Առանց արյան, առանց ատելության. համաշխարհային մամուլի արձագանքը հեղափոխության հաղթանակին

Լուսանկարում՝ Հանրապետության հրապարակը մայիսի 8-ն. լուսանկարը՝ Գիորգի Գոգուայի

Միջազգային հանրության, մամուլի, փորձագիտական շրջանակների ուշադրությունը վերջին մի քանի շաբաթների ընթացքում կենտրոնացած էր Հայաստանում տեղի ունեցող իրադարձությունների վրա: Հայկական հեղափոխության խաղաղ բնույթը եւ անարյուն ընթացքը հիացմունք էին առաջացնում միջազգային հանրության մոտ, իսկ փորձագիտական շրջանակները անսահման հարգանք էին տածում իշխանության եւ ընդդիմության կողմից դրսեւորած խոհեմության հանդեպ, որի շնորհիվ կայացավ հայտարարված թավշյա հեղափոխությունը:

Los Angeles Times-ի հեղինակ Սաբրա Այրեսը իր «Հայաստանն անհավանականի սպասման մեջ. ոչ բռնի հեղափոխությունը՝ հաղթանակի շեմին» հոդվածում անդրադարձել է պայքարի խաղաղ բնույթին՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով աշխարհաքաղաքական տարրի բացակայությանը: Այրեսը գրել է, որ հասարակության՝ զանգվածային խաղաղ ցույցերի միջոցով պայքարի հաղթանակը անհավատալի էր թվում:

«Հայաստանի շարժումը, ի տարբերություն Վրաստանի եւ Ուկրաինայի, անսովոր էր նաեւ աշխարհաքաղաքական տարրի բացակայության պատճառով», - նշել է հեղինակը, հավելելով, որ Հայաստանի բողոքի ցույցերի առաջնորդները որդեգրել էին հայամետ դիրքորոշում:

Քարնեգի հիմնադրամի կայքում փորձագետ Թոմաս դե Վաալը իր «Հայաստանի հեղափոխությունը եւ 1988 թ. ժառանգությունը» հոդվածում անդրադարձել է հայերի խաղաղ պայքարի պատմությանը՝ նշելով, որ «Հայաստանի իշխող վարչակազմի անսպասելի փլուզումը ավելի լավ հասկանալու համար, պետք է ուսումնասիրել Հայաստանում 1988 թ. սկսված անկախության պայքարը: Դե Վաալը գրել է, որ ե՛ւ 1990-ականներին ե՛ւ 2018-ին վարչակարգը հանձնվել է: Այդ երկու հաղթանակների հիմնական տարբերությունը, ըստ դե Վաալի, նրանում է, որ նոր բողոքների սերունդը զերծ է խորհրդային մտածելակերպից՝ չի դիտարկում Մոսկվան որպես մայրաքաղաք:

Ռուսական info-resist.org կայքում պատմաբան Անդրեյ Զուբովը հայ ժողովրդին շնորհավորելու հետ մեկտեղ իր հիացմունքն է հայտնում հեղափոխության հաղթանակի կապակցությամբ:

«Խաղաղությամբ, առանց արյան, առանց պարտված կողմի նկատմամբ ատելության: Չկան կոտրված պատուհաններ, թալանված խանութներ կամ ռեստորաններ: Ընդհակառակը, փողոցներում բոլորի համար միս են խորովում, թխվածք են բաժանում: Ամենուր նվագում են: Մարդիկ երգում եւ պարում են: 1915 թվականի արյունալի Ցեղասպանության պատասխանը 103 տարի անց՝ առանց գեթ մեկ կաթիլ արյան խաղաղ եւ հաղթական հեղափոխությունն էր», - գրել է պատմաբանը:

Նա նաեւ անդրադարձել է իշխանության կողմից ուժի չգործադրման պատճառներին: Ըստ Զուբովի՝ զգալով միլիոնավոր հայ աչքերի հայացքներ ամբողջ աշխարհից, Սերժ Սարգսյանը չգնաց ո՛չ պայքարի, ո՛չ խաբեության, այդպիսով դառնալով, «եթե ոչ հերոս, ապա գոնե հարգված մարդ Հայաստանում»:

Eurasianet.org կայքը անդրադարձել է Հայաստանի երիտասարդությանը եւ անվանել նրանց «հեղափոխության շարժիչ»:

«Վերջին շաբաթների ընթացքում Երեւանի փողոցները գրաված ակտիվիստներից շատերի համար 1999 թվականից ի վեր իշխանություն հանդիսացող Հայաստանի Հանրապետական կուսակցությունը միակ իշխանությունն էր, որը նրանք տեսել էին», - գրել է կայքը:

Այդուհանդերձ, հենց երիտասարդների լայն ներգրավվածությունը բողոքի շարժմանը դարձավ դրա ամենանշանավոր հատկություններից մեկը, եւ հենց երիտասարդության մասնակցությունը հնարավոր դարձրեց հեղափոխության կայացումը:

Ալ Ջազիրայի սյունակակագիր Արտո Վոնը Հայկական հեղափոխությունն անվանել է «սոցիալիզմի մաստեր կլաս»:

«Հայերը միասնական դիրք գրավեցին իրենց սոցիալ-տնտեսական իրավունքների համար պայքարում եւ նրանք հաղթեցին», - գրել է Վոնը, հավելելով, որ Սահմանադրության մեջ ամրագրված ժողովրդավարությունը վերականգնվում է: Նա վստահություն է հայտնել, որ «այս անգամ ժողովուրդը հետեւելու է նրան, թե ինչ է աճում, քանի որ այս անգամ նրանք իրենց ձեռքերով են տնկել նոր Հայաստանի սերմերը:

Հայաստանի քաղաքացիների մոտ մեկ ամիս տեւած ակտիվ պայքարը ոչ միայն նպաստեց սեփական ուժերի նկատմամբ հավատի ձեւավորմանը, այլեւ լավագույնս ներկայացրեց հայ մարդու էության՝ թվում էր թե կորսված, հատկանիշները՝ ազատասիրությունն ու խաղաղասիրությունը: Միջազգային մամուլի արձագանքները, բացառությամբ հատուկենտ դեպքերի, դրական էին եւ արտացոլում էին իրականությունը, ինչը հույս է ներշնչում, որ ապագայում Հայաստանի միջազգային վարկանիշը էլ ավելի կբարձրանա: Ինչ խոսք, նաեւ հաճելի էր հետեւել միջազգային հանրության դրական արձագանքին, սակայն դա հավելյալ պատասխանատվություն է առաջացնում այդ հանրության եւ ինքներս մեր առջեւ՝ պահել այն դեմքը, որը մենք վերգտանք պայքարի ընթացքում ու հետեւողական լինել հաղթանակի պահպանման գործում:

Տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի մայիսի 9-ի համարում:

Տպել
5448 դիտում

37-ամյա կինը շենքում գտնվող տղային իր փոխանցելիս ընկել է հորը

Օդի ջերմաստիճանը չի փոխվի․ կարճատև անձրևներ կլինեն, տեղ-տեղ նաև կարկուտ կտեղա

Պատրաստվում ենք դե յուրե արձանագրել Արծվաշեն էքսկլավի, իրենց տեսակետից անկլավի՝ ՀՀ-ի մաս լինելը․ վարչապետ

Որպես անհետ կորած որոնվող 56-ամյա տղամարդը հայտնաբերվել է Ջրվեժի ձորում. մարմինը եղել է կենդանիների կողմից հոշոտված

Սահմանը հանձնվելու է սահմանապահներին, ինչ վերաբերում է պաշտպանության ապահովմանը, դա արդեն ուրիշ խնդիր է․ Փաշինյան

Ոսկեպարում ըստ էության արձանագրվել է այն, ինչ մենք պայմանավորվել ենք ոսկեպարցիների հետ․ Նիկոլ Փաշինյան

Որոշումը նվազեցնելու է անվտանգային ռիսկը, որը կա Բաղանիս-Կիրանց-Ոսկեպար հատվածում և ՀՀ սահմանի ողջ երկայնքով․ վարչապետ

Խնդիրները և թերությունները շտկված են․ վարչապետը երկրորդ անգամ է այցելել Մեդովկայի նորակառույց դպրոց (տեսանյութ)

3 նոր ժայթքում՝ անցած 24 ժամում․ Ինդոնեզիայում Ռուանգ հրաբուխը կրկին անհանգիստ է (տեսանյութ)

Տյումենում ջրհեղեղի գոտուց երկու հազարից ավելի մարդ է տարհանվել

Հիմա կտեսնենք, թե ովքեր են դեմ սահմանազատմանը, այսպիսով՝ ովքեր են փորձում պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը․ Հակոբյան

Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը դեռևս փակ է

Շատ կարևոր է արձանագրել, որ առաջին անգամ Հայաստանի Հանրապետությունն ու Ադրբեջանը հարց են լուծել սեղանի շուրջ․ վարչապետ

Երևանում քամին տանիքի թիթեղներ է պոկել, ծառ տապալել

Արտակարգ դեպք Երևանում․ հիմնական դպրոցներից մեկում 14-ամյա երեխան ատրճանակով կրակել է 15 տարեկան աշակերտների վրա

ՀՀ-ի համար սա խաղաղ և լեգիտիմ ճանապարհով տարածքային ամբողջականության վերականգնման գործընթացի սկիզբ է․ Խաչատրյան

2017-ին «Սևան ազգային պարկ»-ում առանձնապես խոշոր չափով հափշտակությունների, փողերի լվացման բազմադրվագ դեպքը բացահայտվել է

Վիճաբանության ժամանակ 38-ամյա տղան դանակի մի քանի հարված է հասցրել հորը․ վերջինս հիվանդանոցում մահացել է

Արարատի մարզում ապօրինի ընդերքօգտագործման հետևանքով պատճառված 13 մլն 736 հազար դրամի վնասն ամբողջությամբ վերականգնվել է

Դոլարն ու եվրոն կրկին էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 20-ին

ՄԱԿ գլխավոր քարտուղարն ուշադիր հետևում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի ձեռք բերած սահմանազատման համաձայնությանը և ողջունում

Նյու Յորքի դատարանի դիմաց երիտասարդն ինքնահրկիզվել է (տեսանյութ)

Հայաստանի գյուղերից, տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է․ Հակոբ Արշակյան

Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ Ալմա Աթայի հռչակագիրը սահմանազատման հիմք ընդունելու հայտարարությունը․ Բլինքեն

Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան

Ոսկեպարի ճանապարհի դելիմիտացիայի հարցն առայժմ օրակարգում չէ․ վարչապետն ականջալուր է եղել ոսկեպարցիների մտահոգությանը

Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ԶՈՒ-ն երբ իր տեղը կզիջի սահմանապահներին․ Հարությունյանն ասաց՝ ինչ քննարկումներ են լինելու

ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան

Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է

Գոյություն չունի «Տավուշից տարածքներ հանձնելու» թեմա, համատեղ հայտարարության մեջ նշվում են գյուղերի անունները․ Գրիգորյան

Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ը չեն ճանաչում Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը. Լավրովի «ինքնախոստովանությունը»

Այս բարդ գործընթացում պետք է լինենք առավել քան զգոն, տուրք չտանք մանիպուլյացիաներին ու կեղծ տեղեկատվությանը․ Մինասյան

Հուսադրող լուրեր կան Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի վերաբերյալ․ Կլաար

Ովքեր դեմ են փոխհամաձայնեցված սահմանազատմանը, փորձում են պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը, վերածել ծայրագավառի․ Չախոյան

Վարչապետը Զառի միջնակարգ դպրոցի աշակերտների հրավերով ներկա է գտնվել «Պապ թագավոր» ներկայացմանը

Եթե Ստեփանակերտում ոչ թե «քֆուրով» որոշում ընդունող, այլ ադեկվատ իշխանություն լիներ, կսահմաներ ԼՂ շփման գիծը․ Աթանեսյան

Մենք ԵՄ-ի հետ սկսում ենք սերտ համագործակցության նոր ճանապարհ․ Արարատ Միրզոյան

Խաղաղության գործընթացը հիմնականում բաղկացած է որոշումներից, որոնք դուրս են «հակամարտելու» տրամաբանությունից․ Թորոսյան

Շուտով հայտնի ուժերը «մետոձիչկաները» կստանան, ու 10 կոպեկանոց լացի նոր եթերաշրջանը կհամարենք բացված․ Ալեքսանյան

Հայաստանը կստանա հնարավորություն սահմանազատման գործընթացը կազմակերպել քաղաքակիրթ և լեգիտիմ ընթացքով․ Ղազարյան