպահանջեր: Դրա փոխարեն որոշվեց 1.5 միլիարդ դոլարանոց Հյուսիս-Հարավ ավտոմայրուղի կառուցել: Այն կառուցվում է արդեն 4-րդ տարին ու դեռ նույնիսկ չի հասել հենց այն հատվածներին, որոնք Իրան-Հայաստան ճանապարհը դարձնում են դժվարանցանելի: Մասնավորապես՝ Զանգեզուրի ոլորաններին հասնելը դեռ մի երկու երեք տարի էլ կտեւի:

Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղուն ՀՀ իշխանությունները որոշեցին հակադրել Իրան-Հայաստան երկաթուղին: Ավելի ճիշտ՝ դրա մասին աղմուկը: Դա այն երկաթուղին է, որը, ինչպես հայտարարեց Սերժ Սարգսյանը 2008 թվականի հոկտեմբերին, պետք է սկսվեր «առաջիկա տարիներին»: Չսկսվեց ու չէր էլ կարող սկսվել: Այ դա, իրոք, տնտեսապես անշահավետ նախագիծ էր, մեղմ ասած: Բայց Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունից հետո այդ երկաթուղու շինարարության վերաբերյալ դրույթներ էին ներառվում կառավարության բոլոր ծրագրերում, ընդհուպ մինչեւ 2016 թվականը: Եվ միայն անցած տարի ընդունված կառավարության ծրագրից Իրան-Հայաստան երկաթուղի կառուցելու մասին դրույթները հանվեցին:

Մի խոսքով, հոկտեմբերի 30-ին տեղի կունենա մի շատ կարեւոր իրադարձություն, բառիս ամենատխուր իմաստով: Հաջորդ նմանատիպ կարեւոր իրադարձությունը տեղի կունենա առաջիկա տարիներին, երբ կկառուցվի ու կգործարկվի Իրանն Ադրբեջանին կապող Կազվին-Ռեշտ երկաթուղին: Դա էլ է փոխարինում Գյումրի-Կարս երկաթուղուն, քանի որ այդ երկրների միջեւ միակ, բայց չգործող երկաթուղային ճանապարհը անցնում էր Գյումրիով:

Ինչպես գրել էր Վանո Սիրադեղյանը իր հայտնի «Հայկական թալիբան» հոդվածաշարում, «Հայաստանը դառնում է մեծ ճանապարհների խաչմերուկում բարձր քարի վրա նստած հազարամյա քոռ բու»:

Տպել
11506 դիտում

Ինչպես են փրկարարներն Արփա գետից դուրս բերում ավտոմեքենան (տեսանյութ)

Դատավորների ընդհանուր ժողովը ՍԴ դատավորի թեկնածու է ընտրել

Բրյուսելում կայանալիք հանդիպումը ինչի կարող է «դրդել» Հայաստանին․ ինչ է հայտարարել Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն

Արտույտի ապօրինի որս է կատարվել․ ԲԸՏՄ-ն առգրավել է որսագողերի զենքերը

Վարչապետն ընդունել է Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի նախագահին․ անդրադարձ է կատարվել ծրագրերին և նախաձեռնություններին

Crocus City Hall-ի ահաբեկչությունից հետո պատահաբար այնտեղ հայտնված և մարդկանց փրկած 35-ամյա Կարեն Ենգիբարյանը մահացել է

Կրակը մարելուց հետո այրված շինությունում տղամարդու դի է հայտնաբերվել

Նարեկ Մանթաշյանին նոր մեղադրանք է առաջադրվել

Զինծառայողն ինքնասպան է եղել համածառայակիցների և իր ոչ կանոնադրական հարաբերությունների պատճառով․ վարույթը դատարանում է

Վասիլիս Մարագոսը վերահաստատել է ԵՄ աջակցությունը արդարադատության ոլորտի բարեփոխումներին

Հայուհի Վարսեն Աղաբեկյանը Պաղեստինի արտաքին գործերի նախարար է նշանակվել (լուսանկար)

Աննա Հակոբյանը մասնակցել է «Փրկություն» հաշմանդամ երիտասարդների կենտրոնի շահառուների ներկայացմանը (լուսանկարներ)

Մոսկվայում կարծում են, թե ՀՀ-ում 102-րդ ռազմաբազայի առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է

Մահացել է Crocus City Hall-ի ահաբեկչությունից տուժած ևս մեկ մարդ․ զոհերի թիվը հասել է 144-ի

Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին

Արաբկիրում կառուցապատող ընկերությունը հարկեր չվճարելու նպատակով պայմանագրերում պակաս է նշել բնակարանների իրական արժեքը

Սպառնացել է վնասել մեքենան, ավելի ուշ կրակել է ավտոտեխսպասարկման կետի ուղղությամբ․ 32-ամյա տղամարդը կալանավորվել է

Ռուբլին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 29-ին

Հայաստանն ԱՄՆ-ի ու Եվրամիության հետ անվտանգային հարցեր չի քննարկելու. Ստանո

Ինչո՞ւ ադրբեջանական լրատվամիջոցը չի հրապարակել Արայիկ Հարությունյանի հետ հարցազրույցը

Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի

«Վանաձոր» ՔԿՀ-ի 17 ծառայողի նկատմամբ կիրառվել է կարգապահական տույժ

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում