Բոլորին անխտիր բաժին են տանում

Մարտի 6-ին լույս տեսած «Հայկական ժամանակում» գրել էինք այն մասին, որ Հայաստանի ոստիկանությունը «շատ է սիրում» ցուցարարներին բերման ենթարկել:

Մասնավորապես՝ միայն 2013 եւ 2014 թվականներին ոստիկանության բաժիններ են բերվել տարբեր ցույցերի եւ հավաքների 286 մասնակիցներ: Ընդ որում՝ այդ անձանցից ավելի քան 250-ին բաժին են բերել վարչական իրավախախտման համար:

Մենք նաեւ հայտնել էինք, որ Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգիրքն ամրագրում է, որ վարչական իրավախախտման արձանագրություն կազմելու նպատակով խախտողը ոստիկանության աշխատողի կողմից կարող է բերվել ոստիկանություն բացառապես այն դեպքում, երբ տեղում այն կազմել հնարավոր չէ: Հենց դա՛ է պատճառը, որ, ասենք, օրինախախտ վարորդներին Ճանապարհային ոստիկանությունը տուգանում է տեղում եւ բաժին չի տանում (բացառությամբ՝ որոշ դեպքերի):

Սակայն ցույցերի մասնակիցների նկատմամբ ոստիկանությունը այնքան «բարի» չէ, որքան վարորդների նկատմամբ, եւ համաձայն օրերս ոստիկանության իրավաբանական վարչությունից ստացած մեր գրության, 2010-2014 թվականների ընթացքում ցույցի որեւէ իրավախախտ մասնակցի նկատմամբ վարչական իրավախախտման արձանագրություն տեղում չի կազմվել:

Այլ կերպ ասած՝ վերջին 5 տարում ցույցերի բոլոր մասնակիցները, ովքեր, ըստ ոստիկանության, կատարել են վարչական իրավախախտում, տարվել են ոստիկանության բաժիններ՝ առանց բացառության եւ անկախ այն հանգամանքից, թե որքանով էր հնարավոր արձանագրությունը կազմել տեղում:

Հայեցողակա՞ն 

Ոստիկանության իրավաբանական վարչությունը, սակայն, բավականին յուրովի է մեկնաբանում Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգիրքը եւ մասնավորապես՝ դրա 258-րդ հոդվածը:

Այն դեպքում, երբ այդ հոդվածն ասում է, որ քաղաքացին կարող է բերվել բաժին միայն, երբ արձանագրությունը հնարավոր չէ տեղում կազմել, ոստիկանությունը համարում է, որ տեղում կազմելու կամ բաժին տանելու ընտրությունը իրենց հայեցողական լիազորությունն է:

Այսինքն՝ ոստիկանությունը կարծում է, որ վարչական իրավախախտման մեջ կասկածվող քաղաքացուն բաժին տանել/չտանելը իր հայեցողությանն է թողնված, մինչդեռ՝ օրենսգրքով հստակ ամրագրված է, թե ո՛ր իրավիճակում է պետք քաղաքացուն տանել բաժին, իսկ որ իրավիճակում՝ արձանագրությունը կազմել տեղում:

Նույն տրամաբանությունը շարունակելու դեպքում, ասենք, արագության սահմանափակումը գերազանցած վարորդին Ճանապարհային ոստիկանությունը կարող է արձանագրությունը կազմելու համար տանել բաժին ու 3 ժամ այնտեղ պահել՝ ասելով, որ դա ոստիկանության հայեցողական լիազորությունն է:

Արդարանում են 

Ոստիկանությունից հայտնում են, որ արձանագրության համար պետք է պարզել անձի ինքնությունը եւ հաճախ՝ ցուցարարները հրաժարվում են ներկայանալ: Սակայն որեւէ մեկը չի հիշի մի դեպք, երբ ոստիկանները փորձեն տեղում կազմել արձանագրությունը եւ ցուցարարը հրաժարվի հայտնել իր անուն-ազգանունը: Ընդ որում՝ անգամ ոզնու համար է ակնհայտ, որ եթե ոստիկանությունը հնարավորության դեպքում արձանագրությունները կազմի տեղում, ապա ցուցարարները կհայտնեն իրենց անուն-ազգանունները, որպեսզի ոստիկանները իրենց բաժին չտանեն:

Սակայն ոստիկանները, միեւնույնն է, իրավախախտման մեջ կասկածվող բոլորին տանում են բաժին, անգամ՝ առանց անուն-ազգանուն հարցնելու:

Բացի այդ՝ ոստիկանությունից, որպես արդարացում, պնդում են, որ իրավախախտման մեջ կասկածվող ցուցարարի նկատմամբ արձանագրությունը տեղում կազմելու դեպքում ցույցի մասնակիցները աղմուկ-աղաղակ կբարձրացնեն ու հնարավոր է, որ այլ իրավախախտումների դիմեն, ինչից խուսափելու համար, նման դեպքերում ցույցի իրավախախտ մասնակիցներին տանում են բաժին:

Այստեղ ակամայից հարց է առաջանում. եթե վերջին 5 տարում երբեք չեն փորձել տեղում կազմել արձանագրությունը, ապա ի՞նչ գիտեն, թե ինչպես կվարվեն մյուս ցուցարարները: Ինչո՞ւ է ոստիկանությունը, ըստ էության, խախտում բոլոր ցույցերի մասնակիցների անմեղության կանխավարկածը ու համարում, որ մի ցուցարարի նկատմամբ արձանագրություն կազմելու դեպքում մյուս ցուցարարները պետք է «դեբոշ» անեն…

Հարցերի պատասխանն ակնհայտ է. ոստիկանությունը քաջ գիտակցում է, որ հաճախ անմեղ ցուցարարների է մեղադրում վարչական իրավախախտում գործելու մեջ եւ այդ անարդարությունը, իրոք, կարող է «տաքացնել» այլ ցուցարարների:

Բացի այդ՝ վիճակագրությունը գալիս է ապացուցելու, որ ոստիկանությունը հաճախ նպատակ է հետապնդում հենց «անցանկալի՛» ցույցի մասնակիցների մեկուսացնել եւ այդպիսով, փաստացի, ցույցը դադարեցնել… Սակայն, քանի որ դա որեւէ աղերս չունի սահմանադրականության ու օրինականության հետ, ոստիկանները դա անվանում են «վարչական իրավախախտում գործած քաղաքացուն բաժին բերելու հայեցողական լիազորության իրականացում»:

Եւ ոչ միայն ցույցերից

Սակայն ոստիկանությունը ոչ միայն ցույցերի մասնակիցներին է «առանց խորանալու» տանում բաժին: Այսպես, օրինակ, օրեր առաջ «Գոլդեն Թուլիփ Երեւան» հյուրանոցից, ադմինիստրացիայի խնդրանքով, ոստիկանները բերման ենթարկեցին ազատ լրագրող Նարինե Ղազարյանին, ով եկել էր Սերժ Թանկյանի ու Կարին Հովհաննիսյանի մամուլի ասուլիսին:

Բացի այդ՝ ոստիկանները Շառլ Ազնավուրի հրապարակից բռնեցին ու ոստիկանական մեքենան նստեցրեցին նաեւ մեկ այլ քաղաքացու, ով ընդամենը տեսախցիկով նկարահանում էր, թե ինչպես են ոստիկանները Ղազարյանին բերման ենթարկում:

Ոստիկանությունից մեզ հայտնեցին, որ երկու քաղաքացիները չեն ենթարկվել ոստիկանների օրինական պահանջին (չնշելով, թե այդ ի՞նչ պահանջ էր), սակայն դատելով դեռ չհրապարակված տեսանյութերից՝ ակնհայտ է դառնում, որ որեւէ պահանջ ոստիկանները քաղաքացիներին չեն ներկայացրել:

Այս միջադեպին մենք դեռ կանդրադառնանք, երբ ստանանք ոստիկանության պարզաբանումները՝ որոշ հարցերի կապակցությամբ:

Սակայն զավեշտալի է, որ սեփական մեղքը ոստիկանները փորձում էին գցել հյուրանոցի աշխատողների վրա, իսկ վերջիններս՝ Սերժ Թանկյանի անվտանգության աշխատակիցների վրա… Եւ դա այն պարագայում, երբ Նարինե Ղազարյանը Սերժ Թանկյանի մասին միայն դրական հոդվածներ է գրել: Փոխարենը՝ Ղազարյանը բազմիցս գրել է Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի եւ Պետական եկամուտների կոմիտեի տարբեր ապօրինությունների եւ կեղծիքների մասին, իսկ 2013 թվականի նախագահական ընտրությունների ժամանակ բազմաթիվ կեղծիքների փաստեր է ներկայացրել ԵԱՀԿ առաքելության ղեկավար Հայթի Թայլիվանիին:

Այս միջադեպը մեկ անգամ եւս գալիս է ապացուցելու, որ Հայաստանի ոստիկանության աշխատակիցները քաղաքացուն բերման ենթարկելիս «չեն մտածում» եւ խորապես համոզված են, որ միշտ ունեն դրա իրավունքը:

Դանիել Իոաննիսյան