Միակ նախապայմանը՝ առանց նախապայմանների. հայ-թուրքական սահմանի բացման հեռանկարը

Վերջին շրջանում շատ է խոսվում հայ-թուրքական հարաբերություններում որոշակի տեղաշարժերի մասին: Նման խոսակցությունները պայմանավորված են մայիսի 9-ին Արցախում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունով առ այն, որ Հայաստանը պատրաստ է Թուրքիայի հետ հարաբերություններ հաստատել առանց նախապայմանների:

Դրան հետեւեց պաշտոնական Անկարայի արձագանքը՝ վարչապետ Բինալի Յըլդըրըմի մակարդակով: Նա, մասնավորապես, նշեց. «Եթե Հայաստանը հրաժարվի Թուրքիայի տարածքային ամբողջականության եւ սահմանների վերաբերյալ սխալ դիրքերից, եթե ուզում է նոր էջ բացել, ապա Թուրքիան կպատասխանի փոխադարձությամբ»:

Նախ եւ առաջ, Հայաստանի Հանրապետությունը պաշտոնապես երբեք որեւէ տարածքային պահանջ չի դրել Թուրքիայի առջեւ, սահմանների փոփոխման հարց նույնպես չի բարձրացրել: Այնպես որ, այս մասով Յըլդըրըմի հայտարարությունն առնվազն անհասկանալի է: Ինչ վերաբերվում է փակ սահմաններին, ապա դրա պատասխանատուն հենց Թուրքիան է, որը 1993 թ.-ին, ի նշան եղբայրական Ադրբեջանի հետ համերաշխության, փաստացի շրջափակման է ենթարկել Հայաստանին: Բացի այդ, Թուրքիայի վարչապետը, թերեւս, սխալ է պատկերացնում «առանց նախապայմանների» եզրույթը: Ցանկացած տեսակի «եթե» ենթադրում է նախապայման:

Նույն տրամաբանությամբ շարունակել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը՝ Մեծ Բրիտանիայի Chatham House միջազգային հարաբերությունների թագավորական կենտրոնում ունեցած ելույթում անդրադառնալով Հայաստանի հետ հարաբերություններին: Նրա խոսքով, Կովկասում խաղաղությանն ու բարօրությանը նպաստող քայլերի պատկերից միակ դուրս մնացողը Հայաստանն է, եւ իրենք սպասում են, որ «Հայաստանը ողջամիտ մոտեցում ցուցաբերի»:

Իր խոսքում տարածաշրջանային բաղադրիչը շեշտելով՝ Էրդողանը եւս մեկ անգամ անուղղակիորեն կապում է հայ-թուրքական հարաբերությունները եւ Արցախի հարցի կարգավորումը: Նա դիտարկում է այդ երկու խնդիրները որպես զուգահեռ գործընթացներ, որոնք չեն կարող իրարից զատ առաջընթաց ունենալ:

Այդ մոտեցումը, ցավոք, Թուրքիայի ոչ միայն իշխանական վերնախավի դիրքորոշումն է, այլեւ թուրքական հասարակությունում առկա համոզմունք: Դրա օգտին է խոսում նաեւ առաջիկա ընտրություններում ընդդիմադիր քրդամետ Ժողովրդադեմոկրատական կուսակցության նախագահի թեկնածու Սելահաթթին Դեմիրթաշի նախընտրական ծրագիրը հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման վերաբերյալ: Նա նույն կետով է անդրադառնում այդ երկու գործընթացներին: 

«Կվերացվի Հայաստանի հանդեպ կիրառվող տնտեսական շրջափակումը, կզարգացվեն անհրաժեշտ քաղաքական, տնտեսական ու դիվանագիտական հարաբերությունները, Թուրքիայի կողմից միակողմանի կերպով փակված հայ-թուրքական սահմանը կբացվի՝ առանց նախապայմանների։ Մենք նաեւ կաջակցենք Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջեւ առկա արցախյան հիմնախնդրի՝ խաղաղ ճանապարհով լուծման ջանքերին», - ասված է Դեմիրթաշի նախընտրական ծրագրում։

Այդուհանդերձ, հայ-թուրքական սահմանի բացումը ավելի քիչ հավանական է, քան Դեմիրթաշի՝ նախագահ ընտրվելը: Թուրքիայում կայանալիք նախագահական եւ խորհրդարանական ընտրությունները, եթե անգամ ինչ-որ հրաշքով Էրդողանը եւ նրա «Արդարություն եւ զարգացում» կուսակցությունը պարտություն կրեն՝ որեւէ կերպ չեն փոխի Թուրքիայի դիրքորոշումը նախապայմանների հարցում: Որքան էլ Թուրքիան ավտորիտար պետություն լինի՝ Հայաստանի նկատմամբ բացասական վերաբերմունքը հանրային պահանջ է, որը, անշուշտ ձեւավորվել է իշխանությունների երկարամյա հայատյաց քաղաքականության արդյունքում: Այնպես որ, տեսանելի ապագայի կանխատեսումներում եւ հաշվարկներում պետք է հաշվի առնենք հայ-թուրքական փակ սահմանի առկայությունը:

Տպել
4488 դիտում

16-ամյա տղան դանակահարել է 43-ամյա ոչ սթափ տղամարդուն. ձերբակալելիս պատանու մոտ թմրամիջոց է հայտնաբերվել

Ադրբեջանն էթնիկ զտումներ է իրականացրել Լեռնային Ղարաբաղի հայերի նկատմամբ․ Ջուդի Չու

ԼՂ-ում տեղակայված ռուս-թուրքական համատեղ մշտադիտարկման կենտրոնն ավարտում է իր գործունեությունը

ՔԿ զինվորական քննչական գլխավոր վարչության չորրորդ կայազորային բաժինը նոր ղեկավար ունի

Հայ ժողովուրդը կրկին ոտքի կկանգնի, ինչպես դա արեց Ցեղասպանությունից հետո․ ԱՄՆ կոնգրեսական

«Լունապարկում» 1 տարեկան երեխան ընկել է ատրակցիոնից, ծնողը մեղադրում է, որ նրան չեն ամրակապել

Ռուսաստանը Հայաստանից հստակ արձագանք է ակնկալում. Զախարովա

ԱՄՆ-ի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչմանն ու դատապարտմանը պետք է հետևեն իրական հետևանքներ․ Ադամ Շիֆ

«Ուշ ա». Լիլիթ Հովհաննիսյանն ու GASOIIA-ն ներկայացրել են տեսահոլովակի պրեմիերա

Խոշոր ավտովթար Կոտայքի մարզում. ուղևորը մահացել է, վարորդը՝ հոսպիտալացվել (լուսանկարներ)

Սամվել Վարդանյանը ճանաչվել է տուժող. վերջինիս բռնության ենթարկելու հաղորդման հիման վրա նախաձեռնվել է վարույթ

Մահվան ելքով վրաերթի հեղինակ դարձած և փախուստի դիմած վարորդը հայտնաբերվել է

Եղանակը կտաքանա ևս 2-3 աստիճանով. սպասվում է կարճատև անձրև և ամպրոպ

«Նուբարաշեն» ՔԿՀ տեսակցության եկած անձը մարիխուանայով փաթեթ է բերել

Մարդը, կոռուպցիայի ակունքին նստած, գնում ես, ժպտում են, ասում՝ ամեն ինչ նորմալ է, թող գնա մենք մեր գործն անենք. վարչապետ

Սիմոնյանն ու Լիտվայի վարչապետը քննարկել են անվտանգային և տնտեսական իրավիճակն Արևելյան Եվրոպայում և Հարավային Կովկասում

Կոնգրեսական Շերմանը կարևորում է ԼՂ տեղահանվածներին տրվող օժանդակության ընդլայնումը և Ադրբեջանին օգնության կրճատումը

ՀՀ կառավարությունը հաստատեց Դավիթ Գյուրջինյանի թեկնածությունը Բրյուսովի անվան բուհի ռեկտորի պաշտոնում

Որ հիվանդությունների դեպքում այսուհետ զինծառայությունը կլինի պարտադիր. մանրամասնել է Պապիկյանը

Կոստանյանն ու Ալ-Սայանը քննարկել են Հայաստանի և Սաուդյան Արաբիայի միջև ՏՏ ոլորտում համագործակցության հնարավորությունները

Կառավարությունը չի կարող մտնել ամեն դպրոց, ասի՝ երեխաները, ուսուցիչները, տնօրենը՝ այստեղ, գնդակը՝ այստեղ. Փաշինյան

Խաղաղապահների կարիքն այլևս չկա, որովհետև ոչ ոք չի վիճում, թե ում է պատկանում Ղարաբաղը. Ժուրավլյով

«Պորշ»-ից գողացել են համարանիշը, տեղադրել իրենց մեքենային, հագել ԱԱԾ աշխատակցի հագուստ. ՀՀ-ն ցնցած գործի նոր մանրամասներ

Խաղաղապահների դուրս բերումը վկայում է ռուս-ադրբեջանական առավել խորացող դաշնակցային հարաբերությունների մասին. Մարգարյան

Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը շարունակում է փակ մնալ

Մարտին ձմեռ էր, ապրիլին՝ ամառ. Սուրենյան

1 զոհ, 1 վիրավոր․ մեքենան բախվել է երկաթե արգելապատնեշներին, հողաթմբին և գլխիվայր շրջվել

Մադրիդի «Ռեալը» հաղթել է «Մանչեսթեր Սիթիին» և դուրս եկել Չեմպիոնների լիգայի կիսաեզրափակիչ

«Գրքի աշխարհ»-ը չկառուցելու դիմաց հափշտակված մոտ 236 քմ տարածքով գույք է վերադարձվել պետությանը

Պետդեպարտամենտից մեկնաբանել են Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահների վաղաժամ հեռացումը

Իմ, երեխաներիս, կնոջս, ծնողներիս մասին ինչ ասես՝ ասվեց, ես արժանապատվություն չունե՞մ, պետք է զոհաբերես. Փաշինյան

Տնային կալանք և 7 մլն դրամ գրավ․ դատարանը որոշել է Սամվել Վարդանյանի խափանման միջոցը

«Էրեբունի» օդանավակայան տանող ավտոճանապարհին ավտոմեքենա է այրվել

Արարատ Միրզոյանն ու Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության ԱԳ նախարարը կարևորել են պարբերական ուղիղ չվերթների իրականացումը

Աշխարհի գավաթ․ Հայաստանի մարմնամարզության հավաքականի 3 ներկայացուցիչ եզրափակչում է

Մոտեցումը հստակ է, որակի հարցում կոմպրոմիս չի լինի․ քաղշինկոմիտեի նախագահը և Շիրակի մարզպետը եղել են շինհրապարակներում

Ինչու են ռուս խաղաղապահները դուրս գալիս Լեռնային Ղարաբաղից. ինչ պայմանավորվածություն կա

Խաղաղություն տանող ճանապարհը դժվար է, միայն կողմերի միջև երկխոսությամբ է հնարավոր հասնել դրան․ Կասուն՝ Խանդանյանին

«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը մեր ճանապարհային քարտեզն է դեպի խաղաղություն․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Լիտվայի ԱԳ նախարարին

Փոխվարչապետը «Վեոլիա» ընկերության փոխնախագահի հետ երկկողմ հետաքրքրություն ներկայացնող հարցեր է քննարկել