Չի կարող պատահել. Նոբելի հավակնորդը վաշխառո՞ւ

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2005 թվականի փետրվարի 22-ի համարում

ՀՀ քաղաքացի, պետական մրցանակի դափնեկիր, գրող եւ թարգմանիչ Արտեմ Հարությունյանի դեմ այժմ էլ բողոք է ներկայացվել գլխավոր դատախազություն: Նոբելյան մրցանակի երբեմնի հավակնորդին ՀՀ շարքային քաղաքացի Վարդգես Մկրտչյանը մեղադրում է վաշխառության մեջ եւ դատախազությանը միջնորդում նրան քրեական պատասխանատվության ենթարկել: Բանն այն է, որ 1998 թվականին Մեծարենց 55 հասցեի բնակիչ Վարդգես Մկրտչյանը, փորձելով սեփական բիզնես դնել, ցանկացել է վարկ վերցնել «Կրեդիտ-Երեւան» բանկից: Բայց քանի որ բանկին դիմելու ժամանակ, ինչպես հետո է պարզվել, «Կրեդիտ-Երեւանը» գտնվելիս է եղել սնանկացման պրոցեսում, փաստորեն, գործարքը չի կատարվել: Այդ ընթացքում, ինչպես մեզ պատմեց Վարդգես Մկրտչյանը, ինքը միջնորդի միջոցով ծանոթանում է բանաստեղծ Արտեմ Հարությունյանի հետ, որն էլ խոստանում է բանկի այն ժամանակվա տոկոսներով Մկրտչյանին տալ 20 հազար դոլար:

Վերջինիս համոզելով գրավ դնել Մալաթիա-Սեբաստիա համայնքներում գտնվող (Մեծարենցի փ. 55) եռահարկ առանձնատունը, (որն, ըստ սեփականատիրոջ, արժե 150 հազար դոլար), կնքում է 20 հազար դոլարի պայմանագիր: Մեկ օր անց, սակայն, ըստ Վարդգես Մկրտչյանի, Արտեմ Հարությունյանն իրեն տալիս է միայն 10 հազար դոլար՝ հայտարարելով, որ մյուս 10 հազարը մի քանի օրից կտա: Եւս 10 օր անց բանաստեղծը, իր մոտ կանչելով Մկրտչյանին, հայտարարում է, որ կա՛մ փողը պետք է հետ բերի, կամ էլ եռահարկ առանձնատունը պետք է ձեւակերպի իր անունով: Տեղեկանալով, որ 10 հազար դոլարն արդեն գործի մեջ է, Արտեմ Հարությունյանը ստիպում է տունը ձեւակերպել իր անունով: Միայն դրանից հետո Հարությունյանը Մկրտչյանին է տալիս մնացած 10 հազարը, հայտարարելով, սակայն, որ գումարը տալիս է ամսական 6 տոկոսով (փաստորեն, բանկի տոկոսներից եռակի ավել):

Այլընտրանք չունենալով, նույն օրը Մկրտչյանը պարտավորագիր է կնքում բանաստեղծի հետ, ըստ որի, մեկ տարվա ընթացում վերջինիս պահանջած գումարները վերադարձնելուց հետո կրկին կդառնա իր տան սեփականատերը: Մեկ տարում գումարը վերադարձնել չի ստացվում, եւ Մկրտչյանը չորս տարի շարունակ ամսական սկզբում 1000, այնուհետեւ մինչեւ 1600 դոլար վճարում է Արտեմ Հարությունյանին: «Մինչեւ 2002 թվականը (պարտքը վերցնելուց հետո չորս տարվա ընթացքում-խմբ) ես Արտեմին 40 հազար դոլար եմ վճարել: Բայց արդեն 2002-ին ես նրան ասացի, որ այլեւս չեմ կարող տոկոս տալ, խնդրում եմ՝ տոկոսները դադարեցրու, նա համաձայնվեց: Ես վճարեցի եւս 16 հազար դոլար, բայց մի քանի օր անց դատարանից ծանուցագիր ստացա, որ նա ինձ դատի է տվել», պատմում է Մկրտչյանը:

Հայցադիմումում Արտեմ Հարությունյանը ներկայացրել է, որ 98-ին գնել է Մեծարենցի 55 հասցեում գտնվող եռահարկ առանձնատունը եւ արդեն չորրորդ տարին է, տարբեր պատճառաբանություններով նախկին սեփականատերերը տունը չեն ազատում (ի դեպ, մեր ձեռքի տակ են գտնվում այս 2 կողմերի միջեւ մինչ այս կնքված բոլոր պարտավորագրերն ու Մկրտչյանի ասածների փաստացի ապացույցները): Ու թեեւ դատարանի վճռով կողմերը հաշտության պայմանագիր են կնքում, ըստ որի մինչեւ 2005 թվականը Արտեմ Հարությունյանին 35 հազար դոլար վճարելուց հետո Մկրտչյանն իր տունը ետ կստանա, բայց չանցած 7 ամիս  (ըստ Մկրտչյանի այս ընթացքում ինքը Հարությունյանին վճարել է եւս չորս հազար դոլար) Հարությունյանը կրկին դիմում է դատարան՝ պատճառաբանելով, որ մեկ ամսվա գումարը ոչ ամբողջությամբ է ստացել եւ պահանջելով առանձնատան նախկին բնակիչներին վտարել տնից:

2003 թվականի հուլիսին Մալաթիա-Սեբաստիա համայնքների առաջին ատյանի դատավոր Ստեփան Միքայելյանը բավարարում է Մկրտչյաններին իրենց տնից վտարելու Հարությունյանի պահանջը: Վերջիններս, բնականաբար, բողոքարկում են սույն վճիռը: Ըստ մեր ձեռքի տակ եղած փաստաթղթերի, այս գործը պարբերաբար անցնում է մեկ ատյանից մեկ ուրիշ ատյան, ներկայացվում են հակընդդեմ հայցեր, այնուհետեւ կրկին բազմաթիվ փաստաթղթեր վկայում են, որ Արտեմ Հարությունյանը պարբերաբար դիմում է Արդարադատության նախարարության դատական ակտերի հարկադիր կատարման բաժին՝ փորձելով Մկրտչյաններին վտարել հարկադիր ծառայողների միջոցով:

Այս պահին Մկրտչյանների վճռաբեկ բողոքը ետ է ուղարկվել վերաքննիչ դատարան (դատավարությունը դեռ չի սկսվել): Վարդգես Մկրտչյանը դիմել է նաեւ գլխավոր դատախազություն՝ ներկայացնելով ամբողջ այս պատմությունը եւ խնդրելով վերջնական վճիռ տալ հարցին: Գործն այժմ գտնվում է Մալաթիա-Սեբաստիա համայնքների դատախազությունում եւ այժմ այնտեղ դիմումի առիթով նյութեր են նախապատրաստվում: Մինչ այդ արձանագրենք, որ Սերժ Մկրտչյանը 20 հազար դոլար պարտքի դիմաց Հարությունյանին վճարել է շուրջ 60 հազար դոլար, բայց սրանով նրա պարտքը ոչ միայն փակված չի համարվում, այլեւ նա կարող է ընդհանրապես կորցնել իր բնակարանը: Փաստորեն, Արտեմ Հարությունյանը արժանի է Նոբելյան մրցանակի, բայց լրիվ ուրիշ ոլորտում:

Լուսինե Բարսեղյան