ԵՄ-ից ակնկալվող ֆինանսավորումը վտանգի տակ է. ինչ հիմքով էր հոխորտում Հրայր Թովմասյանը

Օրեր առաջ պաշտոնական այցով Հայաստանում գտնվող Շվեդիայի ԱԳ նախարար Մարգոտ Վալստրյոմը ասուլիսում հայտարարեց, որ իրենք այստեղ են՝ աջակցելու եւ օգնելու նպատակով եւ կարծում են, որ Արեւելյան գործընկերության շրջանակներում ԵՄ-ի հետ ինտենսիվ բանակցություններն առաջ գնալու լավագույն ճանապարհն են:

«Մենք պետք է հստակ իմանանք, թե ինչ է կատարվում այստեղ, ինչպես են ընթանում բարեփոխումները»,-հայտարարել էր Վալստրյոմը: Վերջինս բացի Սերժ Սարգսյանի եւ Էդվարդ Նալբանդյանի հետ հանդիպումներից, հանդիպումներ ունեցավ նաեւ քաղհասարակության եւ խորհրդարանական ընդդիմության ներկայացուցիչների հետ: Մեր տեղեկություններով, ընդդիմադիրների հետ հանդիպման ժամանակ հիմնական շեշտը դրվել է Ընտրական օրենսգրքի փոփոխության վրա: Վալստրյոմը հետաքրքրվել է, թե դրա հետ կապված ինչ մտահոգություններ ունի ընդդիմությունը եւ ինչպիսի մեխանիզմներ է տեսնում ընտրակեղծիքները բացառելու համար:

Մասնավորապես, արձանագրելով, որ ընտրությունները ՀՀ-ում շարունակաբար կեղծվել են, ԵՄ ներկայացուցիչը հետաքրքրվել է, թե ընդդիմության ներկայացուցիչների պատկերացումներով՝ ինչ պետք է անել, որ այլեւս չկեղծվեն: Հանդիպմանը մասնակցել են ՀԱԿ-ից՝ Լեւոն Զուրաբյանը, ԲՀԿ-ից՝ Նաիրա Զոհրաբյանը, «Ժառանգությունից»՝ Արմեն Մարտիրոսյանը, եւ «Լուսավոր Հայաստանից»՝ Էդմոն Մարուքյանը: Վերջինս մեր զրույցում հաստատելով, որ Վալստրյոմի հետ քննարկման հիմնական թեման ԸՕ փոփոխություններն են եղել, ասաց, որ ընդդիմությունը մի հարցում կոնսենսուս ունի եւ դա ներկայացրել է ԵՄ ներկայացուցչին. այն է՝ ընտրությունների կեղծման համակարգը Հայաստանում պետք է վերանա:

Ի դեպ, չի բացառվում, որ ՀՀ-Եվրամիություն շրջանակային համաձայնագրում, որի շուրջ բանակցությունների մեկնարկը հայտարարվեց անցյալ տարվա դեկտեմբերի 7-ին, տեղ գտնեն Հայաստանի ընտրական համակարգի առողջացմանն ուղղված դրույթներ: Ընդդիմադիրները մասնավորապես գտնում են, որ դա կարեւոր է եւ կոչ են արել Շվեդիայի ԱԳ նախարարին՝ նպաստել, որպեսզի այդ կարեւոր փաստաթղթում նման դրույթ լինի: Դա բխում է նաեւ ԵՄ-ի հետաքրքրություններից, քանի որ, ինչպես ներկայացրել է Շվեդիայի ԱԳ նախարարը, ԵՄ-ի պահանջն է, որ ՀՀ Ընտրական օրենսգիրքը եւ ընտրական մեխանիզմները կեղծիքների համար ճեղքեր չունենան:

Մեր տեղեկություններով, Ընտրական օրենսգրքի փոփոխության հարցը օրակարգային է նաեւ իշխանությունների եւ ԵՄ ներկայացուցիչների շփումներում: Իշխանությունները ցանկանում են խոշոր ֆինանսական աջակցություն ստանալ ընտրական մեխանիզմների բարեփոխումների համար, ԵՄ-ն էլ ուսումնասիրում է՝ արժե՞ դա անել, թե՞ ոչ:

Նաեւ այս բանակցություններն են պատճառը, որ օրեր առաջ ՀՀ-ում ԵՄ դեսպան Պյոտոր Սվիտալսկին ասուլիս հրավիրեց եւ բավական կոշտ գնահատականներ հնչեցրեց սահմանադրական հանրաքվեում ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի արձանագրած խախտումների վերաբերյալ: «Եթե ընտրություններն անցկացվում են այնպես, որ կասկածներ են ծագում, ապա ոչ հայերը կկարողանան սեփական պետական կառույցներին վստահել, ոչ էլ Հայաստանի միջազգային հեղինակությունը կնպաստի, որպեսզի ավելի շատ ներդրումներ բերվի»,- հայտարարեց դեսպանը:

Հանրաքվեից մոտ 2 շաբաթ հետո Սերժ Սարգսյանն ընդունել էր Պյոտր Սվիտալսկիին: «Սարգսյանը շնորհակալություն է հայտնել Հայաստանում իրականացվող բարեփոխումներին ԵՄ աջակցության համար՝ ընդգծելով, որ հատկապես Սահմանադրության փոփոխություններից հետո, Հայաստանը լայնածավալ բարեփոխումների նոր փուլ է մտնում: Սերժ Սարգսյանը հույս է հայտնել, որ ԵՄ կողմից բարեփոխումներին տրամադրվող աջակցությունը կլինի շարունակական՝ նկատի առնելով մինչ այժմ ցուցաբերված աջակցության արդյունավետությունը երկրի համար»,- նշված է ՀՀ նախագահի մամուլի ծառայության հաղորդագրության մեջ: Խոսքը հենց այն ֆինանսական աջակցության մասին է, որ իշխանություններն ակնկալում են ԵՄ-ից: Ու փաստորեն, ասուլիսում ԵՄ դեսպանը պատասխանում է Սերժ Սարգսյանին, ակնարկելով, որ ֆինանսական աջակցություն ակնկալելուց առաջ պետք է նախ դրա համար հիմքեր ստեղծել. մի բան, որ տեղի չունեցավ հանրաքվեի ընթացքում:

Այս ամենի ֆոնին մի տեսակ չի նայվում ԱԺ աշխատակազմի ղեկավար Հրայր Թովմասյանի երեկվա պահվածքը: Նա, ի դեպ, ընդգրկված է նոր ԸՕ մշակման աշխատանքներում: Լրագրողների հետ զրույցում արձագանքելով հանրաքվեի մասին ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի զեկույցին, ասել է. «Կարող ա՞ մի հատ էլ 2 նշանակեն, ստուգարք ու վերաքննություն էլ նշանակեն... Հայաստանը հարգանքով է վերաբերվում միջազգային կազմակերպություններին եւ լսում է նրանց կարծիքը: Այդ բոլոր դիտարկումներն ու մտահոգությունները մենք դիտարկում ենք գործընկերային հարաբերությունների շրջանակում: Երբեք Հայաստանը չի անում բաներ՝ ինչ-որ կառույցների հաճոյանալու համար»: Սա ամբարտավան է հնչում, որովհետեւ հնարավոր է, իհարկե, որ այդ ամենը Հայաստանը միջազգային կառույցների համար չի անում, բայց ամբողջ խնդիրն այն է, որ առանց այդ կառույցների չի կարող անել: Եվ մի բան, այնուամենայնիվ, զարմանալի է. ինչպես օրերս բացահայտեց ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը, ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ը հանրաքվեներ դիտարկելու պրակտիկա չունի եւ իշխանությունը հատուկ է նրանց հրավիրել: Հետաքրքիր է, ի՞նչ է մտածել Սերժ Սարգսյանը: