Երևան
26 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
26 °C
Լուսանկարում՝ պաշտոնական այցով Իսրայելում գտնվող ՀՀ արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը եւ Իսրայելի վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուն՝ 2017 թ. նոյեմբերի 7-ի հանդիպման ժամանակ (լուսանկարը՝ ՀՀ ԱԳՆ Թվիթերի պաշտոնական էջից)
Փետրվարի 16-ին Հայաստան-Իսրայել բարեկամական խմբի ասուլիսի ընթացքում խմբի ղեկավար Գագիկ Մինասյանը հայտնեց, որ Իսրայելի Կնեսեթի նախագահ Յոել Էդելշտեյնը պաշտոնական այցով Հայաստան ժամանելու նախնական համաձայնություն է տվել: Մի քանի օր անց, սակայն մամուլում սկսեցին լուրեր շրջանառվել, որոնց համաձայն Կնեսեթի նախագահի այցը հարցականի տակ է: Անորոշությունը կապված է Իսրայելում թափ հավաքող կոռուպցիոն սկանդալի հետ, որում շրջանառվում է նաեւ վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուի անունը: Associated Press-ի փոխանցմամբ՝ Իսրայելի վարչապետի մտերիմներից երկուսին մեղադրանք է առաջադրվել: Հայաստանցիների համար միգուցե բարդ կլինի պատկերացնել, սակայն Իսրայելի ոստիկանության քննչական ծառայությունը նաեւ վարչապետին մեղադրանք ներկայացնելու միջնորդություն է ներկայացրել Իսրայելի գլխավոր դատախազություն:
Հասկանալի է, որ նման խառը ներքաղաքական իրավիճակում բարդ է որեւէ երկարաժամկետ պլաններ կազմել, այն էլ նման բարձրաստիճան պաշտոնյայի, անկեղծ լինենք, Իսրայելի համար անկարեւոր պետություն կատարվելիք այցի վերաբերյալ: Իսկ թե ինչո՞ւ են առաջին իսկ հայացքից մի շարք ընդհանրություններ ունեցող Հայաստանի ու Իսրայելի հարաբերությունները գտնվում «քաղաքական կոմայում» կփորձենք պարզել ստորեւ:
Այսօր հայ-իսրայելական հարաբերությունները յուրահատուկ կարգավիճակում են գտնվում. կան հաստատված դիվանագիտական հարաբերություններ, առեւտրաշրջանառություն, համաձայնագրեր, խորհրդարանական մակարդակով ձեւավորված բարեկամական խմբեր: Հայ եւ հրեա ժողովուրդների ճակատագրերի նմանության մասին կարելի է երկար խոսել. պատմական բարդ ճանապարհն ու որպես հետեւանք սփյուռքի առկայությունը, պատերազմով ձեռք բերած պետականությունը, թշնամի հարեւանները եւ անկախությանն ուղեկցող շարունակական պատերազմը: Այսինքն՝ հարաբերությունների բարելավման եւ համագործակցության փոխադարձ խորացման համար առկա են բոլոր նախադրյալները: Խոչընդոտները գտնվում են երկկողմ հարաբերությունների դաշտից դուրս:
Ողջ խնդիրը նրանում է, որ մեր ժողովուրդների նմանությունները, մասնավորապես՝ թշնամիներով շրջապատված լինելը, նպաստել են ներկա պատային իրավիճակի զարգացմանը: Մեր ոչ բարեկամ հարեւանները, մասնավորապես՝ Թուրքիան, Իսրայելի ավանդական գործընկերն է տնտեսական եւ ռազմաքաղաքական ոլորտում: Գործընկերությանը չխանգարեց 2010 թ. մայիսի միջադեպը, որի ընթացքում իսրայելցի հատուկջոկատայինները գործողություն իրականացրեցին թուրքական նավի վրա, ինչի հետեւանքով զոհվեց 9 թուրք: Այդ գործընկերությանը չի խոչընդոտում անգամ Իսրայելում պարբերաբար բարձրացվող Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հարցը: Թուրքիայում հասկանում են, որ դա արվում է ի պատասխան Պաղեստինին տրամադրվող իրենց աջակցությանը: Բոլորն ամեն ինչ հասկանում են:
Իսրայելա-ադրբեջանական քաղաքական համագործակցության անկյունաքար են համարում Իրանին զսպելու փոխադարձ հետաքրքրվածությունը: Այս տեսակետը, բնականաբար, կյանքի իրավունք ունի, սակայն պետք է հաշվի առնել, որ մեր արեւելյան հարեւանները դավանանքային ընդհանրություններ ունեն թեոկրատական Իրանի հետ եւ ժամանակին հետագա ինքնաճանաչումը կապում էին Իրանի հյուսիսի ադրբեջանցիների հետ «վերամիավորվելու» պրիզմայում:
Ադրբեջանի հետ ռազմական համագործակցությունը կրում է ավելի շատ առեւտրային, քան ռազմավարական բնույթ: Այլ կերպ ասած, իսրայելական տխրահռչակ Aeronautics Defense Systems-ի համար միեւնույն է վաճառել իր արտադրանքը Ադրբեջանին, թե, օրինակ՝ Սերբիային: Ինչպես ժամանակին նկատել էր Կնեսեթի նախկին պատգամավոր Ալեքսանդր Ցինկերը զենքի վաճառքի առաջարկ եղել է նաեւ Հայաստանին, սակայն մերժվել է բարձր գնի պատճառաբանությամբ: Այսպիսով, միջնաժամկետ հեռանկարում այս պատկերը կարող է փոխվել, սակայն փաստն այն է, որ այսօր իսրայելական արտադրության զինամթերքը օգտագործվում է հայ զինվորի դեմ:
Ինչ վերաբերվում է Իսրայելի հանդեպ թշնամաբար տրամադրված երկրներին, ապա հարկ է նշել, որ դրանց թվում քիչ չեն հայ ժողովրդի ավանդական բարեկամները, մասնավորապես՝ Սիրիան, Լիբանանը եւ Իրանը: Իրանի եւ Հայաստանի հարաբերությունները յուրահատուկ են նաեւ այն առումով, որ մեր երկիրը իսլամական հանրապետության համար եթե ոչ միակ, ապա գոնե ամենահուսալի ճանապարհն է դեպի Եվրոպա:
Սակայն այս իրարամերժ բարեկամությունը միգուցե հնարավոր լիներ հարթել, եւ հայ-իսրայելական հիպոթեթիկ բարեկամության միջոցով հասնել Մերձավոր Արեւելքում բաղձալի կայուն խաղաղությանը, եթե չլիներ «գլխավոր բարեկամի» տարբերության գործոնը: Իսրայելի եւ Հայաստանի կարեւորագույն ռազմավարական դաշնակիցների՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների եւ Ռուսաստանի հարաբերությունները, մեղմ ասած, բարիդրացիական չեն: Հայ-իսրայելական հնարավոր մերձեցման ինչ-որ պահի «մեծ եղբայրը» սանձելու է հակառակորդ պետության ռազմավարական դաշնակցի հետ եղբայրացող արբանյակին: Ավելորդ է նշել, որ ո՛չ Իսրայելը, ո՛չ էլ Հայաստանը, չունեն Ռուսաստանին կամ ԱՄՆ-ին ձեռնոց նետելու ներուժը: Ուստի պետք է հաշտվել իրականության հետ եւ «պահածոյացնել» այս հարաբերությունները, մինչեւ գլոբալ աշխարհաքաղաքական փոփոխություններ: Որքան էլ նման լինեն մեր պատմությունը, պետական կառուցվածքը եւ բանակի նկատմամբ վերաբերմունքը՝ քանի դեռ Հայաստանը գործում է Ռուսաստանի տիրույթում, իսկ Իսրայելը՝ ԱՄՆ-ի, երկու երկրների հետաքրքրությունների շրջանակը եւ զարգացման ճանապարհները տարբերվելու են:
Իսկ ինչ վերաբերվում է Կնեսեթի նախագահի այցին՝ անկախ Իսրայելի ներքաղաքական փոփոխություններից ու վերադասավորումներից, խորհրդարանի խոսնակը կայցելի Հայաստան, քանի որ հարաբերությունները գոնե կոմայում պահելու համար եւս անհրաժեշտ են որոշակի միջոցառումներ:
Վլադիմիր Մարտիրոսյան
Հոդվածը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի փետրվարի 22-ի համարում:
Վերին Ծաղկավանի անտառում շունը ընկել է մոտ 15 մ խորության ձորը
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտին են հանձնվել Սողոմոն Թեհլիրյանին առնչվող բացառիկ ընտանեկան մասունքներ
Չհանդիպելու պլաններ չունենք․ Փաշինյանը՝ ՌԴ նախագահի հետ հանդիպման հավանականության մասին
Հասանովը խորհրդակցություն է հրավիրել և հանձնարարել Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև սահմանազատումն արդյունավետ իրականացնել
Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության Լոռու մարզի նախաձեռնող խմբի նիստ․ վարչապետը ելույթ է ունեցել
ԱՄՆ դեսպանատան հարևանությամբ «BMW» է այրվել
Վարչապետը երկրորդ անգամ այցելել է Վանաձորի N 27 և N 23 հիմնական դպրոցների մարզադահլիճներ (տեսանյութ)
37-ամյա կինը շենքում գտնվող տղային իր փոխանցելիս ընկել է հորը
Օդի ջերմաստիճանը չի փոխվի․ կարճատև անձրևներ կլինեն, տեղ-տեղ նաև կարկուտ կտեղա
Պատրաստվում ենք դե յուրե արձանագրել Արծվաշեն էքսկլավի, իրենց տեսակետից անկլավի՝ ՀՀ-ի մաս լինելը․ վարչապետ
Որպես անհետ կորած որոնվող 56-ամյա տղամարդը հայտնաբերվել է Ջրվեժի ձորում. մարմինը եղել է կենդանիների կողմից հոշոտված
Սահմանը հանձնվելու է սահմանապահներին, ինչ վերաբերում է պաշտպանության ապահովմանը, դա արդեն ուրիշ խնդիր է․ Փաշինյան
Ոսկեպարում ըստ էության արձանագրվել է այն, ինչ մենք պայմանավորվել ենք ոսկեպարցիների հետ․ Նիկոլ Փաշինյան
Որոշումը նվազեցնելու է անվտանգային ռիսկը, որը կա Բաղանիս-Կիրանց-Ոսկեպար հատվածում և ՀՀ սահմանի ողջ երկայնքով․ վարչապետ
Խնդիրները և թերությունները շտկված են․ վարչապետը երկրորդ անգամ է այցելել Մեդովկայի նորակառույց դպրոց (տեսանյութ)
3 նոր ժայթքում՝ անցած 24 ժամում․ Ինդոնեզիայում Ռուանգ հրաբուխը կրկին անհանգիստ է (տեսանյութ)
Տյումենում ջրհեղեղի գոտուց երկու հազարից ավելի մարդ է տարհանվել
Հիմա կտեսնենք, թե ովքեր են դեմ սահմանազատմանը, այսպիսով՝ ովքեր են փորձում պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը․ Հակոբյան
Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը դեռևս փակ է
Շատ կարևոր է արձանագրել, որ առաջին անգամ Հայաստանի Հանրապետությունն ու Ադրբեջանը հարց են լուծել սեղանի շուրջ․ վարչապետ
Երևանում քամին տանիքի թիթեղներ է պոկել, ծառ տապալել
Արտակարգ դեպք Երևանում․ հիմնական դպրոցներից մեկում 14-ամյա երեխան ատրճանակով կրակել է 15 տարեկան աշակերտների վրա
ՀՀ-ի համար սա խաղաղ և լեգիտիմ ճանապարհով տարածքային ամբողջականության վերականգնման գործընթացի սկիզբ է․ Խաչատրյան
2017-ին «Սևան ազգային պարկ»-ում առանձնապես խոշոր չափով հափշտակությունների, փողերի լվացման բազմադրվագ դեպքը բացահայտվել է
Վիճաբանության ժամանակ 38-ամյա տղան դանակի մի քանի հարված է հասցրել հորը․ վերջինս հիվանդանոցում մահացել է
Արարատի մարզում ապօրինի ընդերքօգտագործման հետևանքով պատճառված 13 մլն 736 հազար դրամի վնասն ամբողջությամբ վերականգնվել է
Դոլարն ու եվրոն կրկին էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 20-ին
ՄԱԿ գլխավոր քարտուղարն ուշադիր հետևում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի ձեռք բերած սահմանազատման համաձայնությանը և ողջունում
Նյու Յորքի դատարանի դիմաց երիտասարդն ինքնահրկիզվել է (տեսանյութ)
Հայաստանի գյուղերից, տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է․ Հակոբ Արշակյան
Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ Ալմա Աթայի հռչակագիրը սահմանազատման հիմք ընդունելու հայտարարությունը․ Բլինքեն
Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան
Ոսկեպարի ճանապարհի դելիմիտացիայի հարցն առայժմ օրակարգում չէ․ վարչապետն ականջալուր է եղել ոսկեպարցիների մտահոգությանը
Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ԶՈՒ-ն երբ իր տեղը կզիջի սահմանապահներին․ Հարությունյանն ասաց՝ ինչ քննարկումներ են լինելու
ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան
Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է
Գոյություն չունի «Տավուշից տարածքներ հանձնելու» թեմա, համատեղ հայտարարության մեջ նշվում են գյուղերի անունները․ Գրիգորյան
Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ը չեն ճանաչում Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը. Լավրովի «ինքնախոստովանությունը»
Այս բարդ գործընթացում պետք է լինենք առավել քան զգոն, տուրք չտանք մանիպուլյացիաներին ու կեղծ տեղեկատվությանը․ Մինասյան
Հուսադրող լուրեր կան Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի վերաբերյալ․ Կլաար
