Դոպինգային սկանդալ. Նոր բացահայտումներ

Մայիսի 8-ին ամերիկյան «CBS» հեռուստաալիքով ցուցադրվել է վավերագրական ֆիլմ, որը նոր բացահայտումներ է ներկայացրել ռուսաստանցի մարզիկների կողմից օգտագործվող արգելված խթանիչների վերաբերյալ: Հիշեցնեմ, որ անցյալ տարի աշնանը գերմանական «ARD» հեռուստաալիքով ցուցադրվեց «Գաղտնի դոպինգ. ինչպես է Ռուսաստանը հասնում հաղթանակների» վավերագրական ֆիլմը, որը պատմում էր ռուսաստանցի ատլետների կողմից արգելված խթանիչների՝ դոպինգի օգտագործման բազմաթիվ դեպքերի մասին: Մեծ աղմուկ բարձրացրած այդ ֆիլմի ցուցադրումից հետո հակադոպինգային համաշխարհային կազմակերպության (WADA) պահանջով արգելվեց Ռուսաստանի հակադոպինգային ծառայության աշխատանքը, ժամանակավորապես որակազրկվեց Ռուսաստանի ատլետիկայի ֆեդերացիան եւ ռուսաստանցի ատլետների մասնակցությունը առաջիկա ամռանը Բրազիլիայում կայանալիք Օլիմպիական խաղերին դեռ հարցականի տակ է:

Եվ ահա անցյալ կիրակի արդեն ԱՄՆ-ի ամենամասսայական հեռուստաալիքիներից «CBS»-ը հեռարձակել է «Ռուսաստանի մութ գաղտնիքը» վերնագրով 13 րոպե տեւողությամբ նոր ֆիլմ, ուր նոր բացահայտումներ են հնչում: Մասնավորապես ԱՄՆ արտագաղթած Ռուսաստանի հակադոպինգային ծառայության նախկին աշխատակից Վիտալի Ստեպանովը եւ նրա կինը՝ ատլետիկայի Ռուսաստանի հավաքականի նախկին անդամ Յուլյա Ստեպանովա-Ռուսանովան պատմել են, թե ինչպես են տարիներ շարունակ ռուսաստանցի մարզիկները դոպինգ ընդունել, եւ թե ինչպես են դրա վրա աչք փակել երկրի հակադոպինգային ծառայությունը: Ստեպանովը որպես ապացույց ներկայացրել է նաեւ իր եւ Մոսկվայի հակադոպինգային ծառայության նախկին ղեկավար Գրիգորի Ռոդչենկովի խոսակցության ձայնագրությունները, որոնք կատարել է գաղտնի: Ի դեպ, Ռոդչենկովը, համաձայն WADA-ի զեկույցի, համարվում էր ռուսական դոպինգի «ուղեղը» եւ նրա հանձնարարությամբ էր փոխվում դոպինգ թեստերը՝ իրական, «կեղտոտ» թեստերի փոխարեն հայտնվում էին մաքուր թեստեր: Անցյալ աշնանը ծագած դոպինգային սկանդալի ժամանակ Ռոդչենկովը անվտանգության նկատառումներով (շատ բան գիտեր) փախել է Ռուսաստանից ԱՄՆ:

Համաձայն Ստեպանովի հայտարարության՝ Սոչիում կայացած ձմեռային Օլիմպիական խաղերի ժամանակ Ռուսաստանի հակադոպինգային ծառայությունների աշխատակիցների անվան տակ իրականում հանդես են եկել անվտանգության ծառայության աշխատակիցները, որոնց հանձնարարությամբ ու պարտադրանքով փոխվել են դոպինգ թեստերը: Արգելված խթանիչների ընդունումը Ռուսաստանում պետական մակարդակով իրագործվող գործառույթ է, ասել է Ստեպանովը: Ֆիլմի ընթացքում նշվել է, որ «Սոչի 2014»-ի ռուսաստանցի առնվազն 4 չեմպիոններ օգտագործել են շատ ուժեղ դոպինգ՝ «Տրենբոլոն» եւ «Պարաբոլան» տեսակի խթանիչներ: Ստեպանովը 2012 թվականի Լոնդոնի Օլիմպիական խաղերում 5-րդ տեղը զբաղեցրած Ալիսա Մանտանյոյի ներկայությամբ ցուցադրել է իր գաղտնի նկարահանումներից մեկը, ուր Մանտոնյոյից առաջ անցած ռուսաստանցի 2 ատլետներ պատմում են դոպինգ ընդունելու մասին: Ալիսան չի կարողացել զսպել արցունքները. նրանից անազնիվ ձեւով խլել են Օլիմպիական խաղերի մեդալը: «Ես կարող էի հասնել երազանքիս՝ Օլիմպիական խաղերի մեդալ ունենալ, եթե չլինեին ռուսաստանցի «ռոբոտները»,- ֆիլմի վերջում ասում է Ալիսա Մանտոնյոն:

Բնականաբար, ֆիլմի ցուցադրումը մեծ աղմուկ է առաջացրել: Հակադոպինգային համաշխարհային կազմակերպությունը հայտարարել է, որ մանրամասն ուսումնասիրելու է ֆիլմում հնչած բոլոր հայտարարությունները, ԱՄՆ-ի ատլետիկայի ֆեդերացիայի նախագահը պահանջել է արգելել ռուսաստանցի մարզիկներին հանդես գալ ամառային Օլիմպիական խաղերում եւ այլն: Ռուսաստանի սպորտի նախարար Վիտալի Մուտկոն էլ հայտարարել է, թե սա Ռուսաստանի դեմ ինֆորմացիոն պատերազմի նոր ալիք է, եւ ոչ մի ապացույց չկա, չի կարող լինել, թե «Սոչի 2014»-ի 4 չեմպիոններ դոպինգ են ընդունել:

Ռուսական սպորտի շուրջ դոպինգային սկանդալը նոր թափ է հավաքում, բայց հետաքրքիր է, որ ռուսական լրատվամիջոցները դոպինգային այս կրքերի համատեքստում անընդհատ նշում են, անգամ կարեւորում են «CBS» հեռուստաալիքով ցուցադրված «Ռուսաստանի մութ գաղտնիքը» ֆիլմի հեղինակի եւ վարողի ազգությունը՝ ԱՄՆ-ի ամենահայտնի լրագրողներից մեկը, 11 անգամ «Էմմի» մրցանակին արժանացած հայազգի Արմեն Կետեյան, անտեսելով, որ Կետեյանը հարցազրույց է վերցրել բացառապես ազգությամբ ռուս մարզիկներից: