Տնտեսությունում ստվերը կրճատվել է, բայց որակական աճ չկա

2017 թվականին ՀՀ պետեկամուտների կոմիտեն զգալիորեն ավելի շատ հարկեր հավաքագրեց, քան նախորդ տարի: Ըստ պաշտոնական տվյալների՝ այդ աճը կազմեց մոտ 80 միլիարդ դրամ, կամ ավելի քան 7 տոկոս:

Սա, անշուշտ, վատ ցուցանիշ չէ: Մանավանդ որ հարկերի հավաքագրման այս աճը չի զուգորդվել հարկային տեռորի կամ բեսպրեդելի մթնոլորտով: Համենայն դեպս այդպիսի համատարած դրսեւորումների մասին լուրեր չկան:

Սակայն երբ ուսումնասիրում ենք հարկերի հավաքագրումը ըստ առանձին հարկատուների, պատկերը այնքան էլ վարդագույն չէ: Կարելի է արձանագրել, որ չնայած հարկերի ավելացման գործում նկատելի է ստվերի որոշակի կրճատման արդյունքներ, բայց տնտեսության որակական աճի կամ տնտեսական ընդհանուր աշխուժացման դրսեւորումներ գրեթե չկան:

Այսպես. առաջին 1000 հարկատուները 2017-ին 90 միլիարդ դրամով ավելի հարկ են վճարել, քան նախորդ տարի: Բայց այդ ավելացումը մեծ մասամբ պայմանավորված է մի քանի ընկերությունների վճարած հարկերի կտրուկ ավելացմամբ, ինչը ամենեւին էլ չի խոսում տնտեսական աշխուժացման մասին: Ամենամեծ աճը, օրինակ, արձանագրել է «Գրանտ Տոբակոն»: Եթե 2016-ին այս ընկերությունը վճարել էր 22.5 միլիարդ դրամ, ապա անցած տարի այդ ցուցանիշը կազմել է 34.7 միլիարդ: Աճը 12 միլիարդ դրամից ավելի է՝ մոտ 54 տոկոս: Այսինքն, 90 միլիարդ դրամով ավելացված հարկերից 12 միլիարդը այս մեկ ընկերության շնորհիվ է ստացվել: Սա շատ լավ է, իհարկե: Բայց սա խոսում է մեկ առանձին վերցրած ընկերության գրանցած հաջողության մասին, որը աշխատում է մեկ առանձին վերցրած ոլորտում՝ ծխախոտագործության: Այս մեկ ընկերության գրանցած հաջողությունը որեւէ կապ չունի երկրի տնտեսությունում վարվող տնտեսական քաղաքականության հետ: Այս ընկերությունը փնտրել գտել է արտաքին շուկաներ, ընդլայնում է իր արտադրությունը եւ մեծացնում արտահանման ծավալները: Առավելագույնը, որ կարելի է արձանագրել, կառավարությունը պարզապես չի խանգարել երեւի:

Հարկերի մեծ աճեր են արձանագրել նաեւ հանքարդյունաբերության ոլորտում գործող ընկերությունները: Դրանցից խոշորագույնների վճարած հարկերի պատկերը հետեւյալն է: 2016-ի համեմատ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը ավելացրել է հարկերը 9.5 միլիարդ դրամով: Անցած տարի ԶՊՄԿ-ն վճարել է 18.6 միլիարդ դրամ: «Լիդիան» ընկերությունը անցած տարի վճարել է 7.8 միլիարդ դրամ այն դեպքում, երբ 2016-ին ընդամենը 700 միլիոն դրամ էր վճարել: «Գեոպրոմայնինգ»-ը 2017-ին վճարել է 13.4 միլիարդ դրամ, որը ավելի քան 4 միլիարդ դրամով ավելի է, քան նախորդ տարում: եւս 3.2 միլիարդ դրամով էլ ավելացրել է իր հարկերը Կապանի լեռնամետալուրգիականը: Միայն այս չորս ընկերությունները միասին 2017-ին մոտ 25 միլիարդ դրամով ավելի հարկ են վճարել, քան 2016-ին: Սա, բնականաբար, պայմանավորված է գունավոր մետաղների համաշխարհային գների բարձրացմամբ եւ նույնպես որեւէ կապ չունի Հայաստանում տնտեսական աշխուժացման հետ: Այլ կերպ ասած, ստացվում է, որ մի քանի ընկերությունների վճարած հարկերի կտրուկ բարձրացման հաշվին բյուջեի հարկային եկամուտները աճել են: Իսկ դա նշանակում է որ շատ ավելի մեծ թվով ընկերություններ նվազեցրել են հարկերը, ինչը նշանակում է, որ ընդհանուր տնտեսական վիճակը Հայաստանում մնում է տխուր:

Ինչ խոսք, չի կարելի չնկատել ստվերի կրճատման դրսեւորումները, որոնք ակնհայտ են դառնում  հրապարակված ցուցակից: Օրինակ, ԱԺ պատգամավոր Սամվել Ալեքսանյանի «Ալեքս հոլդինգ» ընկերությունը (2016 թվականին այն կոչվում էր «Ալեքս գրիգ») 2017 թվականին վճարել է 21.5 միլիարդ դրամ, որը 2016 թվականի ցուցանիշը գերազանցում է մոտ 6.5 միլիարդ դրամով կամ  40 տոկոսով: Այս ավելացումը ակնհայտորեն ստվերի կրճատման հաշվի է արձանագրվել: Ու նմանատիպ ցուցանիշներ կան նաեւ այլ «հանրահռչակ» ընկերությունների դեպքում: Ամբողջ խնդիրն այն է, որ ստվերի կրճատումը ինքնին անհրաժեշտ է տնտեսության առողջացման համար, բայց ամենեւին բավարար չէ: Օրինակ, անցած տարվա ընթացքում չեն գրանցվել մոնոպոլիաների ու օլիգոպոլիաների դիրքերի թուլացում եւ մրցակցության աստիճանի բարձրացում: Չի արձանագրվել բիզնեսի ու քաղաքականության սերտաճման թուլացում...: Բայց դա խոսակցության այլ թեմա է:

Հոդվածը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի փետրվարի 14-ի համարում:

Տպել
5811 դիտում

ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդության ակցիաներ անել. բերման է ենթարկվել 96 ցուցարար

Թբիլիսիում հերթական ցույցն է ընթանում՝ ընդդեմ «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի

«Մարտական եղբայրության» անդամ Արման Պետրոսյանը կալանավորվել է

Որ որոշների լպիրշությունը կհասնի Ծիծեռնակաբերդում մանկահասակ երեխային ահաբեկել, վիրավորելուն՝ նորություն էր․ Ալեքսանյան

Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի սահմանազատման գործընթացի սկիզբը․ Պետդեպարտամենտ

Չնայած սարսափներին, որոնց բախվում է հայ ժողովուրդը, տոկունության կամքը չի կոտրվել, ես միշտ կկանգնեմ ձեր կողքին․ Ադամ Շիֆ

Ողջունում ենք ՀՀ-Ադրբեջան սահմանային սյան տեղադրումն ու գործընթացի ուշագրավ զարգացումները․ Էստոնիայի ԱԳՆ

Կլիշեներից պետք է հրաժարվել, բայց ոչ՝ պատմական իրականությունից. Քոչինյանը՝ Էրդողանի հայտարարության մասին

Եվրոպական դատարանը երբեք չի վճռել, որ Հայաստանն օկուպացրել է Լեռնային Ղարաբաղը․ Եղիշե Կիրակոսյան

Հիշում ենք և պահանջում․ Կանադայի ԱԳ նախարարը գրառումն ավարտել է հայերենով

ՄԻՊ-ը բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ խոսել է մարդու իրավունքների հետ կապված խնդիրների և Տավուշի այցի մասին

Կարասինը պաշտոնական նամակ է հղել ՀՀ ԱԺ-ին՝ Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ կապված

ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդություն անել. կան բերման ենթարկվածներ

Զգացմունքներն ու զայրույթն են համակել են ինձ այսօր․ Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Կամո գյուղում տուն և անասնագոմ է այրվել

Պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար․ Դենդիաս

Իսակովի պողոտայից ակցիայի մասնակից 12 անձ է բերման ենթարկվել

Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն

109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան

Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին

Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին

Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին

Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ

Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի պատվիրակությունը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը մտորումների և ոգեկոչման ժամանակ է, պետք է հիշենք և հարգենք․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է հրապարակել տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ

Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր (լուսանկարներ)

Ադրբեջանում հանդիպել են Ալիևն ու Ղրղզստանի նախագահ Սադիր Ժապարովը․ համագործակցության վերաբերյալ փաստաթղթեր են ստորագրվել

Պաշտոնական Անկարան, խեղաթյուրելով պատմական փաստերը, ժխտել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը և հայտարարություն տարածել

Արարատ Միրզոյանը ՀՀ բարձրագույն ղեկավարության հետ այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)

Իմ մայրն այստեղ հաճախ էր գալիս՝ թոռան ձեռքը բռնած, իբրև իր ծնողների գերեզման, ո՛չ ծնող տեսավ, ո՛չ գերեզման․ Մանսուրյան

Բախվել են «Մերսեդես»-ը, «ՎԱԶ 2106»-ն ու տրակտորը․ պապը, տատը, նրանց դուստրն ու անչափահաս թոռները հիվանդանոցում են

Թուրքիան դեռ չի ճանաչել ցեղասպանությունը, և դա խայտառակություն է, բայց մենք հիշում ենք և չենք ների․ Ջամբասկի

«Լադանիվա» խմբի անդամներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդ, հարգանքի տուրք մատուցել զոհերի հիշատակին (լուսանկարներ)

Եվրոն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 24-ին

5-րդ շարասյունը կասի «Бьет, значит любит», իմացի հերդ ա, դիմացի, Ցոլակ ջան. Խաչատրյանը՝ Մատվիենկոյի հայտարարության մասին

Ալիևի ներկայացուցիչը հայտարարել է, թե ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման իրական հնարավորություն կա

Պետք է աշխատենք հայ ժողովրդի եվրոպական բարեկեցիկ ապագայի համար. Ֆաբիո Մասիմո Կաստալդո

«Հողատու» են գոռում մի կնոջ ու մի աղջնակի ուղղությամբ, ովքեր որդի ու եղբայր են ուղարկել պատերազմ, որ հող պահեն. Սաֆարյան

Աբխազիան հարգում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ երկրի նախագահ Ասլան Բժանիա