Երբ մարդկանց գրպանում փող է մնում, հարկերն էլ են շատ հավաքվում

Այս տարվա հունվարի մեկից գործողության մեջ մտավ նոր «Հարկային օրենսգիրքը»: Երկրի սոցիալ-տնտեսական իրավիճակի վրա դրա ամբողջ ազդեցությունը դեռ վաղ է գնահատել: Բայց այս պահին եղած տվյալներն արդեն հետաքրքիր միտումներ են ցույց տալիս:

ՀՀ պետեկամուտների կոմիտեից մեր հարցմանն ի պատասխան տրամադրած տեղեկանքի համաձայն՝ այս տարվա առաջին երկու ամիսներին հարկային մուտքերը կազմել են 173.4 միլիարդ դրամ, ինչը մոտ 20 միլիարդ դրամով ավելի է անցած տարվա նույն ժամանակահատվածում արձանագրված հարկային մուտքերից: Բայց սա դեռ ոչինչ չի նշանակում, քանի որ անցած տարի էլ նախորդ տարվա համեմատ հարկերն ավելացել էին, չնայած օրենսգիրքը ուժի մեջ չէր մտել: Ուշագրավը առանձին հարկատեսակների մասով եղած փոփոխությունն է:

Կտրուկ փոփոխություններ են արձանագրվել, մասնավորապես ակցիզային եւ եկամտային հարկերի ցուցանիշներում: Այսպես. այս տարվա հունվարին ակցիզային հարկի գծով հավաքագրվել է 16.8 միլիարդ դրամ, անցած տարվա 6.9 միլիարդի դիմաց: Այսինքն՝ միայն մեկ ամսվա կտրվածքով այդ հարկատեսակի գծով աճը կազմել է մոտ 2.4 անգամ: Փոխարենը էականորեն նվազել է եկամտային հարկի ծավալը: Անցած տարվա հունվարին հավաքագրվել էր 23.2 մլրդ դրամ, իսկ այս տարվա հունվարին՝ 17.7 միլիարդ դրամ: Այս երկու կտրուկ փոփոխությունները հենց հարկային օրենսգրքի ուղղակի ազդեցություն են:

Ակցիզային հարկի գծով բյուջեի մուտքերի ավելացումը, անշուշտ, սպասելի էր: Դա պայմանավորված է մի շարք ապրանքների ակցիզային դրույքաչափի փոփոխությամբ: Դրանք են բենզինը, սպիրտային խմիչքները, ծխախոտը եւ այլն: Բացի այդ, հունվարի 1-ից հետո ավտոգազի վրա արդեն կիրառվում է ակցիզային հարկ: Բայց այն, որ դա կբերի ակցիզային հարկի 2.4 անգամ ավելացմանը, ճիշտն ասած, անակնալ կարելի է համարել: Թե ինչպես է ստացվել, որ ենթաակցիզային ապրանքների վրա գործող ակցիզային հարկի փոքր-ինչ բարձրացման արդյունքում այդ հարկատեսակի գծով մեկ ամսվա ընթացքում 6.9 միլիարդ դրամի մուտքերը դառնում են 16.8 միլիարդ, լրացուցիչ ուսումնասիրության կարիք ունի: Բացառված չէ, որ նախկինում ենթաակցիզային ապրանքների մի զգալի մասը ստվերային շրջանառություն են ունեցել:

Եկամտային հարկի գծով մուտքերի նվազումը պակաս անակնկալ չէ: Անցած տարվա հունվարի համեմատ այս հարկատեսակի գծով մուտքերը նվազել են մոտ 28 տոկոսով: Ի՞նչը կարող էր լինել սրա պատճառը: Եկամտային հարկը գանձվում է աշխատավարձերից: Ըստ պաշտոնական տվյալների՝ Հայաստանում ավելացել է թե միջին աշխատավարձը, եւ թե աշխատավարձ ստացողների թիվը: Եթե կասկածի տակ չդնենք այս վիճակագրությունը, ապա եկամտահարկի գծով մուտքերի կտրուկ նվազումը կարող է պայմանավորված լինել ուժի մեջ մտած հարկային օրենսգրքով սահմանված նոր սանդղակով: Ըստ այդ նոր սանդղակի, մինչեւ 150 հազար դրամ աշխատավարձ ստացողների համար եկամտային հարկի դրույքաչափը նվազեցվել է, իսկ ավելի բարձր ստացողներինը՝ ավելացել: Նշանակում է՝ մինչեւ 150 հազար դրամ աշխատավարձ ստացողների թիվն այնքան մեծ է, որ նրանց համար եկամտային հարկի դրույքաչափի նվազեցումը այսպիսի կտրուկ փոփոխությունների է բերել:

Այսպիսով, չնայած եկամտային հարկի գծով մուտքերի կտրուկ անկմանը, որը զուգորդվել է ակցիզային հարկի գծով մուտքերի էլ ավելի բարձր աճով, տարվա առաջին ամսվա ընթացքում բյուջեի հարկային եկամուտներն աճել են 12 միլիարդ դրամով:

Եթե մեր թե հարկային, եւ թե ընդհանուր պաշտոնական վիճակագրությունը լիներ անթերի ու արտացոլեր ամբողջ իրականությունը, ապա կարելի էր մի հետաքրքիր եզրակացության հանգել: Փաստորեն եկամտային հարկի սանդղակի փոփոխությունը, որի համաձայն՝ մինչեւ 150 հազար դրամ աշխատավարձ ստացողներից ավելի քիչ է հարկ գանձվել, բերել է նրան, որ մարդկանց այդ խմբի գրպաններում մնացել է լրացուցիչ մոտ 5 միլիարդ դրամ գումար: Ըստ նույն պաշտոնական վիճակագրության՝ այս տարվա հունվար ամսվա ընթացքում մանրածախ առեւտրի ծավալը անցած տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է մոտ 8 տոկոսով կամ 10 միլիարդ դրամով: Այսինքն, մարդկանց գրպանում ավելի շատ փող թողնելը նպաստում է մանրածախ առեւտրի աճին: Առեւտրի աճն էլ իր հերթին նպաստում է արտադրության աճին, դա էլ նպաստում է այլ հարկատեսակներով բյուջեի մուտքերի աճին:

Դժվար է ասել, թե տվյալ դեպքում աշխատել է արդյո՞ք այս շղթան: Մեկ ամսվա կտրվածքով եղած տվյալների վրա նման հետեւություններ անելը, թերեւս այնքան էլ ճիշտ չէ: Բայց եթե դա այդպես է, ապա գուցե արժե վերանայել եկամտային հարկի սանդղակը նաեւ 150 հազար դրամից ավելի աշխատավարձ ստացողների եկամտային հարկի դրույքաչափը նվազեցնելու տեսանկյունից:

Հոդվածը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի մարտի 22-ի համարում:

Տպել
5851 դիտում

Ովքեր ուզում են շարունակաբար ունենալ հաջողակ պետություն, պետք է ապահովեն այդ պետության մրցունակությունը․ Նիկոլ Փաշինյան

Քենիայում ռազմական ուղղաթիռ է կործանվել․ զոհերի թվում է երկրի պաշտպանության ուժերի հրամանատարը

3-ի փոխարեն 8 մասնաշենք․ Փոքր Վեդիի միջնակարգ դպրոցը շահագործման կհանձնվի մինչև տարեվերջ (տեսանյութ)

Մենք հիմա նստած ենք ռումբի վրա, դա պայթեցնելու վահանակը ռուսների մոտ է, Հայաստանը քայլ պիտի անի. Մեհրաբյան

Արտակարգ դեպք Երևանում․ «Էվոկաբանկ»-ի հաճախորդը իր տղայի և ընկերոջ հետ ծեծել են մասնաճյուղի կառավարչին ու աշխատակցին

ԳՐԵԿՈ-ն բարձր է գնահատել ՆԳՆ ոստիկանության բարեփոխումները․ զեկույց

Հրդեհ է բռնկվել Արթիկի անտառտնտեսության տարածքում․ ծառեր են ջերմահարվել

Թուրքիայում տեղի ունեցած երկրաշարժի հետևանքով ավերածություններ կան

Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախաձեռնող խմբի նիստ․ այն վարել է Նիկոլ Փաշինյանը

«Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ի անցագրային կետում փաթեթ գցած քաղաքացին ձերբակալվել է

Բախվել են «Մերսեդես»-ն ու «Կամազ»-ը. մարդատարի 20-ամյա վարորդն ու նրա հասակակից 2 ուղևորները հիվանդանոցում են

ՀՀ ֆինանսների նախարարության պատվիրակությունը Վաշինգտոնում է․ ինչ հանդիպումներ են տեղի ունեցել

Կայծակի հարվածից Աբու Դաբիից Երևան թռչող ինքնաթիռի դիմապակին վնասվել է (տեսանյութ)

Ֆինլանդիան ժամանակավորապես կկրճատի փախստականների նպաստները

Բերդկունք ամրոցը կվերածվի արգելոց-թանգարանի

Կարևորվել է Ֆրանսիայի հետ տնտեսական փոխգործակցության խորացումը․ փոխվարչապետն ընդունել է Բրիս Ռոքֆոյին

Որտեղ է հայտնաբերվել քրեական պատմություններով հայտնի նորատուսցի Արայի տղայի «յաշիկը»

«Օբյեկտիվ չեք». Պետրոս Ղազարյանը դիմել է Մայր Աթոռի տեղեկատվական համակարգի տնօրեն Եսայի քահանա Արթենյանին

«Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան»-ն ակնկալում է, որ ԱՄՆ դեսպանը կնպաստի ԼՂ հայերի վերադարձի ժամկետների և միջոցների մատնանշմանը

Թուրքիայում 5․6 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

ԵԽԽՎ վերադառնալու համար Բաքուն պետք է որոշ պահանջներ կատարի․ Ադրբեջանի հարցով զեկուցող

ԱԽ քարտուղարը Բրիս Ռոքֆոյին է ներկայացրել հայ-ադրբեջանական բանակցային գործընթացի վերջին զարգացումները

Ֆրանսիան որոշել է մենակ չթողնել Հայաստանին Ադրբեջանի շարունակվող ագրեսիայի դեմ․ Աստրիդ Փանոսյան-Բուվե

ԲՏԱ փոխնախարարն ու ծրագրերի վարչության պետն այցելել են «Ինժեներական քաղաք», ծանոթացել շինաշխատանքներին

Վարչապետն ընդունել է Մարտին Շտիկելին․ ՀՀ կառավարության և «Fichtner»-ի միջև փոխգործակցությանն առնչվող հարցեր են քննարկվել

Արարատի մարզում բենզալցակայանի գործունեություն է դադարեցվել, այն ապամոնտաժվել է

Մինչև 1% cashback Wildberries-ում IDBank-ի քարտով վճարելիս

Նիկոլ Փաշինյանն ու Բրիս Ռոքֆոն Հայաստան-ԵՄ համագործակցությանը վերաբերող հարցեր են քննարկել

Բրյուսելյան հանդիպմանը գաղտնի օրակարգ չի եղել, Ադրբեջանական լրատվամիջոցներում հրապարակված թուղթը կեղծ է․ ԱԳՆ խոսնակ

Երևանում հաստաբուն ծառը կոտրվել և ընկել է ավտոմեքենաների վրա

ԵՄ-ն մեկնաբանել է Լեռնային Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահ զորքի դուրսբերման գործընթացը

Amio Visa Signature Business քարտ. երբ հնարավորությունները սահմաններ չունեն

Հայտնի է՝ Գեղարքունիքում ովքեր են բռնաբարել 13-այա աղջկան. նրանք 74 և 66 տարեկան տղամարդիկ են

Բացահայտվել է ավելի քան 13 կգ թմրամիջոցի մաքսանենգության դեպք․ հետախուզվողը հայտնաբերվել է, խմբի 2 անդամ կալանավորված է

Հայաստանում ԵՄ դիտորդական առաքելությունը ոչ մի օգուտ չի բերում Հարավային Կովկասին. Զախարովա

Դավիթ Տոնոյանի խափանման միջոցը փոխելու միջնորդությունը մերժվել է

Հայաստանին պետք է ռազմական օգնություն ցուցաբերել․ Ֆրենկ Փալոնը կոչով դիմել է ԱՄՆ-ին

13-ամյա երեխայի նկատմամբ սեքսուալ բնույթի գործողություններ են կատարվել․ 2 տղամարդ է կալանավորվել

«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը կարող է ներդաշնակորեն համադրվել բոլոր ենթակառուցվածքային ծրագրերին. Հայկ Կոնջորյան

Դոլարը կրկին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 18-ին