Իրանի եւ «վեցնյակի» միջուկային գործարքը տապալման եզրին է. ի՞նչ սպասել

Իրանի միջուկային գործարքը տապալման եզրին է: ԱՄՆ-ի նախագահ Դոնալդ Թրամփը հավատարիմ իր նախընտրական խոստմանը, Իսրայելի հետ ջանք չի խնայում այն ռեւիզիայի ենթարկելու եւ վերանայելու համար:

ԱՄՆ-ի ներկայիս վարչակազմը խստիվ քննադատում Է այդ համաձայնագիրը եւ սպառնում Է դուրս գալ դրանից՝ փաստաթուղթը համարելով «վատագույն գործարքը» ԱՄՆ-ի համար: Համաձայնագրի վերանայման դեմ վճռականորեն հանդես են գալիս Ռուսաստանը եւ Չինաստանը: 

Չնայած ՄԱԳԱՏԷ-ն հայտարարում է, որ Իրանը բարեխղճորեն կատարում է իր վրա վերցրած պարտավորությունները, սակայն ԱՄՆ-ն ու Իսրայելը պնդում են, որ Թեհրանը միջուկային զենքի գաղտնի մշակմամբ է զբաղված: Իսրայելի վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուն հայտարարել է՝ Իրանի միջուկային ծրագրի վերաբերյալ հազարավոր փաստաթղթերի պատճեններ են ստացել, որոնք վկայում են, որ Թեհրանը փորձում է միջուկային զենք ձեռք բերել:

Թել Ավիվում ապրիլի 30-ին ասուլիսի ընթացքում Նեթանյահուն նաեւ հայտարարել է, որ գերտերությունների հետ 2015 թվականին միջուկային համաձայնագիրը ստորագրելուց հետո Իրանը թաքցրել է իր միջուկային ծրագրի արխիվները:

Եվրոպական երկրները չեն ընդունել Իսրայելի կողմից որպես ապացույց ներկայացված փաստաթղթերի կարեւորությունը, Միացյալ Նահանգները, մինչդեռ, ողջունել է այդ փաստաթղթերը գնահատելով որպես «իրանական ստի» ապացույց:

ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն եւս հայտարարել է, որ անձամբ է ուսումնասիրել, այսպես կոչված, «իրանական արխիվի» ֆայլերը, որտեղ ապացույցներ կան, որ Թեհրանը միջուկային զենք է մշակում։ Այս մասին հայտնում է Պետդեպարտամենտի կայքը։ «Միջուկային զենքի չտարածման հարցերով եւ հետախուզության մեր աշխատակիցները վերլուծում են տասնյակ հազարավոր էջեր եւ թարգմանում են դրանք պարսկերենից։ Վերլուծությունը կշարունակվի շատ ամիսների ընթացքում։ Մեր գնահատականով՝ մեր կողմից դիտարկվող փաստաթղթերը իսկական են»,- ասել է Պոմպեոն։

Պետքարտուղարը նշել է, որ երկար տարիներ շարունակ Թեհրանն աշխարհին համոզել է, որ իր միջուկային ծրագիրը խաղաղ բնույթ է կրում։ «Իսրայելի ձեռք բերած փաստաթղթերը ցույց են տալիս առանց որեւէ կասկածի, որ իրանական վարչակազմը ճիշտը չի ասում»,- հայտարարել է Պոմպեոն։ Նա հավելել է, որ փաստաթղթերում ասված է, որ Իրանը գաղտնի միջուկային ծրագիր է ունեցել երկար տարիներ շարունակ։ «Իրանը աշխարհից ու ՄԱԳԱՏԷ-ից թաքցրել է ընդարձակ միջուկային արխիվը»,- նշել է պետքարտուղարը։

Պոմպեոն նշել է, որ գործարքը, որը հիմնված էր բարի կամքի վրա, ոչ կառուցողական է եղել։ Այն կառուցվել է Իրանի ստի վրա։ Պետքարտուղարը նշել է, որ հիմա, երբ աշխարհը գիտի Թեհրանի ստի մասին, պետք է բարձրացնել նրա նկատմամբ վստահության հարցը։

«Փաստաթղթերը վկայում են, որ Իրանը տարիներ շարունակ միջուկային զենքի գաղտնի ծրագիր է ունեցել», միեւնույն ժամանակ, սակայն հերքում, որ նման զենք է մշակում, հայտարարել է ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն երեկ Եվրոպա եւ Մերձավոր Արեւելք ուղեւորությունից վերադարձին: «Դա նշանակում է, որ գերտերությունների հետ Իրանի միջուկային գործարքը հիմնված չէ բարեխղճության եւ թափանցիկության վրա»,- ասել է Պոմպեոն` հավելելով, որ Իսրայելի ներկայացրած փաստաթղթերը «նոր տեղեկատվություն» են պարունակում։

Թեհրանն այդ մեղադրանքները հերքում է։ Իրանի միջուկային ծրագրի վերաբերյալ 2015 թվականին Թեհրանի հետ վեց տերության կնքած Գործողությունների համատեղ համապարփակ ծրագիրը ենթակա չէ քննարկման: Այդ մասին հայտարարել էր Իրանի նախագահ Հասան Ռոուհանին Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի հետ ապրիլի 29-ին կայացած հեռախոսազրույցի ընթացքում:

«Միջուկային ծրագրի վերաբերյալ համաձայնագիրը չի կարող բանակցությունների առարկա լինել»,- ասել Է Ռոուհանին: Նա ընդգծել է, որ «Իրանը «չի համաձայնի ոչ մի նոր սահմանափակման, որը դուրս Է գալիս նրա պարտավորությունների սահմաններից»: Ինչպես հայտնել են Ֆրանսիայի նախագահի վարչակազմում, ավելի քան մեկ ժամ տեւած խոսակցության ընթացքում Մակրոնը նշել է, որ Ֆրանսիան «ցանկանում Է պահպանել 2015 թվականին ձեռք բերված պայմանավորվածությունները եւ բանակցություններ սկսել երեք հավելյալ թեմաների շուրջ, որոնք վերաբերում են 2025 թվականից հետո Իրանի միջուկային գործունեության վերահսկողությանը, այդ երկրի բալիստիկ ծրագրին եւ կարեւորագույն տարածաշրջանային ճգնաժամերին»:

Իրանը եւ միջազգային բանակցորդների «վեցյակը» 2015 թվականի հուլիսի 14-ին պատմական համաձայնության են հասել իրանական բազմամյա միջուկային հիմնախնդրի կարգավորման շուրջ: Երկարատեւ բանակցություններն ավարտվել են Գործողությունների համատեղ համապարփակ ծրագրի ընդունմամբ: 2016 թվականի հունվարի 16-ին հայտարարվել է ԳՀՀԾ-ի իրականացումը սկսելու մասին, որին հավանություն Է տրվել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձեւով:

Այդ ծրագիրը նախատեսում Է ավելի վաղ ՄԱԿ-ի ԱԽ-ի, ԱՄՆ-ի եւ Եվրամիության կողմից Իրանի նկատմամբ սահմանված տնտեսական ու ֆինանսական պատժամիջոցների վերացում: Փոխարենը Թեհրանը պարտավորվել Է սահմանափակել իր միջուկային գործունեությունը՝ այն դնելով միջազգային հսկողության ներքո:

Տպել
2029 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում