Ադրբեջանը դարձավ Վրաստանի միակ գազամատակարարը. 2018-ին Վրաստանը ռուսական գազ այլեւս չի գնի

Վրաստանի տնտեսության նախարարությունը հրապարակել է ընթացիկ տարվա բնական գազի հաշվեկշիռը, որտեղ նշված է, որ 2018թ.-ին Վրաստանն այլեւս չի գնելու ռուսական գազը։ Փաստաթղթում նշվում է, որ 2018թ․-ին Վրաստանը կստանա ընդամենը 2․689 միլիարդ կուբամետր գազ․ 99,65%-ը ադրբեջանական գազ (1,866 միլիարդ կուբամետրը «Սոկար» ընկերությունից եւ 813 միլիոն կուբամետրը Շահ-Դենիզի ակունքներից)։ Մնացած 9․41 միլիոն կուբամետրը Վրաստանը կմատակարարվի հենց Վրաստանից։

Սամցխե-Ջավախքի լրատվական կայքի վերլուծությամբ, թվում էր, թե ռուսական «Գազպրոմ» կորպորացիայի կախվածությունից «ազատվելը» Վրաստանի անթաքույց նպատակներից մեկն էր, եւ առաջին հայացքից այդ նորությունը դրական արձագանք պետք է առաջացներ։ Բայց ստացվեց ընդհակառակը՝ նորից թարմացվեց քննարկումն այն մասին, ինչ նշված է պայմանագրում, որը Վրաստանը ստորագրել է «Գազպրոմի» հետ անցյալ տարի։

2017թ․-ին Վրաստանը ռուսական ընկերության հետ նոր պայմանագիր է ձեւակերպել երկու տարի ժամկետով։ Եվ գլխավորն այնտեղ այն է, որ փոխվել էր բնական գազի սակագների վճարման գծագիրը։ Եթե առաջ երկար տարիների ընթացքում Վրաստանը ստանում էր իր տարածքի միջոցով դեպի Հայաստան մատակարարվող գազի 10 տոկոսը, ապա ըստ նոր պայմանագրի՝ Վրաստանը կստանա Ռուսաստանից ոչ թե գազ, այլ սակագնի վճարը։

Փորձագետները եւ ընդդիմադիրները հենց սկզբից այդ պայմանագիրը գնահատում էին որպես տնտեսապես անշահավետ։ Իշխանությունների գլխավոր փաստարկներից մեկն այն է, որ Վրաստանը չի կարող մնալ առանց ռուսական գազի, քանի որ Ադրբեջանը չի կարող ամբողջությամբ բավարարել Վրաստանի գազի պահանջները։

Պայմանագրի ստորագրումից անցել է մեկ տարի, մինչդեռ նրա պայմանները մինչ այսօր գաղտնի են պահվում։ Այդ թվում հայտնի չէ, թե ինչքան է վճարում ռուսական կողմը Վրաստանի տարածքով գազի տարանցիկության համար։ «Միացյալ ազգային շարժում» ընդդիմադիր կուսակցության անդամ, տնտեսագետ Ռոման Գոցիրիձեն ասում է, որ նոր պայմանագրի պատճառով երկիրը կորցրել է նվազագույնս 80 միլիոն լարի (շուրջ 32 միլիոն դոլար)։ «Իրականում Վրաստանն ուղղակի միջոցներ չունի գնելու ռուսական գազը, քանի որ «Գազպրոմից» ստացած տարանցիկության վճարը հազիվ բավականացնում է դրա փոխադրմանը մինչ Հայաստանի սահման»,- ասում է Գոցիրիձեն։

Կորուստների մասին խոսում է նաեւ փորձագետ Գիա Խուխաշվիլին․ «Իրականությունն այնպիսին է, որ «Գազպրոմի» հետ նոր պայմանագրի պատճառով մենք վնաս ենք կրել։ Վրաստանի միջոցով Հայաստան մատակարարված գազի 10 տոկոսն ավելի շատ էր, քան այն գումարը, որը մենք ստանում ենք Ռուսաստանից տարանցիկության համար»,- ասում է նա։

Ըստ Խուխաշվիլու խոսքերի՝ «իշխանությունների հայտարարությունն այն մասին, թե Վրաստանը դադարել է Ռուսաստանից գազ գնել եւ քաղաքականապես այլեւ կախում չունի նրանից, սուտ է»։ «Վրաստանը «Գազմպրոմից» տասը տարուց ավելի է, ինչ գազ չի գնում, 2007 թվականից մենք չենք գնել, այլ ստացել ենք Հայաստան մատակարարվող գազի տարանցիկության տասը տոկոսը»,- բացատրում է Խուխաշվիլին։

«Ազգային շարժումը» դատարան է դիմել հայցով, որտեղ պահանջել է հրապարակել Գազպրոմի հետ պայմանագրի պայմանները։ Թբիլիսիի քաղաքային դատարանն ընդունել է հայցը, եւ չի բացառվում, որ դատարան կկանչվեն Գազպրոմի ներկայացուցիչները։ 

2007թ․-ից Ադրբեջանը Վրաստանի միակ գազամատակարարն է։ Ռուսական գազը կազմում էր Հայաստան արտահանվող գազի ընդհանուր ծավալի տասը տոկոսը։ Այդպիսին էր տարանցիկության համար «Գազպրոմի» փոխհատուցումը Վրաստանին։

2017թ․-ից «Գազպրոմի» հետ պայմանագրում ինչ-որ բան փոխվել է։ Այսուհետ ռուսական կողմը Վրաստանին իր տարանցիկության ծառայությունների համար կվճարի ոչ թե հումք, այլ գումար։ Դա էր Ռուսաստանի պայմանը։ Վրաստանը երկար տարիների դիմադրությունից հետո ստիպված էր համաձայնել։ 

Իշխանությունները պնդում են, որ ստիպված էին համաձայնել «Գազպրոմի» պայմաններին՝ հաշվի առնելով իրավիճակի անելանելիությունը, որը մի քանի պատճառ ունի՝ միջազգային պարտավորություններ, տարանցիկ երկրի իմիջը, Իրանը՝ Վրաստանի փոխարեն:

Իսկ էներգաանվտանգությանը ոչինչ չի սպառնում. «Այդ պայմանագիրը չի մեծացնում Վրաստանի կախվածությունը ռուսական էներգակիրներից: Փոխվում է միայն վճարման ձեւը, այդ պատճառով էլ անհանգստանալու բան չկա»,- ասում է էներգետիկայի նախարար Կախա Կալաձեն:

Ադրբեջանը մեր «բարի դրացին է», սակայն, այնուամենայնիվ, էներգաապահովումը պետք է դիվերսիֆիկացնել: Վրաստանի նախկին վարչապետ եւ իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցության հիմնադիր Բիձինա Իվանիշվիլին, դեռեւս 2015թ.-ի վերջին լրագրողներին հայտարարեց, որ կողմ է դիվերսիֆիկացիային: «Ողջ Ռուսաստանն է ապահովված ռուսական գազով, եւ եթե Վրաստանը դրա սպառողը դառնա, ապա ոչ մի քրեական բան դրանում չկա: Ես ոչ մի վատ բան չեմ տեսնում շուկայի դիվերսիֆիկացման եւ այն բանի մեջ, որ մեր գործարարները հնարավորություն ստանան գազ գնել՝ ումից ցանկանում են»,- հայտարարել է նա:

Այս փուլում Վրաստանի բնական գազի հիմնական մատակարարն Ադրբեջանն է: Նախորդ տարի Վրաստանում օգտագործվող բնական գազի ընդհանուր ծավալի 87,1%-ն Ադրբեջանն է մատակարարել: Վրաստանն ադրբեջանական գազն արտոնյալ գներով է գնում. բնակչությանն այն վաճառվում է 120 ԱՄՆ դոլարով 1000 կուբամետրի դիմաց, ՋԷԿ-երին՝ 143 ԱՄՆ դոլար 1000 կուբամետրի դիմաց: Ադրբեջանական գազից բացի Վրաստանը ռուսական գազ էլ է ստանում, չնայած՝ փոքր ծավալներով: 

Տպել
4202 դիտում

2 վավերագրական, 17 գեղարվեստական ֆիլմեր, 1 անիմացիոն մուլտֆիլմ և ոչ մի մրցանակ․ Ջանիբեկյանը գրառում է արել

Նաիրա Զոհրաբյանը «գտել է» իրեն հոգեհարազատ արժեհամակարգի կրողին ու բացել խոսքի համար պատասխանատու օրգանը

Հանգամանքներն այլ են, Արևմուտքը չի կարող Ուկրաինային տրամադրել նույն օգնությունը, ինչ Իսրայելին․ Բորել

Սամվել Վարդանյանը ՄԻՊ ներկայացուցիչների հետ առանձնազրույցում իր հետ տեղի ունեցածին առնչվող մանրամասներ է հայտնել

«Ուիգմոր կանանց և երեխաների հիվանդանոց»-ը հայտարարություն է տարածել

«Մեղրաձոր Գոլդ»-ի աշխատակիցը շուրջ 3 տարի գաղտնի մտել է հանքավայր, հափշտակել մի քանի միլիոն դրամի ոսկու հանքանյութ

Ինչ է նշանակում՝ իմ հանդեպ դատաստան ես տեսնում՝ օրենքո՞վ, թե՞ տնեցիքով եք որոշել. Սուքիասյան

Վրաստանում կրքերը չեն հանդարտվում․ խորհրդարանի մուտքի մոտ բախում է եղել ցուցարարների և ոստիկանության միջև (տեսանյութ)

Երևանի քաղաքապետի որոշմամբ Շենգավիթում 22 ավտոտնակ կքանդվի

ԱՄՆ-ԵՄ հարաբերությունների խորացումն ու զարգացումը չենք հակադրում մեր տարածաշրջանային հարաբերություններին․ Նիկոլ Փաշինյան

Սամվել Վարդանյանի ծեծի ենթարկվելու վերաբերյալ հայտարարությունների առթիվ ծառայողական քննություն է նշանակվել

Ժաննա Անդրեասյանը կգործուղվի Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորություն

37-ամյա տղամարդը խորտկարանում «կերել-խմել», առանց վճարելու փախել է

Կոստանյանը ՀՀ-ում նորանշանակ ՄԱԿ մշտական համակարգողին է ներկայացրել բռնի տեղահանվածներին առնչվող հումանիտար հարցերը

Պենտագոնի ղեկավարն առաջին հեռախոսազրույցն է ունեցել Չինաստանի պաշտպանության նոր նախարարի հետ

ՀՀ նախագահն ու «Մոդեքս»-ի տնօրենը պայմանավորվածություն են ձեռք բերել շարունակել համագործակցությունը

Դուբայում հորդառատ անձրևները չեն դադարում․ հեղեղվել են ճանապարհներ ու մետրոներ (լուսանկարներ)

Գևորգ Պապոյանն ու Ռայմունդ Յելեն սննդի արդյունաբերության ոլորտում հետագա համագործակցության վերաբերյալ մտքեր են փոխանակել

Պռոշյան գյուղի Չաուշի խճուղում պայթեցման աշխատանքներ կիրականացվեն․ մայրուղին փակ կլինի

Մեկ դար անց եզդիների նահատակությունը կրկնությունն է հայերի՝ 1915 թվականի նահատակության․ Ֆրանսիայի դեսպան

Աշխատավարձերի մասին խեղաթյուրված տվյալներ ներկայացնելով ՍՊԸ-ն պետությունից շուրջ 50 մլն դրամի հարկ է թաքցրել

Արայիկ Հարությունյանը ներկայացրել է հաղորդակցության նոր ճարտարապետության հիմքում դրված առաջնահերթություններն ու ծրագրերը

Հայկավան-Բամբակաշատ ճանապարհին մեքենաներ են բախվել․ տուժածները հոսպիտալացվել են

Ադրբեջանը խախտում է հայ գերիների կեցության միջազգայնորեն սահմանված նորմերը․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան

Իրանը դեմ է տարածաշրջանում լարվածության հնարավոր աճին և միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների փոփոխությանը․ Սոբհանի

Արարատ Միրզոյանը կմեկնի Սաուդյան Արաբիա․ ինչ հանդիպումներ են նախատեսված

ԲՏԱ նախարարն այցելել է «Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց», ներկայացրել նորանշանակ գլխավոր տնօրենին

Չփորձել Հայաստանը ներքաշել աշխարհաքաղաքական հակամարտությունների մեջ․ ՀՀ-ում Իրանի դեսպան

Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 16-ին

Աբովյանում առերևույթ զենքի գործադրմամբ խուլիգանության դեպքի նախաքննությունը, կալանավորված 4 անձի մասով, ավարտվել է

Կարող է կոպիտ բան ասեմ, բայց ուզում ենք՝ ոստիկանի երեխան ծնողին ասի՝ իսկ ինչո՞ւ աշխատավարձդ կրկնակի բարձր չէ. Փաշինյան

Մոռացել եք՝ ումից եք սերում, ով է Քոչարյանը, «շունը հաչա, քամին փչի, էլի»․ Ավինյանը՝ ավագանու ընդդիմադիր անդամներին

Ինչ վիճակում են «Ուրալ»-ի վթարից տուժած զինծառայողները․ մանրամասներ

Առողջապահության նախարարության երեխաների առողջության պահպանման բաժնի պետը հրավիրվել է հարցաքննության

Իրանի նախագահը սպառնում է «սարսափելի պատասխան տալ» երկրի շահերին հակասող ցանկացած գործողության

9-ամյա երեխան պատշգամբում խաղալիս քարեր է նետել՝ վնասելով բակում կայանված 2 ավտոմեքենա

Իսրայելը մտադիր է «ցավոտ ազդանշան» ուղարկել Իրանին

Մամուլից եմ ծանոթացել․ Ավանեսյանը՝ նախարարությունում խուզարկությունների մասին

Հունվարին միջին ամսական աշխատավարձը կազմել է 267 հազար դրամ. Թունյան

Քրեական պատմություններով հայտնի նորատուսցի Արայի «յաշիկը» երթևեկում է հանդիպակաց գոտով