Մրցակցության բացակայության հետեւանքը. բենզինը թանկ է եւ անորակ

31/08/2016 schedule18:50

Որեւէ մեկի համար նորություն չէ, որ Հայաստանում լուրջ խնդիրներ կան տնտեսական առողջ մրցակցության հետ: Եվ առաջատարն այս հարցում բենզինի շուկան է:

Ռուսների շահը

2013 թվականի դեկտեմբերին Սերժ Սարգսյանն ու Վլադիմիր Պուտինը պայմանավորվեցին, որ Հայաստանը բենզին է գնելու միայն Ռուսաստանի պետական կորպորացիա հանդիսացող «Ռոսնեֆտից»: Այդ մենաշնորհման արդյունքում 2014 թվականի սկզբին բենզինը էժանացավ 10 դրամով: Սակայն այս ընթացքում նավթի միջազգային գինը քառակի անկում ապրեց՝ իր հետեւից էժանացնելով բենզինն ու դիզելային վառելիքը… ամենուր, բացի Հայաստանից:

Այդպես, օրինակ, հարեւան Վրաստանում ռուսական «Լուկօյլի» արտադրության «եվրո-ռեգուլյար» տեսակի բենզինն արժե 1,49 լարի, ինչը մոտ 310 դրամ է: Հայաստանում «Ռեգուլյարի»  (ուշադրություն դարձրեք, որ ոչ «Եվրո-ռեգուլյարի») գինը կազմում է 380 դրամ, ինչը 70 դրամով թանկ է Վրաստանի ավելի բարձրորակ ու մաքուր բենզինի գնից... Սակայն որակի մասին՝ ավելի ուշ:

Բանն այն է, որ նախկինում, երբ Հայաստան բենզինը մտնում էր Բուլղարիայից եւ Ռումինիայից, մեր երկրում բենզինի գինը մոտավորապես նույնն էր, ինչ հարեւան Վրաստանում: Սակայն այժմ, երբ մենք բենզինի ներմուծման մենաշնորհը տվել ենք ռուսական «Ռոսնեֆտին», Հայաստանում բենզինը շատ ավելի թանկ է Վրաստանից… Եվ անգամ կրկնակի թանկ է Ռուսաստանից, որտեղից եւ այդ բենզինը գալիս է:

Ընդ որում, այդ նույն ռուսական բենզինը Վրաստանի շուկայում վաճառվում է այնպիսի գնով, որ կարողանա մրցակցել բուլղարական, ռումինական, ֆրանսիական ու ադրբեջանական բենզինների հետ, իսկ Հայաստանում, մնալով մրցակցությունից դուրս, վաճառվում է ավելի թանկ: Եվ դա այն պարագայում, որ Վրաստան ներմուծվելիս ռուսական բենզինը մաքսազերծվում է, իսկ Հայաստան՝ որպես Եվրասիական տնտեսական միության անդամ երկիր, ներմուծվում է առանց մաքսատուրքի վճարման:

Հարկային նրբություններ

Ավելին, որպես ԵՏՄ անդամ երկիր՝ Հայաստան ուղարկվող բենզինը Ռուսաստանում արտահանման հարկով չի հարկվում, իսկ դեպի Վրաստան գնացողը հարկվում է: Մասնավորապես, արտահանման հարկը մեկ լիտրի համար կազմում է 5 ցենտ (24 դրամ):

Արդարության համար պետք է նշենք, որ Հայաստանում բենզինի լիտրի դիմաց գանձվող հարկերը մոտ 40 դրամով ավելի են Վրաստանից:

Այսինքն, Վրաստանում ռուսական բենզինը Հայաստանից 24 դրամով ավելի թանկ է նստում ՌԴ արտահանման հարկի պատճառով եւ 40 դրամով ավելի էժան՝ ակցիզային հարկի ավելի փոքր լինելու պատճառով:

Սա նշանակում է, որ Վրաստանում ռուսական բենզինը պետք է 16 դրամով ավելի էժան լիներ, քան Հայաստանում... Այնինչ, այն 70 դրամով է էժան: Ընդ որում, եւս մեկ անգամ ընդգծենք, որ բենզինի որակը, մեղմ ասած, նույնը չէ:

ՏՄՊՊՀ չկա

Եթե հաշվի առնենք, որ Հայաստանում ամսական սպառվում է 10,5 միլիոն լիտր բենզին ու 4,8 միլիոն լիտր դիզելային վառելիք, ապա կստացվի, որ տարվա ընթացքում հայաստանցիներս բենզինի հաշվին թալանվում ենք մոտ 8-10 միլիարդ դրամով… Եվ դա՝ միմիայն առողջ մրցակցության բացակայության պատճառով:

Հարեւան Վրաստանում գործում են մեկ ռուսական (Lukoil), մեկ բուլղարական (Gulf), մեկ ռումինական (Rompetrol), մեկ ֆրանսիական (Wissol) եւ մեկ ադրբեջանական (Socar) բենզալցակայանների ցանցեր (որոնցից յուրաքանչյուրն իր իսկ արտադրած բենզինն է ներմուծում), իսկ Հայաստան որեւէ միջազգային խաղացող ոտք չի դնում: Հայաստանում բենզալցակայանների երկու մեծ ցանց կա՝ Flash-ը եւ CPS-ը, որոնք ընդամենը վերավաճառում են ռուսական Rossneft-ի բենզինը (այն էլ՝ սարսափելի թանկ գնով):

Ընդ որում, Վրաստանում տարբեր ցանցերի բենզալցակայաններում բենզինի գները տարբեր են (օրինակ, ռումինական ու ֆրանսիական «պրեմիումը» ավելի թանկ է, քանի որ ավելի որակյալ է, տարբեր է նաեւ այլ լցակայաններում այլ բենզինների գները), մեր երկրում բոլոր բենզալցակայանների գները սինխրոնացված են:

Ու քանի դեռ Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովը (ՏՄՊՊՀ) պնդում է, որ բենզինի շուկայում գործում է ազնիվ մրցակցություն, Երեւանի բոլոր բենզալցակայաններում ոչ միայն գործում է նույն գինը, այլեւ այն փոփոխվելիս փոխվում է շատ սինխրոն կերպով… Պատկերացնու՞մ եք: Ըստ ՏՄՊՊՀ-ի, Հայաստանում բենզին վաճառողները ինչ-որ մի օր արթնանում են ու իրարից «բացարձակ անկախ» նույն պահին բենզինի գինը նույնքան փոփոխում են՝ առանց պայմանավորվելու:

Այո, այո, ըստ ՏՄՊՊՀ-ի, ամեն անգամ այդպես է «զուգադիպում», որ բոլորը նույն օրը նույն չափով փոխում են բենզինի գինը:

Որակը

Խոսելով բենզինի գների համեմատման մասին, պետք չէ մոռանալ բենզինի որակի տարբերությունները: Բենզինի որակը բնութագրող շատ չափանիշներ կան՝ օկտանային թիվ (93-ռեգուլյար, 95-պրեմիում, 98-սուպեր եւ այլն), արտանետումների չափ (Եվրո-2, Եվրո-3, Եվրո-4, Եվրո-5 եւ այլն), ծծումբի եւ այլ նյութերի պարունակության քանակ եւ այլն:

Վրաստանում «ռեգուլյար» բենզինի օկտանային թիվը, որպես կանոն, 93 է, այնինչ Հայաստանում այն 91 է, ինչը կարող է շարժիչի համար վտանգավոր դետոնացիաներ առաջացնել: Ընդ որում, փորձարկելով վրացական ու հայկական բենզինները եւ ականջ դնելով շարժիչի դետոնացիաներին՝ կարելի է հանգիստ խղճով պնդել, որ Հայաստանում «95-պրեմիումը» ավելի անորակ է, քան Վրաստանում վաճառվող «93-ռեգուլյարը»:

Ավելին, քանի դեռ Վրաստանը բենզինի արտանետումների համար սահմանել է նվազագույնը «Եվրո-4» չափանիշը, Հայաստանում այն դեռեւս «Եվրո-2» է: Այլ կերպ ասած, Հայաստանում վաճառվող բենզինի այրումից վտանգավոր արտանետումները մի քանի անգամ ավելի շատ են, քան Վրաստանում վաճառվող բենզինից:

Ընդ որում, Վրաստանում վաճառվող բենզինի մեծ մասը արտադրված է Եվրոպայում (Ֆրանսիա, Ռումինիա, Բուլղարիա) եւ բավարարում է անգամ «եվրո-5» բնապահպանական չափանիշներին:

Այսինքն, Վրաստանում բենզինի որակն անհամեմատ ավելի բարձր է մեր երկրում վաճառվող բենզինից... Այնինչ, Վրաստանում այն էականորեն ավելի էժան է, քան Հայաստանում:

Դանիել Իոաննիսյան

Տպել
6295 դիտում

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների համար կծառայեն դրանք

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար

ԱԱԾ-ն հայտարարություն է տարածել