Քոչարյանին թյուրիմացության մեջ են գցել. հարցազրույց փաստաբան Հովիկ Արսենյանի հետ

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2003 թվականի հոկտեմբերի 28-ի համարում

Տիգրան Նաղդալյանի սպանության գործով ամբաստանվող Արմեն Սարգսյանի պաշտպան Հովիկ Արսենյանին «ժամանակավորապես» հեռացնելով դատարանի դահլիճից, դատավոր Սարո Արամյանը հարցում արեց Փաստաբանների միություն՝ պարզելու նրա արտոնագրի օրինականությունը:

Քանի որ արտոնագիրը տրամադրում է Փաստաբանների միությունը եւ արտոնագրից կարող է զրկել միայն միությունը, ենթադրվում էր, որ Արսենյանի փաստաբանական գործունեության արտոնագրի օրինականությունը հաստատող պատասխանը ստանալուց հետո Արսենյանի մասնակցության հարցը արագ կլուծվի: Սակայն պատասխանը ստացվել է, իսկ դատարանը չի շտապում այդ հարցը քննության առնել: Այդ խնդրի եւ Տ.Նաղդալյանի գործի դատավարության շուրջ երեկ մենք զրուցեցինք փաստաբան Հովիկ Արսենյանի հետ:

- Պարոն Արսենյան, Դուք արդեն մեկ ամիս է հեռացվել եք դատարանից, դատավորը կարծես թե մոռացել է, որ Ձեզ «ժամանակավորապես է հեռացրել»: Ի՞նչ եք անում դատավարությանը կրկին մասնակցելու համար, ինչո՞ւ չի քննարկվում Ձեր հարցը:

- Ես դատարանից պահանջեցի կոնկրետ հստակ որոշում՝ ինձ հեռացնելու մասին, որ կարողանամ բողոքարկել այն: Սակայն, դժբախտաբար, դատարանն իրեն այնպես պահեց, որ կարծես վեր է օրենքից՝ օրենքից չբխող որոշում կայացնելով: «Ժամանակավոր հեռացում» հասկացությունն օրենսդրին հայտնի չէ: Սեպտեմբերի 25-ին Փաստաբանների միության կոլեգիան, քննելով այս հարցը, միաձայն որոշում է կայացրել, որ ինձ տրված արտոնագիրն օրինական է: Այդ պատասխանն ուղարկվել է դատարան: Դատավորը հայտարարություններ է անում, թե պատասխանն անգրագետ է եւ այլն: Եթե միության պատասխանը նրան չի բավարարում, կարող էր, չէ՞, հարցում կատարել միությանը, թե այսպիսի որոշում եմ ուզում ստանալ կամ այսպիսի լրացուցիչ փաստաթղթեր են ինձ անհրաժեշտ: Բայց զլանում է դա անել:

- Ձեզ դատավարությունից հեռացնելով չբավարարվեցին, քրեական գործ են հարուցել Ձեր նկատմամբ: Ի՞նչ ընթացքում է գործը:

- Մի գործը հարուցվել է սեպտեմբերի 12-ին՝ 325 հոդվածի (փաստաթղթեր կեղծելը) հատկանիշներով. իբր արտոնագիր ստանալիս կեղծ փաստեր եմ ներկայացրել՝ թաքցրել եմ իմ դատվածությունը: Գոնե չսպասեցին մեր միության տված գնահատականին, որ տեսնեն՝ կեղծ փաստաթղթեր ի հայտ գալի՞ս են, թե՞ ոչ: Այստեղ իմ իրավունքները եւ պարտականությունները շփոթելու խնդիր կա: Մի՞թե ես պարտադրել եմ որեւէ հանձնաժողովի, որեւէ պաշտոնատար անձի, թե խախտեք օրենքը եւ ինձ արտոնագիր տվեք: Իմ իրավունքն է՝ պահանջել, արտոնագիրը տվողի իրավունքն է՝ մերժել: Երկրորդ քրգործը հարուցվեց սեպտեմբերի 29-ին՝ 34-349 հոդվածով. իբր ես կեղծ ապացույցներ եմ ներկայացրել դատարանին, դրդել եմ Գեղամ Շահբազյանին՝ կեղծ ցուցմունքներ տալ:

Իրականում այս հոդվածի հանցակազմը պահանջում է, որ պաշտպանը, հօգուտ իր պաշտպանյալի, կեղծ իրեղեն կամ գրավոր ապացույցներ ներկայացրած լինի դատարանին: Իմ գործողություններում հանցակազմը բացակայում է: Միշտ էլ դատարանում առաջարկում ենք ամբաստանյալներին՝ ճիշտ ցուցմունք տալ, այսինքն, ցանկացած նման առաջարկ կարող է գնահատվել՝ որպես ապացույցների կեղծման փո՞րձ: Բացի այդ, մենք հայտարարել ենք, որ քրգործում եղած ապացույցները լիովին բավարար են, որ նորմալ մրցակցության դեպքում ապացուցվի Արմեն Սարգսյանի անմասն լինելը Նաղդալյանի սպանությանը: Այսինքն, կեղծ ապացույց ստեղծելու, ինչ-որ ցուցմունքների դրդելու փորձի կարիքը չկար:

- Փաստաբանների միության պատասխանից հետո որեւէ փոփոխություն չկա՞ Ձեր նկատմամբ հարուցված քրգործում:

- Ոչ մի. ավելին՝ մոտ օրերս իմացա, որ գլխավոր դատախազության քրդատ բաժնի ղեկավարությունը շրջաբերական է ուղարկել իր ստորաբաժանումներին՝ հրահանգավորելով, որ փաստաբան Արսենյանին չթույլատրեն ներգրավվել  քրեական գործերով պաշտպանությանը: Այնպիսի տպավորություն է ստեղծվում, որ դատախազությունը ցանկության դեպքում ամեն ինչ՝ ցանկացած  ապօրինություն, կարող է անել: Իմ արտոնագրի գործողությունը դադարեցված չէ եւ գործում է այնքան ժամանակ, քանի դեռ դադարեցված չէ:

- Դուք, անշուշտ, հետեւում եք Նաղդալյանի գործի դատաքննությանը, ինչպե՞ս կգնահատեիք դատավարության ընթացքը:

- Այս դատավարությունը արդարադատության պարոդիա է: Առաջին իսկ օրից փաստորեն չպահպանվեց կողմերի մրցակցության սկզբունքը: Պաշտպանական կողմին անգամ չեն թույլատրում միջնորդություններ ու հայտարարություններ անել: Արմեն Սարգսյանին դատարանի դահլիճից հեռացնելու որոշումն արդեն դատավարական կարգի խախտում էր, իսկ հեռացնելուց հետո դատարանում նրա բացակայությամբ ոչ միայն ամբաստանյալները հարցաքննվեցին, այլեւ բազմաթիվ դատավարական գործողություններ կատարվեցին: Դատավարական կարգը խախտվեց նաեւ այն ժամանակ, երբ ամբաստանյալ Հովհաննես Հարությունյանից առաջ թույլատրվեց նրա կնոջ՝ վկա Գայանե Մելքոնյանի արտահերթ հարցաքննությունը:

Նա մի գրություն ներկայացրեց դատարանին, որն ամուսինը իբր ուղարկել էր նրան փախուստի մեջ գտնվելու ժամանակ: Եթե ուշադիր ուսումնասիրենք քրգործի նյութերը, ապա կհասկանանք, որ սա մտացածին նամակ է: Գ.Մելքոնյանը ցուցմունք տվեց, որ դիմել է Սարգսյանների ընտանիքին, սակայն նրանց ընտանիքի ոչ մի անդամ չի ընդառաջել իրեն: Անհասկանալի է, թե ինչպես կարող էր հետախուզման մեջ գտնվող Ապերը գրել. «Գրետին ասա՝ այնպես չլինի, որ գլխիս տակ փափուկ բարձ դնեն»: Ո՞վ, ե՞րբ եւ ի՞նչ երաշխիք էր տվել նրան, որ խոսում էր փափուկ բարձ դնելու մասին:

Գործում ոչ մի ապացույց չկա, որ Սարգսյանների ընտանիքից որեւէ մեկը տեղյակ է եղել նախապատրաստվող կամ կատարված սպանության մասին: Միեւնույն ժամանակ մարտի 19-ին ոսկերչական գործարանում տված հարցազրույցում Ռոբերտ Քոչարյանը խոսել է Սարգսյանների ընտանիքում այդ սպանության մտահղացված լինելու մասին: Ստիպված եմ ենթադրել, որ սեպտեմբերի 30-ին դատարան ներկայացված եւ մինչ այդ քրգործում չեղած գրության մասին Քոչարյանը մարտի 19-ին տեղյակ է եղել, քանի որ միայն այդ նամակն է վկայում Սարգսյանների ընտանիքի՝ սպանությանն ունեցած մասնակցության մասին:

Կարծում եմ՝ հերթական անգամ Քոչարյանին թյուրիմացության մեջ են գցել: Այդ գրությունն այն ժամանակ նախաքննության մարմինը չի համարձակվել կցել քրգործին, սակայն Քոչարյանին, հավանաբար, տեղեկացրել են դրա գոյության մասին: Ես խորհուրդ կտայի Ռ.Քոչարյանին՝ դիտել հարցաքննությունների տեսաձայնագրությունները, որից նա հստակ պատկերացում կստանար, թե իրականում ինչպես է սարքվել այս գործը:

Արմինե Օհանյան