Պետական համակարգը փտած է, բայց շուտով հզոր երկիր ենք ունենալու. վիրավոր զինծառայողի հայր

Հետագա վերականգնողական բուժման նպատակով ավելի քան 10 օր առաջ Գերմանիա տեղափոխված վիրավոր զինծառայող Արման Լազգիյանի հայրը` Միքայել Լազգիյանը, վերադարձել է Երեւան, որպեսզի նաեւ փորձի որդու բուժման համար անհրաժեշտ գումարի մյուս մասը հայթայթել:

Սկզբում նա հայտնել էր, որ նախնական հաշվարկներով որդու բուժման համար հարկավոր է լինելու 100-120 հազար եվրո: Երեկ նա չբացառեց, որ հնարավոր է ողնաշարի վիրահատության անհրաժեշտություն նույնպես առաջանա, ինչն էլ կմեծացնի պահանջվող գումարի չափը: 43 հազար եվրո արդեն հանգանակվել է, ինչի շնորհիվ Արմանն ու ծնողները մեկնել են: Այժմ սկսվելու է բուժման 2-րդ փուլը: Միքայել Լազգիյանը երեկ մեր զրույցում տարակուսեց, որ պետական բյուջեից նույնիսկ 10 դրամ չեն ստացել: Կարծիք հայտնեց,  որ պետական համակարգը փտած է: Միաժամանակ, հավաստիացրեց, որ առաջիկա 1-2 տարին Հայաստանի համար բեկումնային է լինելու, ու երկիրը հզորանալու է: Ասում էր՝ ինքը դա գիտի այնպես, ինչպես որ վերջին այս պատերազմն էր սպասում:

Ողնաշարի եւ ողնուղեղի վիրավորում ստացած զինծառայողի հոր հետ մեր զրույցը` ստորեւ:

- Միքայել, Գերմանիա տեղափոխվելուց հետո ինչպե՞ս է Արմանի առողջական վիճակը: Ի՞նչ արդյունքներ կան:

- Արդեն առաջին հետազոտման եւ բուժման փուլը ավարտվել է: Այստեղից երբ գնացինք, նա դեռ ուներ ե՛ւ կերակրափողի, ե՛ւ շնչափողի, ե՛ւ տասներկումատնյա աղու, ե՛ւ թոքերի ու ստամոքսի խնդիրներ, դրենաժներ էին միացված: Գերմանիայում 2-րդ օրը ստուգելուց հետո պարզեցին, որ կերակրափողի եւ շնչափողի արանքի հատվածը, կարելի է ասել՝ լավ է 99 տոկոսով, երրորդ օրը վերջնական համոզվեցին, որ փակված է եւ թույլ տվեցին, որ Արմանը սնվի ինքնուրույն` արդեն բերանով: 5-6-րդ օրը, երբ թոքերում եւս բավականին լավ արդյունք գրանցվեց, հավաքված ջուրն ահագին չորացել էր, շնչառական ուղուց հանեցին խողովակը, որ ինքնուրույն շնչի, ու այդտեղից ձայնալարերը բացվեցին, սկսեց կամաց-կամաց խոսել: Ընդհանուր առմամբ դինամիկան լավ է: Տնավարի ասած` Գերմանիայի օդը Արմանի վրա եկավ, էնտեղի հայերն ասում են` Արմանն էլ Գերմանիայի վրա եկավ, որովհետեւ մեր գնալուց հետո Բունդեսթագը ճանաչեց Ցեղասպանությունը: 

Հիմա անցնում ենք երկրորդ փուլին, եւ դրա համար նախատեսված է Արմանին տեղափոխել մեկ այլ կլինիկա, որը, հուսով ենք, կլինի վերջինը: Դա մասնագիտացված կլինիկա է եւ զբաղվում է զուտ ողնաշարային վնասվածքներով: Ֆիզիոթերապիան այստեղ կշարունակեն: Նաեւ խոսք էր գնում ողնաշարի վիրահատության մասին: Բայց որքան հասկանում եմ` դրա կարիքը չկա: Գալուս նպատակներից մեկն էլ դա էր, որ այդ ամբողջ ինֆորմացիան բերեի այստեղ, մեր պրոֆեսորների հետ քննարկեի: Գերմանացի բժիշկներն էլ են հիացած մեր վիրաբույժների, մեր բժիշկների մասնագիտական բարձր մակարդակով, թե ինչպես է կարելի եղել նման վիրահատություններ իրականացնել: Իրենց խոսքերով` դրանք այնքան լավ են արվել, որ Գերմանիայում վիրահատական միջամտության կարիք դեռ չկա: Արմանն այստեղ հինգ վիրահատություն էր տարել:

- Այդ դեպքում իսկապե՞ս անհրաժեշտ էր նրան Գերմանիա տեղափոխել: Այստեղի մասնագետներն ասում են, որ այսօրվա արդյունքները նրա մոտ լինելու էին` անկախ այն բանից, թե որտեղ կգտնվեր:

- Տեղափոխելը միանշանակ անհրաժեշտ էր: Մենք պարտավոր ենք տարբերել ընդհանուր բժշկական միջամտությունները վիրաբուժությունից, տեխնոլոգիաների եւ դեղերի ազդեցությունից: Որ մեր բժիշկները արտակարգ են, դրա մասին խոսք չկա, բայց այ մեր տեխնոլոգիաները ինչ հնարավորություններ են տալիս, մեր դեղերը ինչ ազդեցություն են թողնում, դա է խնդիրը: Գերմանիայում համոզվել ենք դրանց տարբերության մեջ:

Ցավով եմ ասում, մեր ազգը հզոր ազգ է, իրոք հպարտանալու ազգ է, բայց այ մեր ընդհանուր պետական համակարգը խարխլված է: Ոչ միայն նկատի ունեմ պետությանը, կառավարությանը, իշխանությանը, այլ նաեւ մեր ամբողջ հասարակությանը: Յուրաքանչյուրը անհատապես հոյակապ անձնավորություն է: Ես որ փորձում եմ գրել, թե քանի մարդուց պիտի շնորհակալ լինեմ, մի ահռելի թիվ է կազմում, որոնք ֆինանսական ու բարոյական աջակցություն են ցուցաբերել, որոնց մենք ուղղակի երախտապարտ ենք, բայց պատկերացրեք համակարգն այնպիսին է, որ դրսում գտնվող մարդը` Գերմանիայում Հայաստանի դեսպանն իր կապերի շնորհիվ ավելի շատ նպաստեց Արմանի տեղափոխությանը, վիզա ստանալուն, քան թե մեր ընդհանուր պետական ապարատը: Ախր, պետական ապարատը չի էլ գործել, ընդհանուր համախմբված մոտեցում գոյություն չունի:

Միշտ ասել եմ ու էլի կասեմ, ոչ ոք հայրենիքից չունի պահանջելու իրավունք, բոլորս պարտավոր ենք հայրենիքի համար տալ: Բայց մեր հայրենիքի մեջ կա պետություն, որը օրենսդրական, ենթաօրենսդրական ակտերով կառավարվում ու ղեկավարվում է: Պատկերացրեք մի իրավիճակ, որ բարձրաստիճան պաշտոնյաները բոլորն անխտիր ուզում են Արմանին օգնել, բայց ամբողջ պետական համակարգը այն աստիճանի փտած է արդեն, որ չեն կարողանում անել դա:

- Պետությունն ասում էր, որ վիրավոր զինծառայողներին արտերկիր տեղափոխելու անհրաժեշտություն չկա: Եթե այդպես չասեր, գուցե նաեւ իմանա՞ր` ինչպես պետք է դա կազմակերպել:

- Ինչ է ստացվում. նույն մեր վարչապետը,նույն մեր առողջապահության նախարարը, պաշտպանության նախարարը ուզում են օգնել, բայց ընդհանուր համակարգը թույլ չի տալիս: Ես չեմ հավատում, որ պետությունը չի ուզում իր զինվորը գնա դրսում ավելի որակյալ բուժում ստանա, գա: Առաջին օրը ասել եմ` Արմանի ողնաշարը չեն կոտրել, ժողովրդի ողնաշարն են կոտրել, իսկ եթե մարդու ողնաշարը կոտրած է, ապա ամբողջ օրգանները չեն գործում լիարժեք: Նույնն էլ մեր պետության ներսում է, մեր պետության ողնաշարը իրոք կոտրված է, պետական որեւէ մի կառույց լիարժեք ի վիճակի չէ գործելու: Ես տեսել եմ, ոնց են պաշտպանության նախարարության վարչության պետերը, փոխնախարարը նստած ամեն մեկը այստեղ զանգում, այնտեղ զանգում, փորձում հարցին լուծում տալ, բայց ի վերջո իրենք գոռում են` լավ, մենք դասակարգված մոտեցում չունե՞նք: Ես էլ ասում եմ` լավ, ախր այս 25 տարվա պատերազմող երկիրը առաջին անգա՞մ է վիրավոր զինվոր ունենում: Ես ավելի ուրախ ու հպարտ կլինեի, երբ գային, ինձ ասեին` ուզում ես երեխադ բուժվի՞, ո՞ր երկրում, նստիր տանը, անձնագրերով, վիզաներով ամեն ինչ բերեին, տային ձեռքս, ասեին` գնա: Արմանի ամբողջ այս բուժման պրոցեսում եւ թղթաբանությամբ, եւ տեղափոխման խնդիրներով անձամբ ես եմ զբաղվել, ֆուտբոլի գնդակի նման մեկ այստեղ, մեկ այնտեղ էի: Այդ ամեն ինչը պետք է շղթայաբար, ավտոմատ, դասակարգված լիներ: Բարձրաստիճան պաշտոնյաները չպիտի ինձ լավություն անեին իրենց հաշվին:

Հիմա այնպես է ստացվել, որ իմ ընտանիքը Գերմանիայում է: Շատերն են ասում` մնացեք, բայց մենք էլի հետ ենք գալու, որովհետեւ մենք այս ամենին ուրիշ տեսանկյունից ենք նայում: Հայրենիքը չէ այս ամենի մեղավորը: Հայրենիքի բնակչությունը, հայրենիքի կառավարությունն են դրա մեղավորները: Այնպես չէ, որ կառավարությունը օդից է ընկել, այնպես չէ, որ Սերժ Սարգսյանը ուղղակի դարձել է մեր երկրի նախագահը: Յուրաքանչյուրս մեր լուման ունենք այս ամենի մեջ: Բայց ես համոզված եմ, որ առաջիկա երկու տարում մեր Հայաստանի կյանքը արտակարգ փոխվելու է դեպի լավը: Ամեն ինչը շուռ է գալու եւ կարգավորվի, մեր ազգի ողնաշարը բուժվելու է: Ես գիտեմ, որ առաջիկա մի քանի տարվա մեջ Ադրբեջան պետությունը վերացնելու ենք, բայց ոչ թե պատերազմելու ենք, միլիոնավոր զոհեր տանք, այլ կայծակնային խաղարար պատերազմ է լինելու եւ ազատելու ենք ադրբեջանական ազգերին իրենց ծանր լծից: Ես գիտեմ, որ Թուրքիային ենք մենք հաղթելու, մեր հողերն ենք հետ բերելու: Վաղն ամեն ինչ լավ է լինելու: Մեր ազգի, մեր շնորհիվ:

- Միքայել, իսկ Արմանը հիմա ինչ հոգեվիճակում է:

- Ընտիր: Ոչ փոշմանել է, ոչ էլ կարող է փոշմանել: Ինքը Սեւակ է անգիր ասում, Մեսչյան է անգիր ասում, Րաֆֆի է կարդում: Նման գաղափարների տեր մարդը ոնց կարող է փոշմանել: Նույնիսկ չենք էլ հարցնում, որովհետեւ գիտենք, որ կվիրավորվի: Հուսով եմ, որ ամեն ինչ լավ է լինելու: Արմանը հավատում է, որ քայլելով հետ է գալու տուն: