Դեսպաններից պահանջում են ներդրումներ. Ինչպե՞ս բերեն եւ ո՞ւր բերեն

Հայաստանում տնտեսական վիճակի գահավիժմանը զուգահեռ իշխանությունները ավելի ու ավելի հաճախ են խոսում ՀՀ դեսպանությունների ակտիվ աշխատանքի միջոցով արտաքին ներդրումների ներգրավման անհրաժեշտության մասին: Անցյալ շաբաթ այդ թեմային մի ամբողջ խորհրդարանական լսումներ էին նվիրված: Աշխարհով մեկ սփռված Հայաստանի դիվանագիտական ներկայացուցչություններից այլ երկրների հետ տնտեսական կապերի ակտիվացում եւ դիվանագիտության տնտեսական բաղադրիչի զարգացում պահանջեց նաեւ վարչապետ Կարեն Կաարապետյանը:   

«Հայաստանի դիվանագիտական կորպուսն անհամեմատ ավելի մեծ ջանքեր պետք է գործադրի արտաքին քաղաքականության տնտեսական բացադրիչի ընդլայնման համար, քանի որ այն տնտեսության զարգացման հրամայականներից է: Մինչդեռ այդ դաշտում եղել են բացթողումներ... Տնտեսվարողների համար դիվանագիտական կորպուսը պետք է լինի հարթակ, որտեղ նրանց կաջակցեն ամենատարբեր հարցերով: Արտաքին քաղաքական դաշտի տնտեսական բաղադրիչի ակտիվացման հետ կապված պետությունը շատ անելիքներ ունի», - հայտարարեց նա:

Հայաստանի դեսպանների աշխատանքի արդյունավետությունը ներդրումների ներգրավման եւ տնտեսական կապերի ակտիվացման տեսանկյունից գնահատաելու գաղափարը նոր չէ: Այն երկու տարի առաջ ԱԳՆ կենտրոնական ապարատի ղեկավար կազմի և արտերկրում դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ղեկավարների հետ հանդիպմանն առաջ քաշեց Սերժ Սարգսյանը: Եվ ի՞նչ ստացվեց ու ի՞նչ պատկեր ունենք վերջին երկու տարում: Մեղմ ասած, տխուր: Տնտեսության իրական հատվածում օտարերկրյա ներդրումների զուտ հոսքերի ծավալը 2015 թվականին կազմել է մոտ 123,7 մլրդ դրամ, որից միայն 70,4 մլրդ դրամն ուղղակի ներդրումները: 2014 թվականի համեմատ  ընդհանուր ներդրումները նվազել են ավելի քան 26%-ով, իսկ միայն օտարերկրյան ուղիղ ներդրումները 40%-ով։ Այս տարվա պատկերն ավելի տխուր է:

Այժմ կարծես փորձ է կատարվում ինստիտուցիոնալ հենքի վրա դնել այս գաղափարը: Ամեն դեպքում մշակվում է «տնտեսական դիվանագիտության հայեցակարգ և դեսպանատների տնտեսական կատարողականի գնահատման համակարգ»: Այն վերջերս ներկայացվեց ԱԳՆ-ում, որի ժամանակ մեր հարցին ի պատասխան, թե նախատեսվո՞ւմ են արդյոք դիվանագիտական կորպուսում փոփոխություններ նոր համակարգի պահանջներին համահունչ, ԱԳՆ փոխնախարար Ռոբերտ Հարությունյանը խոսեց դիվանագետների սահմանափակ ֆինանսական ու ռեսուրսային հանարավորությունների մասին եւ այդպես էլ հստակ չնշեց` կլինեն նոր խնդիրներին համահունչ կադրային փոփոխություններ, թե` ոչ:  

Սակայն որքան շատ են խոսում այս գաղափարի զարգացման մասին, այնքան Հայաստանի տնտեսությունը խորն է ընղմվում ակնման ճահիճում, իսկ արտաքին ներդրումների ծավալները կրճատվում են երկրաչափական պրոգրեսիայով: Փոխարենը աճում է արտաքին պարտքը: Ուստի, եթե ներդրումների ներգրավումը ՀՀ դեսպանների ուղղակի պարտականությունների շարքում է, ապա վերջին երկու տարիների ընթացքում դրանք կատարվել են մեղմ ասած թերի: «Նստիր, երկուս», - կասեր մաթեմատիկայի դասատուն: Իսկ այդ ընթացքում քանի՞ դեսպան է փոխվել Հայաստանի համար ներդրումների ներգրավման տեսանկյունից հետաքրքիր համարվող երկրներում հենց դիվանագիտության տնտեսական բաղադրիչի ակտիվացման խնդիրը ձախողելու համար:

Դեսպաններ, իհարկե, փոխվել են, սակայն դժվար է մտաբերել գոնե մեկ դեպք, որ հենց այդ այս խնդրի լուծումը ձախողելու պատճառով դիվանագետը հեռացված լինի ծառայությունից: Ավելին, Հայաստանի համար ներդրումների տեսանկյունից ամենակարեւոր երկրներից մեկում՝ Ռուսաստանում, Հայաստանի դեսպանի գործունեությունն անգամ խոշորացույցով հնարավոր չէ զննել: Իսկ ԵԱՏՄ այլ երկրներից հատկապես Ղազախստանում եւ Ղրղզստանում ՀՀ դիվանագիտական ներկայացուցչությունը (այս երկու եկրներում ՀՀ դեսպանը նույն մարդն է, նստավայրը՝ Աստանայում) գրեթե սիմվոլիկ դերակատարություն ունի: Գոնե այդ երկրներից ներդերումների ներգրավման գործընթացը եւ Հայաստանում արտադրված ապրանքների՝ այդ երկրների շուկաներում ներկայացվածությունը երկու ոտքից կաղում է:

Ցանկացած մարդ, ով կայցելի Ղազախստան եւ Ղրղզստան հենց օդանավայականից կարող է զգալ նույն Վրաստանում արտադրված ապրանքներից Բորժոմիի ներկայացվածությունն այնտեղ: Իսկ Վրաստանը ԵԱՏՄ անդամ չէ, միասնական շուկայի մաս չէ եւ դրա առավելություններից չի օգտվում: Սակայն դա չի խանգարում, որ այդ երկրի բրեդները ներկայացված լինեն ոչ միայն ռուսական, այլեւ եվրասիական շուկայում, իսկ Ղազախստանից ու Ղրղզստանից տարեկան բավականին մեծ թվով զբոսաշրջիկներ այցելեն Վրաստան:  

Միեւնույն ժամանակ չպետք է մոռանալ, որ գոյություն ունի մեդալի մյուս կողմը, սա տնտեսության ընդհանուր հոգեվարքային վիճակն է, գերակա ոլորտների համար հստակ զարգացման ուղղությունների եւ ծրագրերի բացակայությունը: Հենց այս խնդրի վրա մեզ հետ զրույցում շեշատդրում կատարեց տնտեսագետ Արտակ Մանուկյանը: «Ենթադրենք, ՀՀ դեսպաններից մեկը գտել է ներդրող եւ հրավիրել Հայաստան: Այստեղ ներդրողը, որը գալիս է շահույթ ստանալու, բախվում է մի շատ կարեւոր խնդրի: Տնտեսության ոլորտներում զարգացման ծրագրերի բացակայությունը: Անգամ, եթե բացում ենք Հայաստանի զարգացման հիմնադրամի կայքը, այնտեղ բացի ընդհանրական տեղեկություններից առ այն, որ doing business-ով Հայաստանը որ տեղում է եւ որ ոլորտներն են համարվում գերակա, կոնկրետ ծրագրեր չկան: Դեսպանը որքան էլ ասի, որ Հայաստանը լավ երկիր է ներդրումների համար, բիզնեսմենին պետք է կոնկրետություն, թե որ ոլորտում որքան է շահութաբերությունը, որքան փող դնելուց հետո, այն երբ կարող է հետ բերել: Կոնկրետության բացակայությունն է խնդիր», - եզրափակեց Մանուկյանը:

Տպել
4203 դիտում

Ինչո՞ւ ադրբեջանական լրատվամիջոցը չի հրապարակել Արայիկ Հարությունյանի հետ հարցազրույցը

Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի

«Վանաձոր» ՔԿՀ-ի 17 ծառայողի նկատմամբ կիրառվել է կարգապահական տույժ

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ