Ինչպե՞ս Ս. Սարգսյանը ծնկի բերեց ԲՀԿ-ին

Չորս թեժ օրերից հետո Հայաստանի ներքաղաքական կյանքը վաղվանից թերեւս կմտնի սովորական հունի մեջ: Այսօր առավոտյան ԲՀԿ-ն երկու հայտարարություն տարածեց, մեկը կուսակցության անունից առ այն, որ փետրվարի 20-ի հանարահավաքը չեղյալ է հայտարարվում, եւ երկրորդը ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի անունից առ այն, որ չի կարելի անցնել ողջամտության սահմանները, իսկ վերջին օրերի բռնած ուղղությունը ոչ մի բարի տեղ չի հասցնի: Արդեն տեղեկություններ կան, որ Սերժ Սարգսյան-Գագիկ Ծառուկյան հաշտեցման շրջանակներում Գագիկ Ծառուկյանը վայր է դնելու ԱԺ պատգամավորի իր մանդատը եւ հեռանա քաղաքականությունից:

Այսպիսով ավարտվեց  փետրվարի 12-ին ՀՀԿ խորհրդի նիստում Սերժ Սարգսյանի ելույթից հետո ՀՀԿ-ԲՀԿ-ի միջեւ ծավալված մինի պատերազմը: Այն, ինչպես եւ սպասվում էր, ավարտվեց ԲՀԿ-ի կապիտուլյացիայով:

Սակայն դեռ երկար ժամանակ հնչելու է հետեւյալ հարցը՝ ինչ տեղի ունեցավ եւ ինչու հենց հիմա դա տեղի ունեցավ:

Իրադարձությունների խրոնոլոգիան այս առումով կարեւոր է: Այսպես.

Փետրվարի 5-ին  տեղի ունեցավ «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության՝ այդքան սպասված խորհրդաժողովը, որտեղ ելույթ ունենալով Գագիկ Ծառուկյանը իշխանություններին մեղմորեն սպառնաց զանգվածային գործողություններով, ապա նստած տեղը քնեց, իսկ խորհրդաժողովի կեսից թողեց գնաց:

Փետրվարի  7-ին ԲՀԿ-ական ակտիվիստ Արտակ Խարատրյանը, ով մինչ այդ Շրջանառության հարկի դեմ պայքարի փաստացի առաջնորդն էր, առեւանգվեց դիմակավոր անձանց կողմից եւ ամայի տարածքում մի քանի ժամ շարունակ դաժանաբար ծեծվեց:

Փետրվարի 9-10-ին  ԲՀԿ պատվիրակությունը Գագիկ Ծառուկյանի գլխավորությամբ մեկնեց Մոսկվա, ինչ-որ հանդիպումներ ունեցավ եւ սեփական կայքերով տարածեց տպավորություն, իբր երկրում իշխանափոխություն անելու համար վայելում է Ռուսաստանի աջակցությունը:

Փետրվարի 12-ին  կեսօրն անց Գագիկ Ծառուկյանը այցելեց ՀՀ ոստիկանություն, հանդիպեց ոստիկանության պետ Վ. Գասպարյանի հետ եւ խոստացավ 100 հազար դոլար պարգեւավճար տալ այն մարդկանց, ովքեր Խաչատրյանին ծեծողներին գտնելու հարցում արժեքավոր ինֆորմացիա կփոխանցեն:

Փետրվարի 12-ի երեկոյան տեղի ունեցավ ՀՀԿ խորհրդրի նիստը, հնչեց Սերժ Սարգսյանի հայտնի ելույթը:

Փետրվարի 13-ին՝ հրապարակվեց Ծառուկյանի պատասխանը:

Փետրվարի 15-ին սկսվեցին ԲՀԿ-ականների նկատմամաբ ռեպրեսիաները:

Փետրվարի 17-ին՝  Սարգսյան-Ծառուկյան բանակցությունները: 

Գագիկ Ծառուկյանի մասին Սերժ Սարգսյանի խոսքերից հետո առաջին հարցը, որ ծագում էր հետեւյալն էր՝ ինչու հիմա: Սարգսյանը նույն բանը կարող էր ասել վեց ամիս առաջ, մեկ տարի, երկու տարի, երեք տարի առաջ:

Մինչդեռ՝ մամուլում բազմիցս գրվել է, որ ընդդիմադիր ուղի բռնելու ծառուկյանական գործողությունների ընթացքում Սերժ Սարգսյանը նրա հետ հաճախ է հանդիպել, բացատրել, փորձել խաթրով նրան ետ պահել այդ ճանապարհից (այս մասին գրված էր նույնիսկ Գագիկ Ծառուկյանի պատասխան ելույթում):

Ուրեմն՝ ո՞րն էր Սերժ Սարգսյանի բռնկման պատճառը:

Կարծիքներ կան, որ պատճառը սահմանադրական բարեփոխումների գործընթացի հետ կապված խնդիրներն են: Այս վարկածի դեմ արտահայտվողների հակափաստարկն այն է, որ հարցն այդքան հրատապ չէր եւ խաթրով ինչ-որ բանի հասնելու ժամանակ դեռ կար:

Մեկ այլ վարկածի համաձայն, ԲՀԿ-ականների մոսկովյան այցը եւ դրան հաջորդած հրապարակումները դրդեցին Սերժ Սարգսյանին գնալ նման քայլի: Այս տարբերակի ընդդիմախոսներն էլ գտնում են, կոնգրեսական եւ սմբատկարախանյանական հայտնի ոճով այցերով ու հրապարակումներով դժվար էր այլեւս լուրջ տպավորություն թողնել:

Կարծիքներ կան նաեւ, որ փետրվարի 5-ի խորհրդաժողովում Գագիկ Ծառուկյանի ելույթն էր Սերժ Սարգսյանին հունից հանողը: Այս տարբերակին նույնպես հակափաստարկ է ներկայացվում, այն, որ այդ ելույթը ոչնչով չէր տարբերվում նախորդ ելույթներից եւ կրկին թեժ գարուն-ամառ-աշուն-ձմեռի շրջանակներում էր:

Մեկ այլ վարկածի համաձայն, վերը նշված բոլոր գործոնները դեր են ունեցել Սերժ Սարգսյանին կատաղության հասցնելու գործում, բայց գործելու առիթը եղել է ԲՀԿ-ական ակտիվիստ Արտակ Խաչատրյանի առեւանգումը: Այս վարկածը հիմնվում է այն լուրերի վրա, թե ԲՀԿ-ական Աբրահամ Մանուկյանը կապ ունի Խաչատրյանի առեւանգման հետ: Սա, ըստ էության, այս պահին քննվող պաշտոնական վարկածներից մեկն է: Եթե սա ճիշտ է, նշանակում է ԲՀԿ-ն նման քայլի գնացել է ինչ-որ պաշտոնյաների հրաժարականի հասնելու, իր համար ընդդիմադիր-հալածյալի իմիջ ստեղծելու, հանրությանն իշխանության դեմ ավելի ու ավելի լարելու նպատակով:

Եթե ենթադրենք, որ իրավապահները Սարգսյանին զեկուցել են, որ առեւանգման ետեւում ԲՀԿ-ն ու նրա նախագահն են եւ ներկայացրել են սա հիմնավորող փաստեր, Սերժ Սարգսյանը ձեռքի տակ այդ փաստերն ունենալով համարել է, որ դա այնքան հզոր կոմպրոմատ է, որ դրանով կարելի է հենց հիմա ոչնչացնել ԲՀԿ-ին ու նրա նախագահին: Սարգսյանը մտածել է, թերեւս, որ դրա համար ավելի հարմար առիթ չի լինի, եւ սկսել է գրոհը՝ երկրորդ էշելոնի ԲՀԿ-ականների հոխորտանքների ֆոնի վրա:

Դժբախտաբար սակայն, Սարգսյան-Ծառուկյան պատերազմի Happy end-ից հետո, հավանականությունը, թե լույս կսփռվի այս վարկածներից որեւէ մեկի վրա հավասարվում է 0-ի: Ավելի հավանական է, որ Արտակ Խաչատրյանի ծեծը համալրի տարբեր հանցանքների մասին չճշտված խոսակցությունների եւ ոստիկանության կողմից չբացահայտված գործերի շարքը:

Չի բացառվում, որ Սարգսյան-Ծառուկյան բանակցությունների ժամանակ շատ ու շատ այլ հարցերի հետ այս հարցի ճակատագիրն էլ արդեն որոշվել է: