Երևան
6 °C
Երբ այս տարվա հունվարին վարչապետ Կարեն Կարապետյանը խոսեց ներմուծումը տեղական արտադրանքով փոխարինելու մասին, թվում էր, թե դա պահի տակ հրապարակ նետված մի իդեա է, որը հետագայում շարունակություն չի ունենա: Սակայն երեկ պարզ դարձավ, որ դա դառնում է Հայաստանի տնտեսական քաղաքականության հիմնական բաղադրիչներից մեկը:
«Բազմիցս բարձրաձայնել ենք ներկրվող ապրանքները մրցունակ եւ որակյալ տեղական արտադրանքով փոխարինելու մեր որդեգրած քաղաքականության մասին: Նշվածը վերաբերում է բոլոր ոլորտներին, այդ թվում՝ գյուղատնտեսությանը: Գյուղատնտեսության նախարարության կողմից ու նաեւ մեր աշխատանքային այցի արդյունքում առաջարկվել է երկու հստակ ուղղություն տեղական արտադրանքի խրախուսման վերաբերյալ՝ մեկը հանքային եւ կենսաբանական պարարտանյութերի արտադրությունն է, մյուսը՝ տեղական սերմնաբուծությունը՝ համապատասխան սելեկցիոն կայանների զարգացումով եւ այդ ոլորտի համակարգումով».- երեկ կառավարության նիստի ժամանակ հայտարարեց Կարեն Կարապետյանը:
Անշուշտ, շատ լավ է, որ կառավարությունը ունի Հայաստանում արտադրությունը զարգացնելու նպատակ: Շատ լավ է, երբ կառավարությունը նպատակ է դնում «մրցունակ եւ որակյալ» արտադրանք թողարկելու պայմաններ ստեղծել: Բայց ամենեւին չի հասկացվում, երբ դա ասվում է «ներկրվող ապրանքները տեղական արտադրանքով փոխարինելու» տեսլականի շրջանակներում: Եթե խնդրին նայենք դասական տնտեսագիտության տեսանկյունից, «մրցունակ եւ որակյալ» ապրանքների թողարկումը ու «ներկրվող ապրանքները տեղական արտադրանքով փոխարինելու» արտահայտությունները ուղղակի հակասում են իրար: Ինչո՞ւ: Եթե արտադրանքը որակյալ է ու հետն էլ նաեւ մրցունակ, ապա ինչու դա պետք է փոխարինի ներկրվող նույնանուն ապրանքին ու չարտահանվի: Չէ՞ որ արտահանելու համար պետք է որ ապրանքը լինի հենց որակյալ ու մրցունակ: Եթե այն չի արտահանվում եւ սպառվում է միայն ներքին շուկայում, նշանակում է, որ այն կամ որակյալ չէ, կամ էլ թանկ է, այսինքն մրցունակ չէ:
Իրականում «Ներկրվող ապրանքները տեղական արտադրանքով փոխարինելու», այսպես ասենք՝ «գաղափարախոսությունը» իր մեջ մեծ վտանգներ է պարունակում: Եթե նպատակը միայն ներմուծումը կրճատելն է, ապա միայն ներքին սպառման համար «փոխարինող» ապրանքները պետք է պաշտպանվեն արտաքին արտադրողներից: Դրա համար պետք է պաշտոնապես կամ ոչ պաշտոնապես, տարբեր գործիքներ կիրառելով՝ սահմանափակել նույնատիպ ապրանքների ներմուծումը: Այսինքն, տնտեսությունը պետք է «փակվի» պաշտպանելու համար ներքին արտադրողին: Աշխարհում չի եղել մի հաջողված փորձ, երբ այդ միջոցներով ներքին արտադրողին պաշտպանելը տվել է դրական արդյունք: Արտաքին մրցակցությունից պաշտպանված ներքին արտադրողները, չունենալով սպառման հետ կապված խնդիրներ, շատ արագ «լոդրանում են», սկսում են արտադրել անորակ եւ միջազգային շուկայում անմրցունակ ապրանքներ: Խորհրդային Միության տնտեսությունը դրա ամենավառ ապացույցն է:
Եթե կառավարությունը մտադիր է աջակցել արտադրողներին, որ նրանք արտադրեն «որակյալ եւ մրցունակ» ապրանքներ, ապա այդ ապրանքների իրացումը ներքին շուկայով սահմանափակելու մտայնությունն անհեռանկարային է: Խնդիրը մասշտաբների մեջ է:
Որպես օրինակ դիտարկենք վարչապետի նշած ոլորտներից մեկը` հանքային պարարտանյութերի արտադրությունը: Դա բավականին բարդ տեխնոլոգիայով քիմիական արտադրություն է: Եթե դու արտադրում ես տարեկան, ասենք, 100 տոննա պարարտանյութ, իսկ որեւէ այլ երկրում այդ նույն պարարտանյութից որեւէ ընկերություն արտադրում է տարեկան մեկ միլիոն տոննա, ապա որեւէ կասկած լինել չի կարող, որ քո արտադրանքը մի քանի անգամ թանկ է լինելու ու հետեւաբար` անմրցունակ:
Հիմա՝ մի քանի թվեր: Տարեկան աշխարհում արտադրվում եւ սպառվում է մոտ 90 միլիարդ դոլարի հանքային պարարտանյութ` մոտ 200 միլիոն տոննա: Միայն Չինաստանում արտադրվում է մոտ 40 միլիոն տոննա, ԱՄՆ-ում` մոտ 30 միլիոն տոննա եւ այլն: Հայաստանը կարող է սպառել տարեկան այդ արտադրանքի հարյուրհազարերորդական մասը միայն: Այդքան է մեր շուկան: Եվ ուրեմն, մեր արտադրողը ստիպված է լինելու մրցակցել իրենից մի քանի հազար անգամ ավելի մեծ ծավալներով արտադրություն ունեցող որեւէ ընկերության հետ: Կդիմանա՞: Իհարկե ոչ: Ուրեմն նրան անպաշտպան չթողնելու համար պետք է փակենք շուկան նրա մրցակիցների առաջ: Թե ինչ է լինելու դրանից հետո, շատ հուզիչ է: Շատ շուտով կունենանք թանկ, անորակ, չափազանց ցածր արդյունավետությամբ պարարտանյութեր: Դրա արդյունքում, բնականաբար, կունենանք թանկ ու անորակ գյուղմթերքներ, որոնք չեն կարող արտահանել եւ այս դեպքում էլ հույսը դնելու ենք միայն ներքին սպառման վրա: Հետեւաբար պետք է պաշտպանենք նաեւ գյուղմթերքների ներքին արտադրողներին: Այսինքն, սա մի շղթա է, որի վերջը չի երեւում:
Մի խոսքով, եթե կառավարությունը ուզում է աջակցել արտադրողին, ապա նույնիսկ չպետք է ակնարկի ներմուծումը տեղական արտադրանքով փոխարինելու մասին: Միակ նպատակը պետք է լինի իրոք որակյալ եւ մրցունակ արտադրանք թողարկելը եւ դրանով համաշխարհային շուկա դուրս գալը: Այս պարզ ճշմարտությունը, բնականաբար, շատ լավ գիտեն նաեւ կառավարությունում: Ու բնական հարց է ծագում, թե ինչու է որդեգրվել «ներմուծումը տեղական արտադրանքով փոխարինելու» կոնցեպցիան: Շատ պարզ պատճառով: Որակյալ եւ մրցունակ արտադրանք թողարկելու համար մեծ ներդրումներ են պետք: Կոնկրետ հանքային պարարտանյութերի արտադրության համար ներդրումները պետք է լինեն շատ մեծ: Իսկ ներդրումների թեման հիմա ամենաքննարկվող եւ միաժամանակ ամենացավոտ թեման է կառավարության համար: Տարիներ շարունակ խոսվում է ներդրումների ներգրավման անհրաժեշտության մասին, ու տարիներ շարունակ դրանց ծավալները գնալով նվազում են: Սա է պատճառը, որ կառավարությունը որդեգրում է նախապես տապալված գաղափարներ:
Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի
Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել
ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին
Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)
Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը
ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան
Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին
Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր
Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան
Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ
Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են
ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն
Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ
Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան
96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են
Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը
Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված
Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին
200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան
Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին
Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը
Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)
Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը
Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան
Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն
Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը
Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար
Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել
29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա
Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի
Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է
Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները
Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել
Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը
Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը
Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին
Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա
Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել
«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան
© 2024 Հայկական ժամանակ