Երևան
16 °C
Ընդամենը շաբաթներ առաջ Ռուսաստանի եւ Թուրքիայի հակասությունները թշնամանքի էին հասնում: Այժմ, սակայն, կողմերը ոչ միայն կարգավորում են հարաբերությունները, այլեւ Անկարան հայտարարում է, որ բանակցում է Մոսկվայի հետ C-400 զենիթահրթիռային ՀՕՊ համակարգեր ձեռք բերելու վերաբերյալ:
Այս մասին օրեր առաջ հայտարարեց Թուրքիայի պաշտպանության նախարար Ֆիքրի Ըշըքը՝ հավելելով, որ ռուսական կողմի տրամադրվածությունը դրական է:
Ռուսաստանում թեպետ դեռ վաղ են համարում Թուրքիային սպառազինության այս տեսակի վաճառքը, սակայն չեն էլ հերքում նման գործարքի հավանականությունը: Հատկանշական է, որ Ռուսաստանի Ռազմատեխնիկական համագործակցության դաշնային ծառայության պետ Ալեքսանդր Ֆոմինը փաստացի հաստատել է այս հարցով Թուրքիայի եւ ՌԴ-ի միջեւ բանակցությունների առկայությունը: «Շուտով Մոսկվայում տեղի կունենա Ռուսաստան-Թուրքիա միջկառավարական հանձնաժողովի նիստը, որի ժամանակ կքննարկվի նաեւ C-400 համակարգերի հարցը»,- ասել է նա:
Ո՞րն է տրամաբանությունը՝ ուժեղացնել Մերձավոր Արեւելքում եւ Հարավային Կովկասում սեփական ամենահավանական հակառակորդի կամ մրցակցի ռազմական ներուժը: Ու դեռ հարց է, թե ինչպես իրեն կպահի Թուրքիան Ռուսաստանի հանդեպ նույն տարածաշրջաններում ստանալով համապատասխան համակարգերը: Այս հարցերն առաջանում են տվյալ գործարքի մասին տեղեկատվությունը կարդացողներից շատերի մեջ:
Պատկերավոր ասած՝ C-400 համակարգերը ՀՕՊ ոլորտում այն են, ինչ հրթիռային հարձակողական սպառազինությունների շարքում՝ «Իսկանդերները»: Պատահական չէ, որ անցյալ տարվա վերջին ռուս-թուրքական հարաբերությունների կտրուկ վատթարացումից հետո Ռուսաստանը հենց C-400-ներ տեղակայեց Սիրիայի Հմեյնիմ ավիաբազայում՝ իր ռազմական օբյեկտները պոտենցիալ հակառակորդից, այդ թվում՝ Թուրքիայից պաշտպանելու համար: Իհարկե, դրանից հետո շատ ջրեր են հոսել եւ Ռուսաստանի ու Թուրքիայի հարաբերություններն էականորեն բարելավվել են, սակայն բաց է մնում հարցը՝ պատրա՞ստ է Մոսկվան վաճառել նման հզոր համակարգերը երեկվա հակառակորդին, որի հետ դեռ ամիսներ առաջ քիչ էր մնում «սիրիական հողի» վրա ռազմական բախումների գնար:
«Թուրքիան շահագրգռված է այս համակարգերի ձեռքբերմամբ, քանի որ մինչեւ օրս, գտնվելով ՆԱՏՕ-ի հովանու տակ, մեծ ուշադրություն չի դարձրել իր հակաօդային պաշտպանությանը: Տարածաշրջանում Թուրքիայի ՀՕՊ համակարգն ամենաթույլերից է: Այնտեղ տեղակայված են ամերիկյան «Փեթրիոթ» համակարգերը, սակայն դրանք այն էֆեկտիվությամբ չեն աշխատում եւ չեն ծածկում Թուրքիայի ողջ տարածքը»,- մեզ հետ զրույցում նշեց ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Վաղարշակ Հարությունյանը:
Ռուսաստանցի ռազմական փորձագետները տեսականորեն չեն բացառում նման գործարքի հավանականությունը, քանի որ այս կերպ ՌԴ-ն լուծում է աշխարհաքաղաքական խնդիրներ հատկապես Հարավային Կովկասում, Մերձավոր Արեւելքում եւ ՆԱՏՕ-ի հետ հարաբերություններում: Փորձագետների շրջանում գերակայում է այն կարծիքը, որ եթե Թուրքիան ձեռք է բերում նման համակարգեր, ապա այն առաջին հերթին առաջացնում է ՆԱՏՕ-ի ներսում սպառազինությունների ստանդարտիզացիայի խզում, իսկ սա հանգեցնում է շահերի բախման, հետեւաբար՝ դաշնակիցների շրջանում տարաձայնությունների սրման: ՆԱՏՕ-ի հետ աշխարհաքաղաքական սուր կոնֆլիկտի մեջ գտնվող Ռուսաստանի համար սա շահեկա՞ն է, թե՝ ոչ: Պատասխանը թերեւս պարզ է:
Մյուս կողմից, սա նաեւ Թուրքիայի վրա ազդեցության հնարավորություն է եւ կոմերցիոն շահ: Ցանկացած սպառազինության, հատկապես մեծ համակարգերի վաճառքը ենթադրում է կադրերի պատրաստում եւ պահեստամասերի մշտական առաքում: Այսինքն՝ ՀՕՊ համակարգերի մասով Թուրքիան որոշակի առումով կարող է հայտնվել Ռուսաստանի ազդեցության դաշտում: Մյուս կողմից՝ խոսքը տասնյակ, եթե ոչ հարյուրավոր միլիոն դոլարների հասնող գործարքների մասին է, որը Ռուսաստանի համար սպառազինությունների առեւտրի նոր շուկա է եւ եկամուտների աղբյուր, ինչը ծանր պայմաններում հայտնված ՌԴ տնտեսությանը օդի ու ջրի նման է պետք:
Իսկ եթե Ռուսաստանը մտնում է սպառազինությունների ՆԱՏՕ-ի շուկայի թեկուզ ծայրամաս, ապա դա հանգեցնում է այդ բլոկի տեխնոլոգիապես ամենազարգացած հատվածի՝ ԱՄՆ-ի եւ Եվրամիության որոշ երկրների սպառազինությունների առեւտրից ստացվող եկամուտների կրճատման: Մյուս կողմից Ռուսաստանը ճեղքում է նաեւ իր նկատմամբ կիրառված պատժամիջոցները հենց ՆԱՏՕ-ի անդամ պետության միջոցով:
Բացի այդ, նման գործարքի հավանականությունը նաեւ հուշում է, որ Ռուսաստանն ու Թուրքիան գոնե այս պահին եւ իրենց համար տեսանելի ապագայում հասել են Մերձավոր Արեւելքի ու Հարավային Կովկասի հարցերում որոշակի կոնսենսուսի: Իսկ դա առաջին հերթին Սիրիայի եւ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտություններն են: Չի բացառվում, որ Ռուսաստանը համաձայնել է ճանաչել Թուրքիայի իրավունքները քրդերի հարցում, իսկ Թուրքիան չի խառնվելու Սիրիայի մնացած հատվածի գործերին: Մյուս կողմից, Թուրքիան չի խառնվելու ԼՂ հակամարտությանը գոնե Ադրբեջանին մշտական սադրանքների հրահրելու տեսքով:
Արդյոք այս հարցում հաշվի կառնվի՞ տարածաշրջանում Ռուսաստանի դաշնակցի՝ Հայաստանի դիրքորոշումը: Այս հարցի ակնառու պատասխանը Ադրբեջանին, որի հետ Հայաստանը փաստացի պատերազմում է, Ռուսաստանի միլիարդների հասնող սպառազինությունների վաճառքի գործարքներն են: Եթե այս հարցում Երեւանի դժգոհությունները հաշվի չեն առնվել, ապա Թուրքիայի հարցում, որին Հայաստանը պաշտոնապես չի դիտարկում որպես թշնամական պետություն, անգամ խոսելն ավելորդ է:
«Սակայն պետք չէ մտածել, որ եթե անգամ Ռուսաստանն ու Թուրքիան պայմանավորվածության գան, ապա հենց վաղը կսկսվի այն իրականացվել: Նախ, ՌԴ բանակն ամբողջությամբ չի համալրված այդ համակարգերով: Իսկ երբ դա տեղի ունենա, ապա հերթի մեջ են Չինաստանը եւ Հնդկաստանը, եւ հետո նոր՝ Թուրքիան: Ուստի, եթե նման պատվեր լինի, ապա դժվար թե այն իրականացվի 2020 թվականից շուտ»,- մեզ հետ զրույցում նշեց Ռազմական եւ քաղաքական վերլուծության ինստիտուտի փոխտնօրեն, ռուսաստանցի ռազմական փորձագետ Ալեքսանդր Խրամչիխինը:
Թուրքիային նման համակարգերի վաճառքի հավանականությունը մեծացնում է նաեւ այն հանգամանքը, որ այժմ Ռուսաստանում մշակվում է նոր սերնդի ՀՕՊ C-500 համակարգեր, որի մեջ ինտեգրված են հակահրթիռային պաշտպանության տարրեր: Կարելի է ենթադրել, որ հարկ եղած դեպքում Ռուսաստանը Թուրքիային կտրամադրի C-400 համակարգերը, որը ՌԴ-ի համար այս պահին ռազմաքաղաքական եղանակներով աշխարհաքաղաքական խնդիրների լուծման հնարավորություն է: Կստացվի՞, թե՝ ոչ, ցույց կտա ժամանակը:
Արարատ Միրզոյանն ու Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության ԱԳ նախարարը կարևորել են պարբերական ուղիղ չվերթների իրականացումը
Աշխարհի գավաթ․ Հայաստանի մարմնամարզության հավաքականի 3 ներկայացուցիչ եզրափակչում է
Մոտեցումը հստակ է, որակի հարցում կոմպրոմիս չի լինի․ քաղշինկոմիտեի նախագահը և Շիրակի մարզպետը եղել են շինհրապարակներում
Ինչու են ռուս խաղաղապահները դուրս գալիս Լեռնային Ղարաբաղից. ինչ պայմանավորվածություն կա
Խաղաղություն տանող ճանապարհը դժվար է, միայն կողմերի միջև երկխոսությամբ է հնարավոր հասնել դրան․ Կասուն՝ Խանդանյանին
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը մեր ճանապարհային քարտեզն է դեպի խաղաղություն․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Լիտվայի ԱԳ նախարարին
Փոխվարչապետը «Վեոլիա» ընկերության փոխնախագահի հետ երկկողմ հետաքրքրություն ներկայացնող հարցեր է քննարկել
Քաղաքացին ընկել է շենքի նկուղը
Վրաստանը չի հրաժարվի «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքից. Կոբախիձե
Ինչ վիճակում է երրորդ հարկից ընկած 1-ամյա երեխան. ԲԿ-ն նոր մանրամասներ է հայտնել
Լավրով & Մարգո քոմփնին պատմության մեջ կմնան իրենց «հայրենիքին» ստորագույն հարվածը հասցրած կիսահայեր․ Սաֆարյան
Գյումրիում տղամարդը սպառնացել է նետվել կամրջից և ինքնասպան լինել
Բնակիչները գոհունակություն են հայտնել Կառավարության նախաձեռնությունից․ մանրամասներ վարչապետի տավուշյան այցից
«ՊԱԶ»-ը բախվել է քարե պարսպին և հայտնվել մեղվափեթակների մեջ․ ուղևորներին մեղուները խայթել են, 29 հոգի հիվանդանոցում է
Ռուս խաղաղապահների առաքելությունը Լեռնային Ղարաբաղում լիովին կատարված է․ Պետդումա
Վարչապետը Բերքաբերում ծանոթացել է սահմանամերձ բնակավայրերում տների կառուցման ծրագրի ընթացքին (լուսանկարներ)
4 գյուղերը սովետական տարիներին ադրբեջանական են եղել. բնակիչ (տեսանյութ)
Երբ կանայք հաջողում են քաղաքականության մեջ, հաջողում է պետությունը․ պատգամավորները մասնակցում են IDEA-ի ծրագրին
Գալիս է պահ, որ դու քեզ պետք է զոհաբերես հանուն քո հայրենիքի և երկրի. վարչապետ (տեսանյութ)
Դատարանը քննում է Սամվել Վարդանյանի կալանքի հարցը
Ինչու չհավատանք երկրի վարչապետին, ժողովրդին հարգելով՝ եկել էր, անկեղծ զրույց էր. Ոսկեպարի բնակիչ (տեսանյութ)
Նիկոլ Փաշինյանին տված քֆուրները իրանց կպնի, ուզում ենք՝ հիմնական սահման լինի, պահենք. Բերքաբերի բնակիչ (տեսանյութ)
Ուզում են իրավապահներին մոլորեցնել, քրգործ խմորել իմ դեմ, բանալի բառերը ուղղված են իրենց քաղաքական հայրերին. Մկրտչյան
Հայտնի են «Հայրենյաց բարիքներ»-ի տոմատի մածուկների լաբորատոր փորձաքննության արդյունքները․ իրացումն արգելվել է
Վլադիմիր Գասպարյանի աղջիկն այլևս փոխգնդապետ չէ․ կոչումն անվավեր է ճանաչվել
Վետո կդնեմ «օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի վրա․ Վրաստանի նախագահ
Նիկոլ Փաշինյանը նոր որոշում է ստորագրել
Ինչպես են Լեռնային Ղարաբաղից հեռանում ՌԴ խաղաղապահները․ նոր կադրեր զինտեխնիկայի դուրսբերումից (տեսանյութ)
Արտակարգ դեպք Արմավիրում. Շահումյան գյուղի աղբավայրում մոտ 31 հատ հակատանկային ական է հայտնաբերվել
Ասում են՝ Տավուշի գյուղերը տալիս են, խի՞ եք աղավաղում, դրանք ադրբեջանական են. բերքաբերցի (տեսանյութ)
Կոնվերս բանկը երկու արժույթով պարտատոմսեր է տեղաբաշխում
Փոխհրաձգություն Թբիլիսիի կենտրոնում․ կան վիրավորներ
Դոլարն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 17-ին
ՎՏԲ-Հայաստան բանկը հանդես է եկել որպես ARMMONO փառատոնի գլխավոր գործընկեր
Վերահաստատվել է Հայաստան-Սիրիա փոխգործակցության խորացմանն ուղղված քայլերի իրականացման հանձնառությունը
Երիտասարդը 93-ամյա կնոջը մահացու վնասվածքներ է հասցրել, մինչև մահանալը կատարել սեքսուալ բնույթի բռնի գործողություններ
Որևէ հայտարարություն, որը չի հնչել կամ հաստատվել վարչապետի կողմից, պաշտոնապես հերքվում է. Նազելի Բաղդասարյան
Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպել է Բերքաբերի բնակիչների հետ
Ռուս խաղաղապահների հեռացումը Ադրբեջանի և Ռուսաստանի բարձրագույն ղեկավարության համատեղ որոշումն է
Ժողովրդավարությունը մի երեւույթ է, որը մշտապես բախվել եւ բախվում է մարտահրավերների. Վարդանյանի ելույթը ԵԽԽՎ-ում
© 2024 Հայկական ժամանակ