Ավագ լեյտենանտ Մերուժան Ստեփանյան. կռվի պահին արդեն զենք չեն ունեցել, անցել են քարերին

2016 թվականի ապրիլին ծաղկելու փոխարեն կոտրվեց գյումրեցի Ստեփանյանների կենաց ծառը: Թալիշում նահատակվեց ընտանիքի զավակը՝ ավագ լեյտենանտ Մերուժան Ստեփանյանը:«Այդ ժամանակ Երեւանում էիք ապրում»,- հիշում է Մերուժանի մայրը՝ տիկին Նունեն: «Ամուսինս աշխատում էր Վազգեն Սարգսյան ինստիտուտում, զանգեց, թե՝ զանգի երեխի հետ խոսի, ընդեղ Թալիշում պատերազմ է, շատ վատ վիճակ է: Զանգեցի, խոսեցի, Մերուժանս սովորության համաձայն, շատ բարձր տրամադրությամբ խոսեց ու ասաց՝ մամ, ես քեզ էսքան ժամանակ չեմ խաբել, էսօր էլ չեմ խաբի, ու դու հավատա ինձ, այն ինչի մասին լսել, անհանգստացել եք, ընդամենը դիվերսիա էր, հետ ենք ուղարկել, հիմա ուղղակի հանգստանալու ժամ է, գնում ենք հանգստանալու: Մեկ էլ Մերուժս ասաց՝ մա, ի՞նչ ես անում, ասեցի՝ տանն եմ, ինքն էլ թե՝ մի բան պիտի խնդրեմ, արագ հասի եկեղեցի եւ մոմ վառի: Մոմ վառի, որ ես ու իմ տղեքը անփորձանք լինենք: Ես գնացի եւ արդեն գիտեի, որ Աստված կողքին է ու ոչ մի բան չի պատահի, բայց, ցավոք, պատահեց: Դա ապրիլի 2-ի առավոտյան էր, արդեն 9 անց կես: Մերուժս ասեց, թե՝ մամա, սաղ գիշերը նորմալ է եղել, անհանգստանալու բան չկա, հանգիստ եղի: Ես կքնեմ, կարթնանամ, ու նորից կզանգեմ: Ու ես հավատացի, ես միշտ եմ իրեն հավատացել, որովհետեւ միշտ խոսքի տերն է եղել: Այդ օրն էլ հավատացի, բայց էդ հավատը անհանգստության վերածվեց, անհամբեր դարձա, անընդհատ սպասում էի զանգերին, ու էդ զանգերը չեղան»,- մտքով երկու տարի հետ է գնում տիկին Նունեն:Ավագ լեյտենանտ Մերուժան Ստեփանյանի մայրն է՝ տիկին Նունեն

Մերուժան Ստեփանյանը Թալիշի 170 դիրքում էր ծառայում: Մոր հետ խոսելիս էլ հենց մարտական գործողությունների մեջ է եղել: Բայց կարողացել է մի պահ զանգել մորը, որ չանհանգստանա: «Արդեն 5-ին 20 պակաս էր, զանգեցի, ու որ ձայնը լսեցի, անկախ ինձնից սկսեցի լացել, լացեցի, բայց Մերուժս ջղային տոնով ասաց՝ էլ չզանգես, դու քեզ լավ նայի: Ու էդ պահին ինքը հուզվեց: Հուզվեց ու ասեց՝ անջատի մամ, բայց ես չէի ուզում կախել հեռախոսը, ինքը անջատեց: Որ անջատեց, ես սկսեցի հաղորդագրություններ գրել, որոնք այդպես էլ անպատասխան մնացին»:

Տիկին Նունեին վատ կանխազգացումը Մերուժանի հետ խոսելուց հետո անգամ հանգիստ չի տվել: Սկսել է ձեռքի տակ եղած հնարավոր բոլոր հեռախոսահամարներով զանգել: Ապրիլի 3-ին, երբ վերջապես կարողանում է կապ հաստատել զորամասի բուժքրոջ հետ, վերջինս Մերուժանի մորն ասում է. «Հպարտ եղիր, քանի որ դու հերոսի մայր ես, քո տղան միայնակ պայքարել եւ 20 թուրքի է խփել»: Տիկին Նունեն չի հասկացել, թե իրեն ինչ են ասում, հարցրել է, թե որտե՞ղ է Մերուժանը: Ասել են՝ սպասեք վատագույնին: Վատագույն ասվածը զինվորի մայրը պատկերացրել է որպես ծանր վիրավոր: Արագ զանգել է ամուսնուն ու եղբորը, խնդրել, որ իրենց հասցնեն Ստեփանակերտ, իր պատկերացնելով՝ վիրավոր տղայի մոտ: «Բայց էդ ժամանակ արդեն եղբայրս գիտեր, որովետեւ իրեն արդեն տղայիս աները զանգել, ասել էր, որ Մերուժանին բերել են Ստեփանակերտ, իրենք ճանաչել են դին: Հենց էդտեղ ոնց որ ամբողջ աշխարհը շրջվեր գլխիս»,-ծանր շնչելով եւ չարտասվելու ջանքեր է գործադրում Մերուժանի մայրը: Պատմելու շատ բան ունի: Խորը շնչում է, հայացքը սահում է հյուրասենյակի ամեն անկյունից մեզ նայող Մերուժանի լուսանկարներին, մերթ ընդ մերթ ընդհատվող մտքերն ի մի է բերում, կենտրոնանում եւ շարունակում մեր սկսած ծանր զրույցը:

«Մերուժիս մահից 2 ամիս հետո, որ իմացանք ողջ մնացածներ կան, ուզեցինք տեսնել նրանք: Տղաներից մեկը Հրայր Բաղդասարյանն է, Մարտունու Լիճք գյուղից: Վիրավորվելուց հետո հոսպիտալում 4 օր կլինիկական մահ է տարել, մյուս ողջ մնացած տղան էլ Նարեկ Նիկողոսյանն է՝ Եղվարդից: Մենք երկուսի հետ էլ հադիպել ենք, ճիշտ է, շատ դժվարությամբ էին պատասխանում մեր հարցերին, բայց պատմեցին, թե իրականում ինչ է կատարվել ապրիլի 3-ին Թալիշի թիվ 170 դիրքում»,- պատմում է տիկին Նունեն:

«Էդ կռվի պահին իրենք արդեն զենք չեն ունեցել, Հրայրը պատմեց, որ Մերուժը 2 անգամ քար է նետել դեպի իրենց էկող ամբոխի կողմը, մտածել են, որ նռնակ է եղել: Դրանից հետո տղաներին ասել է՝ տղեք, կարող եք նետել նռնակը, որովհետեւ զենքը շատ քիչ է եղել, օգնություն չի եղել ոչ մեկի կողմից: Հրայրի պատմելով՝ Մերուժանս մի քանի անգամ զանգել, օգնություն է խնդրել, տեղեկացրել է, որ զենքերը վերջացել են, որ վիրավորներ կան դիրքում: Բայց, երբ տեւական ժամանակ սպասել ու օգնություն չեն ստացել, հասկացել են, որ մնացել են մենակ: Մերուժանը վրդովված  հեռախոսի լարերը քաշել, պոկել է, ասել է, տղեք մենք մեզնով ինչքան կարողացանք կդիմանանք: Հրայրն ասում էր, եթե բոլորս էլ թողնեինք դիրքը, հեռանայինք, հաստատ Մերուժանը հետ չէր գա»:

Հրայրը Մերուժանի ծնողներին նաեւ պատմել է, որ ապրիլի 2-ին, ցերեկը 2-ի, 3-ի կողմերը խրամատներում են եղել, սովածացել են: Մերուժն ասել է՝ գնամ բլինդաժից հաց բերեմ: Հրայրը վազել է Մերուժիս հետեւից ու երկուսով գնացել են: Հաց, երշիկ, ջեմ են վերցրել, Մերուժանը նաեւ մոր ուղարկած կոնֆետներն ու արեւածաղկի սերմն է վերցրել, Հրայրին էլ ասել է՝ մամաս է ուղարկել: Եղած սնունդը երկու հավասար մասի է բաժանել, որովհետեւ 9 հոգով են եղել, 4-ը մի տեղում, 5-ը՝ մեկ այլ: Այնուհետ բարձրացել է բլրի վրա ու հացը տվել է մյուս խմբին: Ասել է՝ տղեք, կուշտ կերեք, որ կարողանանք սրանց դեմը կանգնենք: Իսկ այդ ընթացքում մարտը շարունակվել է: Մերուժանի դիրքին այդպես էլ ապրիլի 2-ին մինչեւ ժամը 17-ն օգնության հասնող չի եղել: Մերուժիս Զվոդնի են ասել»,- պատմում է տիկին Նունեն եւ մանրամասնում ողջ մնացած Հրայրի պատմածը:

«Մոտեցա Մերուժին, ասի՝ Զվոդնի, մնացել ենք դիրքում երկուսով, տղեքից վիրավոր են, կան զոհեր: Ավտոմատ կար դրված, Մերուժն իրա ավտոմատը հետ վերցրեց, կանգնեց բլուրի վրա ու երկու ավտոմատով սկսեց կրակել: Շատերին սպանեց: Բարձր գոռալով հայհոյում ու կրակում էր Մերուժը: Ես ծանր վիրավոր էի ու ոչինչ անել չի կարող: Բայց տեսա, որ հետեւից խփեցին Մերուժին: Խփեցին գլխին: Ընկավ, ու ասաց՝ Հրայր, ինձ հասցրու Անի պոստ, բայց չկարողացա դա անել: Մերուժը 170 դիրքի վերջին զոհն էր»,- ավագ լեյտենանտի ծնողներին պատմել է Հրայրը: Նույն դիրքում են նահատակվել գյումրեցի Վիկտոր Յուզիխովիչը, մասիսցի Աղասի Ասատրյանը, Թալինի Կարմրաշեն գյուղից Ռաֆիկ Հակոբյանը: Տղաներն անհավասար մարտի են բռնված եղել: «Ամբողջ օրը, ապրիլի 1-ից լույս երկուսի գիշերը գիշերվանից մինչ ժամը 5-ը իրենք օգնության են սպասել: Բայց օգնության չեն հասել, ինչ-որ շրջափակում է եղել: Ադրբեջանցիները Թալիշում են եղել: Հայկ Թորոյանն է տղաներին օգնության գնալիս եղել, սակայն զենք տեղափոխելու ժամանակ վարորդի հետ ճանապարհին ընկել է շրջափակման մեջ: Վարորդին սպանել են, Թորոյանին էլ ողջ-ողջ կտրել, գլուխը կապել են զենք տեղափոխող մեքենայից: Հայկ Թորոյանը մայոր է եղել զինամթերքի գծով»,- լսած սարսափելի պատմությունը բառ-բառ վերարտադրում է Մերուժան Ստեփանյանի մայրը:

Ապրիլի մեկին Մերուժանը դիրք է բարձրացել 40 աստիճան ջերմությամբ եւ բժշկի տված արձակուրդի թերթիկը գրպանում: Մայրը խնդրել է, որ գնա նշանածի տուն, ապաքինվի, նոր միանա զինվորներին: Չի համաձայնել: Թալիշն ամեն ինչ էր Մերուժանի համար: Միշտ, որ խոսում էր, ասում էր Թալիշս, հենց այնտեղ էլ սիրահարվեց, գտավ իր Զառային, 2015-ի դեկտեմբերի 5-ին Շուշիում նշանադրությունը տեղի ունեցավ:

Լուսանկարում ՝Մերուժան Ստեփանյանն է՝ նշանածի՝ Զառայի հետ

«Մերուժս աշխարհով մեկ էր եղել երջանկությունից, հետո մարտի 25-ին Զառային առաջին անգամ բերեց Հայաստան: 4 օր մնացին, եւ այդ 4 օրերը կյանքիս ամենաերջանիկ օրերը դարձան, որ ես, տղաս, հարսս ու ամուսինս միասին, մեկ հարկի տակ ապրեցինք: Զառան ընդհանրապես Երեւանում չէր եղել, տարանք տեսարժան վայրերը, ուրախ-ուրախ նկարվեցինք, երեխաների նման կարուսելից-կարուսել էին վազում: Բայց էդ օրերին իրա մոտ անհանգստություն կար, անընդհատ զանգում էին, ինքը հեռանում էր մեզնից ու սկսում էր խոսել, վրդովված էր: Ես հարցրեցի՝ ի՞նչ է պատահել, ասեց ոչ մի բան, մամ, ամսի 1-ին, որ պիտի բարձրանանք դիրքեր, ուղղություն եմ տվել, որ պատրաստ լինեն տղեքը»: Գյումրիից Մերուժանն ու Զառան միասին գնացին՝ վերադառնալու խոստումով: Բայց առաջին եւ վերջին անգամ Մերուժանն իր խոսքի տերը չեղավ: Տուն չեկավ: 

Բայց նրա մահից հետո նոր Մերուժան ծնվեց: Արցախում ապրող Ստեփանյանների դուստրը եղբոր մահից 1 ամիս հետո որդի ունեցավ, ում Մերուժան կոչեց: Փոքրիկը քեռուն շատ է նման, միայն մաշկի գույնը համապատասխան չէ, փոքրիկ Մերուժանը սպիտակ է:Ապրիլյան պատերազմում նահատակված գյումրեցի ավագ լեյտենանտ Մերուժան Ստեփանյանի քրոջորդին է, ում քեռու անունով Մերուժան են կոչել

«Ես տխրեցի, որ անունը տեսա, բայց հաստատ գիտեի, որ պիտի նման լինի, որովհետեւ նախքան Մերուժիս ծնվելը Մերուժանս ինձ երազ եկավ, ու ասեց՝ մամ, չմտածես, անպայման ես հետ կգամ, անպայման: Իմ փոխարեն ուրիշ մարդ են բերել, սխալվել են, ես հետ կգամ: Մենակ մի բան եմ խնդրում, որ քո տխրությունն ու քո սուգը ոչ մեկին չպատմես: Ու դրանից մի քանի օր հետո ծնվեց Մերուժանս: Շատ զուգադիպություններ ու նմանություններ կան երկու Մերուժանների մեջ: Աշխուժությունը, ժպիտը, նույնիսկ ոտքի խալը: Մերուժս կրունկի վրա ուներ սեւ խալ, փոքրիկ Մերուժանը աջ ոտքի կրունկի վրա նույն խալն ունի, Մերուժանս իր ծննդյան առաջին օրն ընկավ, գլուխը կոտրեց, փոքրիկ Մերուժանն էլ իր ծննդյան առաջին օրը ՝ մայիսի 22-ին, ընկավ, էլի գլուխը կոտրեց: Բնավորությունն էլ է շատ նման»,- համեմատում է տիկին Նունեն՝ հետեւելով քեռու նկարների մոտ վազվզող փոքրիկ Մերուժանին: Հետո տղայի պատրաստած տնակն ու խաչն է ցույց տալիս: Ասում է՝ նշանածի՝ Զառայի համար էր սարքել: Տնակում հիմա էլ է լույս վառվում:Զրույցի վերջում հետեւում է երազում որդուն տված խոստմանն ու վշտից մարած աչքերի խորքում հեռավոր հուշեր են կյանք առնում, գալիս, պարուրում մոր սիրտն ու հոգին: Դպրոցական Մերուժանին է հիշում ուսուցչուհի մայրը.  «Գծագրության ժամին առաջին անգամ, որ մտա դասարան, ինքը զարմացավ ու իր գեղեցիկ ժպիտով ասաց՝ մա՞մ, մեր մոտ ես դասի՞: Ասացի՝ ես դպրոցում մամա չեմ, ես դպրոցում ընկեր Թադեւոսյան եմ: Ու դրանից հետո միշտ ժպտալով իմ թանկն ասում էր՝ ո՞նց եք ընկեր Թադեւոսյան»:

Տպել
19263 դիտում

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին