Ադրբեջանը դեռ գրավո՞ւմ է Թրամփի նորանշանակ խորհրդականի ուշադրությունը

Մարտի 13-ին Դոնալդ Թրամփը ԱՄՆ պետքարտուղարի պաշտոնից ազատեց Ռեքս Թիլերսոնին եւ նրա փոխարեն այդ պաշտոնին նշանակեց ԿՀՎ պետ Մայք Պոմպեոյին: Նոր պետքարտուղարը հայտնի է Իրանի հետ կնքված միջուկային համաձայնագրի դեմ, ինչպես նաեւ Գուանտանամոյի բանտը պահպանելու դիրքորոշմամբ: Նա նաեւ կտրուկ բացասական վերաբերմունք ունի Հյուսիսային Կորեայի նկատմամբ: Ռուսաստանի հասցեին քննադատությունները եւս սովորական են Պոմպեոյի համար: Կարճ ասած՝ դասական ամերիկացի հանրապետական:

Պոմպեոյի նշանակումից 10 օր հետո Թրամփը հայտարարեց մեկ այլ հետաքրքիր նշանակման մասին. նախկինում ՄԱԿ-ում ԱՄՆ մշտական ներկայացուցիչ Ջոն Բոլթոնը ապրիլի 9-ից կզբաղեցնի ազգային անվտանգության հարցերով նախագահի խորհրդականի պաշտոնը: Ջոն Բոլթոնը աչքի է ընկել Հյուսիսային Կորեայի կառավարությունը տապալելու կոչով:  Նրա խորին համոզմամբ՝ ԱՄՆ-ի տարիներ շարունակ վարվող շրջափակման քաղաքականությունը չի ազդել Հյուսիսային Կորեայի կառավարության քաղաքականության վրա: Բացի այդ, Բոլթոնը հանդես է գալիս Պաղեստին պետության դեմ՝ առաջարկելով կիսել այդ տարածքները Եգիպտոսի եւ Հորդանանի միջեւ:

Իրանում Բոլթոնի նշանակումը եւս բացասաբար ընդունեցին: Ըստ Իրանի Ազգային անվտանգության բարձրագույն խորհրդի քարտուղար Ալի Շամխանայի՝ Բոլթոնը 2017-ին հանդիպել է արտերկրում գործող «Իրանի ժողովրդի մոջահեդներ» կազմակերպության ներկայացուցիչների հետ, որը նպատակ ունի տապալել Իրանի իշխանություններին:

Ակներեւ է, որ Թրամփը իրեն շրջապատում է համախոհներով, ինչը միանգամայն հասկանալի երեւույթ է: Սակայն այդպիսով ձեւավորվում է թիմ, որը, Հյուսիսային Կորեայի հետ վերբալ համաձայնության չգալու դեպքում, կարող է գնալ խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու տարբերակին: Այս հեռանկարը առավել հետաքրքիր ու վտանգավոր է դառնում ԱՄՆ-Չինաստան տնտեսական դաշտում նախապատերազմական վիճակի ֆոնին: Խոսքը Թրամփի՝ չինական ապրանքների համար լրացուցիչ հարկեր սահմանելու մտահղացման մասին է, ինչը թույլ կտա տարեկան հավելյալ 60 միլիարդ դոլար հավաքագրել:

Հայաստանի համար ավելի արդիական են Մերձավոր արեւելքում կատարվող իրադարձությունները: Մերձավոր արեւելքում իրավիճակի էլ ավելի սրումն ու ապակայունացումը թույլ չտվող ամենահզոր ֆիգուրը ԱՄՆ քաղաքականությունում համարվում էր պաշտոնանկ արված Թիլերսոնը: Պոմպեոյի եւ Բոլթոնի նշանակումով Մերձավոր արեւելքի ապագան էլ ավելի մշուշոտ է դառնում: Նորանշանակ պաշտոնյաների եւ Թրամփի տեսակետները ընդհանուր են նաեւ Իրանի հարցում: Սակայն Իրանի դիվանագիտությանը հաջողվել է չկրկնել Հյուսիսային Կորեայի սխալը եւ չմեկուսանալ:

2015 թ. մի կողմից Իրանի, մյուս կողմից՝ ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի, Մեծ Բրիտանիայի, Ֆրանսիայի, Չինաստանի եւ Գերմանիայի միջեւ կնքված համաձայնագիրը, ըստ որի՝ Իրանը պարտավորություն են ստանձնում սահմանափակել ուրանի հարստացման աշխատանքները, բավարարում է բոլորին, բացի ԱՄՆ-ից, կամ ավելի ճիշտ՝ բացի Թրամփից: Ուստի, Իրանի դեմ պայքարում ԱՄՆ-ն թերեւս ստիպված կլինի  հույսն իր ուժերի վրա դնել՝ առավելագույնը փորձելով Իրանի դեմ պայքարում օգտագործել վերջինիս հարեւաններին կամ խռովություններ ստեղծել երկրի ներսում:

Ջոն Բոլթոնի եւ մոջահեդների հանդիպման վերաբերյալ տարածված լուրերի ֆոնին ավելի հավանական է թվում երկրորդ տարբերակը, թեեւ չի բացառվում, որ ԱՄՆ-ն փորձի երկու սցենարները զուգահեռաբար իրագործել: Ինչեւէ, եթե Իրանի հարեւանների վրա ճնշումների միջոցով փորձ արվի նրանց տրամադրել Իրանի դեմ՝ Հայաստանը չի մտնի «ճնշվող» երկրների ցանկ: Իրանական նախորդ ճգնաժամի ընթացքում մենք դրա ականատեսը եղանք: Պատճառը Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի շրջափակումն է, ավելի ճիշտ՝ այն, որ դրա հետեւանքով Իրանի հետ հարաբերությունները կենսական կարեւորություն ունեն մեզ համար:

Փոխարենը Իրանի դեմ համագործակցության համար հաջող թեկնածու կարող է հանդիսանալ Ադրբեջանը, այն էլ աստիճանաբար, որովհետեւ ոչ ոք չի համաձայնվի անգամ հանուն ԱՄՆ-ի հետ ընկերության, զոհաբերել տնտեսական այնպիսի հարաբերությունները, ինչպիսիք այսօր առկա են Ադրբեջանի եւ Իրանի միջեւ:

Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների սերտացման համատեքստում հետաքրքրական է Թրամփի նորանշանակ խորհրդական Բոլթոնի յուրահատուկ վերաբերմունքը այդ երկրի նկատմամբ: Դեռեւս 2011 թ. նա հայտարարել էր, որ ԱՄՆ կառավարությունը պետք է ավելի մեծ ուշադրություն դարձնի Ադրբեջանին: Ըստ նրա, Ռուսաստանը, տարածաշրջանում մեծացնելով իր ազդեցությունը, փորձում է վերականգնել ԽՍՀՄ-ը, եւ տարածաշրջանում ԱՄՆ-ի ներկայությունը պետք է լինի որպես «հայամետ Ռուսաստանի» հակակշիռ: Ճիշտ է, այդ հայտարարությունից հետո շատ ժամանակ է անցել, Արցախում տեղի են ունեցել սահմանային մի քանի սրացումներ եւ անգամ ակտիվ պատերազմ, իսկ Հայաստանի եւ Ռուսաստանի փոխադարձ համակրանքը որոշակի նահանջ է ապրել, սակայն հայտարարության դրույթների առումով շատ բան չի փոխվել: Ամեն դեպքում, մենք դեռ ժամանակ ունենք. ցուցակում առաջինը Հյուսիսային Կորեան է:

Հոդվածը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի մարտի 27-ի համարում: 

Տպել
2433 դիտում

ԱՄՆ-ԵՄ հարաբերությունների խորացումն ու զարգացումը չենք հակադրում մեր տարածաշրջանային հարաբերություններին․ Նիկոլ Փաշինյան

37-ամյա տղամարդը խորտկարանում «կերել-խմել», առանց վճարելու փախել է

Կոստանյանը ՀՀ-ում նորանշանակ ՄԱԿ մշտական համակարգողին է ներկայացրել բռնի տեղահանվածներին առնչվող հումանիտար հարցերը

Պենտագոնի ղեկավարն առաջին հեռախոսազրույցն է ունեցել Չինաստանի պաշտպանության նոր նախարարի հետ

ՀՀ նախագահն ու «Մոդեքս»-ի տնօրենը պայմանավորվածություն են ձեռք բերել շարունակել համագործակցությունը

Դուբայում հորդառատ անձրևները չեն դադարում․ հեղեղվել են ճանապարհներ ու մետրոներ (լուսանկարներ)

Գևորգ Պապոյանն ու Ռայմունդ Յելեն սննդի արդյունաբերության ոլորտում հետագա համագործակցության վերաբերյալ մտքեր են փոխանակել

Պռոշյան գյուղի Չաուշի խճուղում պայթեցման աշխատանքներ կիրականացվեն․ մայրուղին փակ կլինի

Մեկ դար անց եզդիների նահատակությունը կրկնությունն է հայերի՝ 1915 թվականի նահատակության․ Ֆրանսիայի դեսպան

Աշխատավարձերի մասին խեղաթյուրված տվյալներ ներկայացնելով ՍՊԸ-ն պետությունից շուրջ 50 մլն դրամի հարկ է թաքցրել

Արայիկ Հարությունյանը ներկայացրել է հաղորդակցության նոր ճարտարապետության հիմքում դրված առաջնահերթություններն ու ծրագրերը

Հայկավան-Բամբակաշատ ճանապարհին մեքենաներ են բախվել․ տուժածները հոսպիտալացվել են

Ադրբեջանը խախտում է հայ գերիների կեցության միջազգայնորեն սահմանված նորմերը․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան

Իրանը դեմ է տարածաշրջանում լարվածության հնարավոր աճին և միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների փոփոխությանը․ Սոբհանի

Արարատ Միրզոյանը կմեկնի Սաուդյան Արաբիա․ ինչ հանդիպումներ են նախատեսված

ԲՏԱ նախարարն այցելել է «Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց», ներկայացրել նորանշանակ գլխավոր տնօրենին

Չփորձել Հայաստանը ներքաշել աշխարհաքաղաքական հակամարտությունների մեջ․ ՀՀ-ում Իրանի դեսպան

Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 16-ին

Աբովյանում առերևույթ զենքի գործադրմամբ խուլիգանության դեպքի նախաքննությունը, կալանավորված 4 անձի մասով, ավարտվել է

Կարող է կոպիտ բան ասեմ, բայց ուզում ենք՝ ոստիկանի երեխան ծնողին ասի՝ իսկ ինչո՞ւ աշխատավարձդ կրկնակի բարձր չէ. Փաշինյան

Մոռացել եք՝ ումից եք սերում, ով է Քոչարյանը, «շունը հաչա, քամին փչի, էլի»․ Ավինյանը՝ ավագանու ընդդիմադիր անդամներին

Ինչ վիճակում են «Ուրալ»-ի վթարից տուժած զինծառայողները․ մանրամասներ

Առողջապահության նախարարության երեխաների առողջության պահպանման բաժնի պետը հրավիրվել է հարցաքննության

Իրանի նախագահը սպառնում է «սարսափելի պատասխան տալ» երկրի շահերին հակասող ցանկացած գործողության

9-ամյա երեխան պատշգամբում խաղալիս քարեր է նետել՝ վնասելով բակում կայանված 2 ավտոմեքենա

Իսրայելը մտադիր է «ցավոտ ազդանշան» ուղարկել Իրանին

Մամուլից եմ ծանոթացել․ Ավանեսյանը՝ նախարարությունում խուզարկությունների մասին

Հունվարին միջին ամսական աշխատավարձը կազմել է 267 հազար դրամ. Թունյան

Քրեական պատմություններով հայտնի նորատուսցի Արայի «յաշիկը» երթևեկում է հանդիպակաց գոտով

Ինչ-որ փուլում համալսարանները իրենք են ցանկանալու այդ միջավայրում հայտնվել․ Ավինյանը՝ Ակադեմիական քաղաքի մասին

Ջերմուկը նոր «Եղնիկ» կունենա. ապամոնտաժվում է խորհրդային տարիներից մնացածը խորհրդանիշը

ԶՈՒ բարձրագույն և ավագ սպայական կազմերի ատեստավորմանը հետևել են Պապիկյանն ու Ասրյանը

Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հավասարության նշաններ դնելու փորձերն անլուրջ են և ցինիկ․ Եղիշե Կիրակոսյան

Շտապ անհրաժեշտ է երկրորդ բացասական կարգի արյուն. Արյան բանկ

Այն, ինչ Ալիևն անվանում է «հայրենական պատերազմ», բերել է Լեռնային Ղարաբաղի լիակատար էթնիկ զտման. Պիեռ դ՛Արժան

Ucom ընկերությունը շարունակում է ցանցի վերազինումը

Եղանակը զգալի կտաքանա, սակայն անձրևի տեսքով տեղումները կվերադառնան 2 օրից

Հայտնի է՝ որ ԲԿ-ում է խուզարկություն իրականացվում․ ինչ իրավիճակ է այնտեղ

Բաքուն ոչինչ չի արել հայերի անվտանգ վերադարձը Ղարաբաղ ապահովելու համար. Կիրակոսյանը՝ ՄԱԿ-ի դատարանում

Որտե՞ղ եք տեսել հիմնարկի աշխատակից, որը հավանում է իր տնօրենին ստահակ անվանողի գրառումը. Բեգոյան