Ադրբեջանական բանակն ակտիվացել է, խաղաղությունը միայն արտաքուստ է. Տիգրան Աբրահամյան

Վերջին օրերին Ադրբեջանն ակտիվության նշաններ է ցույց տալիս Ղարաբաղի հետ շփման գծում: Հրադադարի խախտման դեպքերի եւ արձակված կրակոցների թիվն օր-օրի ավելանում է: ԼՂՀ ՊԲ-ն երեկ տեղեկացրել էր նաեւ, որ կիրառվել են խոշոր տրամաչափի ԴՇԿ գնդացիրներ: Հաղորդագրությունում նշվում էր նաեւ, որ «հակառակորդին լռեցնելու համար ՊԲ առաջապահ զորամասերը դիմել են պատասխան գործողությունների»:

Անդրադառնալով հաղորդագրության այդ երկու դրվագին՝ ռազմական փորձագետ Տիգրան Աբրահամյանը եզրակացնում է, որ եթե ՊԲ-ն դիմել է պատասխան գործողությունների՝ նշանակում է կրակահերթերն արդեն կրում են կանոնավոր բնույթ և անմիջական վտանգ են ստեղծում մարտական հերթապահություն կրող անձնակազմի կամ մարտական դիրքերի ենթակառուցվածքների, դրանց սպասարկման համար:

Ներկայացնենք նրա հետ մեր զրույցը.

- Պարոն Աբրահամյան, դուք ժամանակ առ ժամանակ լինում եք սահմանին: Տարածված պաշտոնական տեղեկատվության եւ ձեր ունեցած տեղեկությունների վրա հիմնվելով կարո՞ղ ենք ասել, որ իրավիճակը սահմանին արտաքուստ է միայն հանգիստ:

- Այո, էս պահին իրոք կարող ենք արձանագրել, որ խաղաղությունը միայն արտաքուստ է, որովհետեւ խորքային առումով նկատելի են գործընթացներ. ադրբեջանական բանակն ակտիվացել է, որը տարբեր դրսեւորումներ է ունենում սահմանագծին: Ըստ էության, այն հարաբերական խաղաղություն ասվածը, որ շատ ժամանակ երեւում է, գոնե այս պահին արտաքուստ է:

- Իրավիճակը, ըստ ձեզ, բա՞րդ է: Հնարավորություն կա՞ ավելի լարվելու:

- Այս պահին չկան շատ լուրջ իրավիճակներ, բայց ակտիվացման միտումներ նկատելի են:

- Մինչեւ ո՞ւր դա կարող է հասնել:

- Դա մի քիչ դժվար է ասել: Տարբեր իրավիճակներ կան, որոնցով կարող է պայմանավորված լինել:

- Դա կախվա՞ծ է բանակցությունների վերսկսումից:

- Դա շատ կոմպոնենտներից է կախված, այդ թվում՝ բանակցային գործընթացից: Ապրիլյան պատերազմից հետո, ինչպես գիտեք, Հայաստանի ու Ադրբեջանի նախագահների երկու հանդիպում տեղի ունեցավ՝ Վիեննայում եւ Սանկտ Պետերբուրգում: Այն պայմանավորվածությունները, որոնք ձեռք էին բերվել Վիեննայում, ապա ամրապնդվել էին Սանկտ Պետերբուրգում, այս պահի դրությամբ փաստացի մնացել են թղթի վրա:

Խոսքը վերաբերում էր 1994 թվականին հրադադարի վերաբերյալ համաձայնագրի պահպանմանը, շփման գծում հետաքննության մեխանիզմների ներդրմանը, ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի թիմի ընդլայնմանը: Ադրբեջանի քայլերի արդյունքում դրանք կյանքի չեն կոչվում, ինչի հետեւանքով բանակցային գործընթացը որպես էդպիսին չի վերսկսվում: Էդ իրավիճակում սպասելի էր, որ ակտիվությունը դիվանագիտական մակարդակից տեղափոխվելու էր առաջնագիծ:

Այսինքն, սահմանին ակտիվացման առաջին պատճառներից մեկը բանակցային գործընթացի բացակայությունն է: Սակայն կա նաեւ երկրորդ պատճառ. ապրիլյան պատերազմի փուլը կարծես թե ավարտված է, բայց մենք չենք կարող արձանագրել, որ Ադրբեջանը ետ է կանգնել ԼՂ հիմնախնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու իր պլաններից:

Որպես դրա հիմնավորում կարելի է ներկայացնել հետեւյալը. կրակահերթերին, խոշոր տրամաչափի զենքերի կիրառմանը զուգահեռ, Ադրբեջանը սահմանին ինտենսիվ ինժեներատեխնիկական աշխատանքներ է իրականացնում, հետախուզական գործողություններ է իրականացնում, բավական ակտիվ են դիպուկահար խմբերը, որոնք անընդհատ լարման մեջ են պահում ողջ շփման գիծը: Այսինքն, կան մի շարք գործոններ, որոնք հիմքեր են ստեղծել, որ շփման գծում իրավիճակը նախորդ մեկ-երկու ամսվա համեմատ էականորեն աճ արձանագրի:

- Վերլուծություններ կային նաեւ, որ սահմանին հակառակորդի ակտիվացումն արձագանքն է անկախության օրվա առիթով Հայաստանում անցկացված զորահանդեսի: Դուք համամի՞տ եք:

- Հատկապես, «Իսկանդերի» ներկայությունը Հայաստանում բավական մեծ արձագանք է ստացել Ադրբեջանում: Այդ զինատեսակի ցուցադրությունից հետո Ադրբեջանում սկսեց աշխատել պաշտպանական բնազդը: Սկսեցին խոսել իրենց տեխնիկայի մասին: Ուստի պետք չէ բացառել, որ Ադրբեջանի իշխանությունները փորձում են այս ակտիվացմամբ լրացուցիչ դուխ հաղորդել իրենց զորքին:

- Սահմանին հակառակորդի ակտիվացման առիթով մի անգամ ձեր խոսքում կիրառել էիք «լուռ պատերազմ» բառակապակցությունը: Ներկայիս իրավիճակում այդ արտահայտությունը կարելի՞ է կիրառել:

- Այո: Լուռ պատերազմը շարունակվում է: Ադրբեջանն ակտիվ հետախուզական ինժեներական աշխատանքներ է իրականացնում սահմանին, որի համար բավական ժամանակակից տեխնիկա է կիրառում: Այս կոմպոնենտին արդեն կարելի է ավելացնել նաեւ առաջնագծում կրակահերթերի, խոշոր գնդացիրների կիրառումը: