Գերմանացի բժիշկներն ասում են՝ վիրավոր զինվորներին արտերկիր տեղափոխելու կարիք այս պահին չկա

Գերմանիայից ժամանած բժիշկ-մասնագետները ՀՀ առողջապահության նախարարությունում այսօր հրավիրված ասուլիսի ընթացքում անդրադարձան վիրավոր զինծառայողների առողջական վիճակին: Մինչ այդ նախարարությունը տեղեկացրել էր, որ վիրավոր զինծառայողների վերականգնողական բուժման մանրամասներին ծանոթանալու, բուժման հետագա ռազմավարությունը քննարկելու, խորհրդատվություն տրամադրելու նպատակով ՀՀ առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանի հրավերով Հայաստան են ժամանել Ֆրայբուրգի համալսարանական կլինիկայի առաջատար նեղ մասնագատներ, պրոֆեսորներ վերականգնողական կլինիկայի ղեկավար, վիրաբույժ Մարտին Շվարցը եւ վնասվածքաբան-օրթոպեդ, նաեւ ուռուցքաբան Քրիստիան Յաշկեն:

Վերջին օրերին նրանք այցելել են պաշտպանության նախարարության կենտրոնական զինվորական հոսպիտալ, «Էրեբունի» բժշկական կենտրոն, ինչպես նաեւ Ճառագայթային բժշկության եւ այրվածքների գիտական կենտրոն, ծանոթացել ապրիլյան ռազմական գործողությունների հետեւանքով տուժած վիրավորների առողջական վիճակին, բուժզննում իրականացրել: Նրանց եզրակացությունը հետեւյալն է. ամենածանր երկու վիրավորները գտնվում են «Էրեբունի»բժշկական կենտրոնում եւ այս պահին նրանց բուժումն արտերկրում կազմակերպելը նպատակահարմար չէ: Ընդհանրապես, գերմանացի մասնագետները կարծիք հայտնեցին, որ իրենց հայաստանցի գործընկերներն աշխատել են ինչպես հարկն է: «Մինչ այժմ հիվանդների բուժման նպատակով ամեն ինչ կատարված է նորմալ: Ես՝ որպես պլաստիկ վիրաբույժ, նույնը կանեի Գերմանիայում: Բնականաբար, հասկանալի է նաեւ ծնողների անհանգստությունը, բայց ես գտնում եմ, որ այլ հնարավորություն չկա, ամեն ինչ արված է լավագույն ձեւով, եւ ավելի լավ անելու  տարբերակ չկա»,- ասաց Մարտին Շվարցը: Հետագա բուժումը կազմակերպելու վերաբերյալ նա դժվարացավ կանխատեսում անել: Բարդ համարեց նաեւ այն հարցը, թե երիտասարդների բուժումը որքան լիարժեք կարող է լինել՝ միայն նշելով, որ հետեւանքներ, այնուամենայնիվ, կմնան:

«Այս պահի դրությամբ ոչ ոք ասել չի կարող, թե ինչ կլինի մեկ շաբաթ հետո: Սա այն դեպքն է, որ հնարավոր չէ ճշգրիտ կանխատեսել, թե ինչպես կլինի ընթացքը: Բայց «Էրեբունի» բժշկական կենտրոնում մեր գործընկերները տեղեկացրին, որ տղաներից մեկի մոտ կա դինամիկա, ուսերն արդեն շարժում է, որը չէր եղել մեկ շաբաթ առաջ: Դա հուսադրող է: Այս պահին ես ոչ մի առավելություն չեմ տեսնում նրանց արտերկիր տեղափոխելու մեջ: Դա արդյունավետ չեմ համարում: Առաջիկայի համար էլ գտնում եմ, որ դրա կարիքը չկա: Մեր գործընկերների հետ մենք կապի մեջ ենք, եթե նոր հանգամանքներ ի հայտ գան, նոր որոշումներ պետք է կայացնենք»,- հավելեց գերմանացի բժիշկը: Անդրադառնալով երեւանյան բուժհաստատությունների տեխնիկական հագեցվածությանը, Շվարցը նկատեց, որ ի տարբերություն բժիշկների որակական բարձր մակարդակին, սարքավորումների առումով բավականին խնդիրներ կան, որը, սակայն, նշված երկու ծանր վիրավորների  բուժումը կազմակերպելու հարցում խանգարող հանգամանք չի կարող լինել:   

Լրագրողի հարցին, թե երբ է ծրագրված եղել հյուրերի այցը, որովհետեւ դա ներկայացվում է որպես զինծառայողներին զննելու նպատակով իրականացված հրավեր, «Իզմիրլյան» բժշկական կենտրոնի գործադիր տնօրեն Արմեն Չարչյանը, որը նույնպես ներկա էր ասուլիսին, պատասխանեց, որ նրանց հետ նույն կենտրոնի համագործակցությունը բավական երկար պատմությունն ունի, իսկ տվյալ այցի մասին նախարարության առաջնորդությամբ պայմանավորվածությունը ձեռք է բերվել փետրվարին: «Բնականաբար, փետրվար ամսին մենք չէինք կարող կանխատեսել ապրիլյան իրադարձությունները եւ քանի որ դրանք, ցավոք սրտի, տեղի ունեցան, այցի նպատակը տրամագծորեն փոխվեց եւ հիմնական նպատակը դարձան մեր հայրենիքի պաշտպան վիրավորները»,- ասաց Չարչյանը:Մեկնաբանելով նաեւ տարակուսանքը, թե արդյոք վնասվածքաբան-օրթոպեդն ու պլաստիկ վիրաբույժն այն մասնագետներն են, որոնք կարող են գնահատել ծանր վիճակով «Էրեբունի» բժշակական կենտրոնում գտնվող տղաների վիճակը, նա արձագանքեց. «Միանշանակ այո: Մասնագետների որակավորումը, կլասը այնքան  բարձր է, որ իրենք շատ լավ կարողանում են դա գնահատել, առավել եւս որ պրոֆեսոր Յաշկեն աֆղանական պատերազմի վիրավորների բուժման մեծ փորձ ունի, իսկ պրոֆեսոր Շվարցը շատ բարձր մակարդակի նեյրովիրաբույժ-միկրովիրաբույժ է»:  

Ինչպես հայտնի է, ՀՀ կառավարությունն անցած նիստերից մեկում համապատասխան որոշում ընդունեց, որով հավաստիացվում էր, որ այն զինծառայողները, որոնց բուժումն այստեղ հնարավոր չի լինի կազմակերպել, կտեղափոխվեն արտերկիր եւ պետությունը դրա համար ոչինչ չի խնայի: Այդ մասին երեկ հիշեցրեց ասուլիսի մեկ այլ բանախոս, առողջապահության նախարարի տեղակալ Վահան Պողոսյանը: Նրանից հետաքրքրվեցինք, թե ո՞ր դեպքում կհամարվի, որ վիրավոր զինծառայողներին արտերկիր տեղափոխելու  անհրաժեշտությունը կա, միայն եթե այդ տեղափոխությունը լիարժեք ապաքինո՞ւմ խոստանա, թե նաեւ այն դեպքում, երբ դրա արդյունքում կարող է զինծառայողի առողջական վիճակում ընդամենը փոքր դրական տեղաշարժ արձանագրվել: «Երկու պայման պետք է լինի: Մեկը՝ որ հիվանդին կարողանան տեղափոխել, այսինքն՝  նրա վիճակը դա թույլ տա, մյուսը՝ որ Հայաստանում անհնար լինի բուժօգնությունը կազմակերպել եւ արդյունք ստանալ: Որոշումը պետք է կայացվի հանձնաժողովային կարգով, բժիշկ-մասնագետները պետք է նստեն, յուրաքանչյուրի առողջության վիճակը գնահատեն»,- ասաց փոխնախարարը:

Նշենք, որ նախօրեի տվյալով առողջապահական հաստատություններում բուժում ստացող վիրավոր զինծառայողների թիվը 71-ն է: Նրանցից երկուսի վիճակը, ինչպես նշեցինք, բժիշկների գնահատմամբ շատ ծանր է: Եւս երկու նույնքան ծանր վիրավորի գերմանացի բժիշկները հանդիպել են զինվորական հոսպիտալում: 

Հ.Գ. Նշենք, որ «Էրեբունիում» գտնվող երկու վիրավոր զինծառայողների ծնողները ասուլիսից առաջ այցելել էին առողջապահության նախարարություն: Նրանք պահանջում են իրենց զավակներին բուժման նպատակով տեղափոխել արտասահման: Նախարարությունը փորձել է բացատրել դրա աննպատակահարմարությունը: