Քնեք հանգիստ, կաշառակերներ եւ մոնոպոլիստներ Հայոց աշխարհի

Այսօր ՀՀ Ազգային ժողովն իր արտահերթ նիստում, անկասկած, հավանության կարժանացնի ՀՀ կառավարության ծրագիրը: Ծրագիրը, անշուշտ, պարունակում է «սուր անկյուններ», իրավիճակի վերաբերյալ կոշտ գնահատականներ, հավակնոտ է, «ոչ ստանդարտ է», կառուցվածքով կտրականապես տարբերվում է նախորդ ծրագրերից...:

Սակայն հարցերի հարցը մնում է դրա բովանդակությունը բառիս ամենախորը իմաստով: Ի՞նչ է ուզում անել կառավարությունը, ի՞նչ խնդիրներ է դնում իր առաջ, ի՞նչ լուծումներ է առաջարկում այդ խնդիրների համար եւ այլն: Ծրագրից ակնհայտ է դառնում, որ ի տարբերություն նախորդների, այս կառավարությունը գիտակցում է, որ իրավիճակը լուրջ է: Սակայն թե ինչու է լուրջ, որն է դրա հիմնական պատճառը, ծրագրում, ճիշտն ասած, այնքան էլ չի երեւում:

Եթե փորձենք փնտրել ու ձեւակերպել, թե ինչն է խանգարում մեր տնտեսությանը զարգանալու համար, ապա թերեւս անվիճելի է, որ կառանձնացվի երկու հիմնական խոչընդոտ` կոռուպցիա եւ տնտեսության գերկենտրոնացում (այլ բառերով` մոնոպոլիզացիա): Կառավարությունը ընդունո՞ւմ է, որ սրանք հիմնական խոչընդոտներն են: Եվ եթե ընդունում է, ապա ուզո՞ւմ է վերացնել դրանք: Եվ եթե ուզում է, ապա ինչպե՞ս է դա անելու: Փորձենք գտնել այս հարցերի պատասխանները:

Միանգամից նշենք, որ մեր տնտեսության մոնոպոլիզացիան կառավարության ծրագրում ընդհանրապես առանձնացված չէ որպես լրջագույն խնդիր: Կան, իհարկե, դրույթներ, որոնք «մի թեթեւ» շոշափում են այդ խնդիրը: Բայց՝ շատ «թեթեւ»: Ծրագրում ընդամենը նշված է, որ պետք է «վերլուծել եւ վերաիմաստավորել զարգացման մասին մեր պատկերացումներն ու մոտեցումները... մրցակցության ու մրցունակության վերաբերյալ»: Եվ, ըստ էության՝ վերջ:

Ծրագրում նույնիսկ չի էլ արձանագրված, որ մեր տնտեսությունը գերկենտրոնացված է` մոնոպոլիզացված է, որ երկրի տնտեսության մեծ մասը կենտրոնացած է մի քանի մոնոպոլիստների ու օլիգարխների ձեռքում, որ բիզնեսի ու քաղաքականության սերտաճումն արդեն հնարավորինս ամենաբարձր մակարդակի վրա է: Այդ մասին, ընդհանրապես, ակնարկ չկա: Կարո՞ղ է արդյոք այս կամ այն բարձրաստիճան պաշտոնյային կամ նրա մտերիմ հովանավորյալին պատկանող բիզնեսի հետ մրցել սովորական, շարքային գործարարը: Իհարկե՝ չի կարող: Կարո՞ղ է արդյոք առանց այդպիսի մրցակցության տնտեսություն զարգանալ: Բնականաբար՝ ոչ: Սրանք աքսիոմատիկ դրույթներ են, ու ժամանակակից աշխարհում դա այլեւս ապացուցման կարիք չունի: Բայց կառավարությունը դա նույնիսկ չի նկատում, գոնե ձեւականորեն չի էլ արձանագրում այդ խնդիրը: Եվ ուրեմն, նման խնդիր կառավարության համար չկա:

Ինչ վերաբերում է կոռուպցիային, ապա այս թեման ավելի լայն է արծարծված ծրագրում: Համեմատաբար: Թե որքանով են դրանք ի ցույց դնում կառավարության կողմից կոռուպցիան որպես լրջագույն խնդրի ընկալումը, դրա լուծման առաջարկները, կարելի է թերեւս պարզել մի քանի մեջբերումներ անելով:

«... կոռուպցիայի եւ ստվերի դեմ համակարգված պայքարի ուժեղացում»,- գրված է ծրագրում: Այսինքն, մինչեւ հիմա համակարգված պայքար էր գնում, իսկ այսուհետ այդ պայքարը պետք է ընդամենը ուժեղացվի: Ախր չեղած պայքարը որքան էլ ուժեղացվի, միեւնույն է, դրանից պայքար չի ստացվի: Թվաբանորեն ասած, եթե զրոն բազմապատկես մեկ միլիոնով, միեւնույն է, ստացվելու է զրո: 

Մեկ այլ մեջբերում. «...պետական կառավարման մարմինների կողմից քաղաքացիներին եւ տնտեսավարող սուբյեկտներին կոռուպցիայից զերծ ծառայությունների մատուցման նպատակով ավելորդ ընթացակարգերի եւ օղակների վերհանում ու վերացում»: Գործնականում սա որեւէ ազդեցություն չի թողնելու: Մեր պետական կառավարման համակարգն այն աստիճանի է ներծծված կոռուպցիայի մեջ, որ այդպիսի «օղակներ» վերացնելու համար պետք է վերացնել ոստիկանությունը, դատախազությունը, դատարանները... Մի խոսքով՝ պետական կառավարման ողջ համակարգը:

Էլի մեջբերում. «... հակակոռուպցիոն ինստիտուցիոնալ համակարգի զարգացում, այդ թվում՝ կոռուպցիայի դեմ պայքարի խորհրդի կազմավորման սկզբունքների վերանայման միջոցով»: Այսինքն, եթե կոռուպցիայի դեմ պայքարի խորհուրդը կազմավորվի մի քիչ ուրիշ սկզբունքով, կոռուպցիան կնվազի: Թույլ տվեք խիստ կասկածել: 

Էլի մեջբերում. «հակակոռուպցիոն կանխարգելիչ եւ իրավապահ մարմինների հանրային հաշվետվողականության կատարելագործում»: Ի՞նչ է նշանակում սույն նախադասությունը, թերեւս լեզվաբանները պետք է բացատրեն, բայց ինչ-որ բան հուշում է, որ ոչ մի բան էլ չի նշանակում: Մեջբերումները կարելի է շարունակել, բայց դրանցում մենք այդպես էլ չենք գտնի կոռուպցիայի դեմ իրապես պայքարելու` ՀՀ կառավարության նպատակադրումն ապացուցող դրույթներ: Գուցե դրանք կան ու տեղավորված են տողերի արանքում, կամ ծրագիրը գուցե ունի գաղտնի հավելված:

Մի խոսքով, ուղղակի ակնհայտ է, որ գոնե այս ծրագրում կառավարությունը չի արձանագրում, որ տնտեսության մոնոպոլիզացիան ու կոռուպցիան այն գլխավոր խոչընդոտներն են, որոնք կանգնած են մեր տնտեսության զարգացման ճանապարհին: Եվ, բնականաբար, չկան դրանց դեմ պայքարելու ցանկության, կամքի, ունակության ապացույցներ: Այնպես որ մեր մոնոպոլիստներն ու կաշառակերները կարող են առայժմ հանգիստ քնել, նրանց ոչինչ չի սպառնում: Ընդ որում, որքան խոշոր է մոնոպոլիստը, որքան մեծ կաշառքներ է վերցնում կաշառակերը, այնքան ավելի խորը կարող է քնել:

Տպել
6757 դիտում

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների համար կծառայեն դրանք

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար