Երևան
14 °C
21-րդ դարում աշխարհի գլխավոր զենքերից մեկը, եթե ոչ ամենագլխավորը, համացանցն է: որ ԱԺ ԵԼՔ խմբակցության ղեկավար Նիկոլ Փաշինյանի նախաձեռնած #ԻմՔայլը շարժումը վիրտուալ տարածքում սկսվել է Նիկոլ Փաշինյանի ֆեյսբուքյան էջի ուղիղ եթերներից, երբ նա 14 օր Գյումրիից քայլեց դեպի Երեւան: Այդ ընթացքում թե՛ քայլերթի եւ թե՛ արդեն Երեւանում շարունակված շուրջօրյա ցույցերի լուսաբանումը կատարվել է բացառապես օնլայն հարթակում: Հայաստանյան հեռուստատեսությունները գրեթե ոչինչ «չէին նկատում», մինչ վարչապետի պաշտոնից Սերժ Սարգսյանի հրաժարական տալը:
Ինչքանո՞վ նպաստեց համացանցը հայաստանյան հեղափոխությանը: Մեր հարցերին պատասխանել է մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը:
- Պարոն Մարտիրոսյան, հայաստանյան իշխանափոխության վրա ի՞նչ ազդեցություն ունեցավ համացանցը:
- Իշխանափոխության շրջանում համացանցի ազդեցությունը ահռելի է եղել, եւ ամենալուրջ երեւույթը եղել են ուղիղ եթերները: Կարծում եմ՝ սա հետագայում կմտնի մեդիայի հետ կապված դասագրքեր, քանի որ այն, որ ամեն ինչ ուղիղ եթերով էր գնում, Փաշինյանը ուղիղ եթեր էր մտնում իր ֆեյսբուքից, բանակցությունները ուղիղ եթեր էին գնում, դա կոտրեց մի շատ կարեւոր բան՝ քարոզչական մեթոդները չէին աշխատում: Որովհետեւ մարդիկ ստիպված չէին միջնորդավորված վերլուծությունների հիման վրա հասկանալ, թե ինչ է կատարվում, նրանք անմիջապես ականատեսն էին: Այնպես որ համացանցը շատ կարեւոր դեր կատարեց: Իհարկե, յուրաքանչյուր հեղափոխական կամ քաղաքացիական շարժում ոգեւորում է նաեւ տարբեր մեմերով, ցանցը դրանց գեներատորն է, ինչ-որ հեղեղ ձեւավորվեց: Հետաքրքիրն այն էր, որ նույնիսկ արտասահմանյան լրագրողներն էիր ներգրավված այս ամենի մեջ, այնպես որ համացանցի ազդեցությունը շատ մեծ էր: Ինքը փաստացի ձեւավորեց շատ արագ, նոր տիպի տեղեկատվական դաշտ՝ մի կողմ թողնելով ավանդական մամուլը: Չնայած՝ ավանդական մամուլը մտավ եւ այդ դաշտը ձեւավորեց: Չմոռանանք, որ ուղիղ եթերների անխափան տրամադրողները հենց լրագրողներին էին, որոնք օր ու գիշեր իրենց աշխատանքն էին անում:
- Արդյո՞ք աշխարհում եղել է նման դեպք, որ համացանցն այսպիսի լրջագույն դեր կարողանա կատարել, թե՞ սա առաջին դեպքն էր:
- Էլի են եղել դեպքեր, օրինակ` աշխարհում նմանատիպ առաջին դեպքերից եղավ 2009 թվականին Մոլդովայում, երբ ժողովուրդը համախմբվեց համացանցով, չնայած դա վերածվեց նրան, որ խորհրդարանի շենքը վառեցին: Իրանում նույնպես համացանցի դերը մեծ է եղել 2009 թվականին, բայց ի տարբերություն մնացած երկրների, այնտեղ համացանցի դերը ոչ թե ներքին էր, այլ արտաքին: Մարդիկ աշխարհին ցույց էին տալիս, թե ինչ բռնություններ են կատարվում փողոցներում` ոստիկանության կողմից: Մեր դեպքում հետաքրքիրն այն էր, որ այդ ամենը կատարվում էր ներսում, մարդիկ լուրջ խնդիր չէին դնում՝ աշխարհին ցույց տալու, թե այստեղ ինչ է կատարվում: Աշխարհն էր եկել մտել ներս` լրագրողներով: Մեծ դեր ունեցավ այն, որ համացանցն ազատ էր: Իշխանություններին շատ բաներում կարելի է մեղադրել, բայց միանշանակ է, որ հայաստանյան համացանցը ազատ է եղել, ու դա եղել է հիմք, որ այս ամենը գործի:
- Այս ընթացքում տեղի ունեցավ նաեւ մեծ քանակությամբ ապատեղեկատվության տարածում, ի՞նչ նպատակ էր դա հետապնդում:
- Ես դա կբաժանեմ մի քանի շերտերի: Առաջինը պարզ էմոցիոնալ էր, երբ մարդիկ փորձում են օգնել իրար, երբ ինչ-որ մեկը ինչ-որ բան է իմանում, ուզում է մասնակից լինել այս հեղափոխական շարժմանը, սկսում է տարածել, եւ բնականաբար ահռելի քանակի փչացած հեռախոսի մակարդակի խոսակցությունները տարածվում էին, գրելով «ՇՏԱՊ ՏԱՐԱԾԵԼ»: Դրանց մեծ մասը, կարծում եմ, միտումնավոր չէր, ուղղակի էմոցիոնալ ֆոնի վրա էր:
Երկրորդը ապատեղեկատվություն էր, որը կատարվում էր արդեն քաղաքական ինչ-որ ուղղվածություն ունենալով՝ սկսած նրանից, որ ինչ-որ ֆեյքերով էին բաներ տարածում, վերջացրած ամենաֆանտաստիկ ապատեղեկատվական գործողությունով, որոնցից մեկը ԱՄՆ-ի դեսպանի հետ հանդիպման մամլո հաղորդագրությունն էր, որովհետեւ դա ունեցավ շատ լուրջ ազդեցություն: Դրա հիման վրա վերլուծություններ գրվեցին, հոդվածներ արտասահմանում եւ այլն: Դա հետաքրքիր երեւույթ էր, ու այստեղ մի կարեւոր բան կա, նույնիսկ գիտականորեն ապացուցված է, որ այդ տեսակի ապատեղեկատվությունը եւ դրա հերքումը շատ ավելի աննկատ է լինում, այնպես որ կար քաղաքական ուղղվածության ապատեղեկատվություն:
Երրորդը արտաքին գործոններն էին, հիմնականում Ադրբեջանն էր, որը չկարողացավ նորմալ ոչինչ անել, որովհետեւ իրենց քարոզչական տրոլլները. փաստացի իրադարձություններն այնքան արագ էին Հայաստանում տեղի ունենում, որ իրենք չէին կարողանում արագ ձեւավորել այն օրակարգը, որը պետք է առաջ տանեին: Դրա համար լինում էին դեպքեր, երբ օրերով կորում էին: Հանգիստ ժամանակ իրենք շատ ակտիվ են, օրինակ Twitter-ում:
- Ինչպե՞ս պետք է այս ընթացքում ստացված տեղեկություններից տարբերել ապատեղեկատվությունը եւ իրական լուրը:
- Դա նույնիսկ հանգիստ ժամանակ է բարդ, հատկապես, երբ դա արվում է պրոֆեսիոնալների կողմից: Այս դեպքում հասարակությունը պետք է վստահի այն լրագրողներին եւ խմբագրին, որոնց ինքը վստահում է ընդհանրապես, բայց պետք է խոստովանեմ, որ նույնիսկ ամենաարհեստավարժ լրագրողները մեկ, երկու անգամ խաբվեցին: Հիշեցնեմ «Союз Армян Россий»-ի անունից կեղծ մամլո հաղորդագրությունը, որը արտատպվեց շատ խելքը գլխին խմբագրերի կողմից: Այդ մարդիկ ուղղակի տեմպի տակ չէին հասցնում ստուգել, որովհետեւ այս ամենը պետք է ինչ-որ գործընթաց անցներ:
Շատ կարեւոր է ապագայի համար, խմբագրություններում հատուկ լրագրողներ ունենալ, որոնք թրեյնինգներ են անցնում՝ հենց տեղեկատվություն ստուգելու համար, ինչպես ընդունված է աշխարհում: Ցավոք սրտի, մեր մամուլը վաղուցվանից մեզ նստեցրել է մամլո հաղորդագրությունների ասեղի վրա, ու խաբելը դարձել է հեշտ. տեմպի տակ կեղծ հաղորդագրությունները կարելի է տարածել:
Արարատ Միրզոյանն ու Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության ԱԳ նախարարը կարևորել են պարբերական ուղիղ չվերթների իրականացումը
Աշխարհի գավաթ․ Հայաստանի մարմնամարզության հավաքականի 3 ներկայացուցիչ եզրափակչում է
Մոտեցումը հստակ է, որակի հարցում կոմպրոմիս չի լինի․ քաղշինկոմիտեի նախագահը և Շիրակի մարզպետը եղել են շինհրապարակներում
Ինչու են ռուս խաղաղապահները դուրս գալիս Լեռնային Ղարաբաղից. ինչ պայմանավորվածություն կա
Խաղաղություն տանող ճանապարհը դժվար է, միայն կողմերի միջև երկխոսությամբ է հնարավոր հասնել դրան․ Կասուն՝ Խանդանյանին
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը մեր ճանապարհային քարտեզն է դեպի խաղաղություն․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Լիտվայի ԱԳ նախարարին
Փոխվարչապետը «Վեոլիա» ընկերության փոխնախագահի հետ երկկողմ հետաքրքրություն ներկայացնող հարցեր է քննարկել
Քաղաքացին ընկել է շենքի նկուղը
Վրաստանը չի հրաժարվի «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքից. Կոբախիձե
Ինչ վիճակում է երրորդ հարկից ընկած 1-ամյա երեխան. ԲԿ-ն նոր մանրամասներ է հայտնել
Լավրով & Մարգո քոմփնին պատմության մեջ կմնան իրենց «հայրենիքին» ստորագույն հարվածը հասցրած կիսահայեր․ Սաֆարյան
Գյումրիում տղամարդը սպառնացել է նետվել կամրջից և ինքնասպան լինել
Բնակիչները գոհունակություն են հայտնել Կառավարության նախաձեռնությունից․ մանրամասներ վարչապետի տավուշյան այցից
«ՊԱԶ»-ը բախվել է քարե պարսպին և հայտնվել մեղվափեթակների մեջ․ ուղևորներին մեղուները խայթել են, 29 հոգի հիվանդանոցում է
Ռուս խաղաղապահների առաքելությունը Լեռնային Ղարաբաղում լիովին կատարված է․ Պետդումա
Վարչապետը Բերքաբերում ծանոթացել է սահմանամերձ բնակավայրերում տների կառուցման ծրագրի ընթացքին (լուսանկարներ)
4 գյուղերը սովետական տարիներին ադրբեջանական են եղել. բնակիչ (տեսանյութ)
Երբ կանայք հաջողում են քաղաքականության մեջ, հաջողում է պետությունը․ պատգամավորները մասնակցում են IDEA-ի ծրագրին
Գալիս է պահ, որ դու քեզ պետք է զոհաբերես հանուն քո հայրենիքի և երկրի. վարչապետ (տեսանյութ)
Դատարանը քննում է Սամվել Վարդանյանի կալանքի հարցը
Ինչու չհավատանք երկրի վարչապետին, ժողովրդին հարգելով՝ եկել էր, անկեղծ զրույց էր. Ոսկեպարի բնակիչ (տեսանյութ)
Նիկոլ Փաշինյանին տված քֆուրները իրանց կպնի, ուզում ենք՝ հիմնական սահման լինի, պահենք. Բերքաբերի բնակիչ (տեսանյութ)
Ուզում են իրավապահներին մոլորեցնել, քրգործ խմորել իմ դեմ, բանալի բառերը ուղղված են իրենց քաղաքական հայրերին. Մկրտչյան
Հայտնի են «Հայրենյաց բարիքներ»-ի տոմատի մածուկների լաբորատոր փորձաքննության արդյունքները․ իրացումն արգելվել է
Վլադիմիր Գասպարյանի աղջիկն այլևս փոխգնդապետ չէ․ կոչումն անվավեր է ճանաչվել
Վետո կդնեմ «օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի վրա․ Վրաստանի նախագահ
Նիկոլ Փաշինյանը նոր որոշում է ստորագրել
Ինչպես են Լեռնային Ղարաբաղից հեռանում ՌԴ խաղաղապահները․ նոր կադրեր զինտեխնիկայի դուրսբերումից (տեսանյութ)
Արտակարգ դեպք Արմավիրում. Շահումյան գյուղի աղբավայրում մոտ 31 հատ հակատանկային ական է հայտնաբերվել
Ասում են՝ Տավուշի գյուղերը տալիս են, խի՞ եք աղավաղում, դրանք ադրբեջանական են. բերքաբերցի (տեսանյութ)
Կոնվերս բանկը երկու արժույթով պարտատոմսեր է տեղաբաշխում
Փոխհրաձգություն Թբիլիսիի կենտրոնում․ կան վիրավորներ
Դոլարն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 17-ին
ՎՏԲ-Հայաստան բանկը հանդես է եկել որպես ARMMONO փառատոնի գլխավոր գործընկեր
Վերահաստատվել է Հայաստան-Սիրիա փոխգործակցության խորացմանն ուղղված քայլերի իրականացման հանձնառությունը
Երիտասարդը 93-ամյա կնոջը մահացու վնասվածքներ է հասցրել, մինչև մահանալը կատարել սեքսուալ բնույթի բռնի գործողություններ
Որևէ հայտարարություն, որը չի հնչել կամ հաստատվել վարչապետի կողմից, պաշտոնապես հերքվում է. Նազելի Բաղդասարյան
Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպել է Բերքաբերի բնակիչների հետ
Ռուս խաղաղապահների հեռացումը Ադրբեջանի և Ռուսաստանի բարձրագույն ղեկավարության համատեղ որոշումն է
Ժողովրդավարությունը մի երեւույթ է, որը մշտապես բախվել եւ բախվում է մարտահրավերների. Վարդանյանի ելույթը ԵԽԽՎ-ում
© 2024 Հայկական ժամանակ