Հանքարդյունաբերության ոլորտում ներգրավված են նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյաներ

Հայաստանում, վերջապես կա մի կառավարություն, որը հայտարարել եւ իրականացնում է կոռուպցիայի դեմ պայքար: Սա, թերեւս, անվիճելի է: Այլ հարց է, որ այդ պայքարը դեռ չի հասել, այսպես ասած, «խոշոր շնաձկներին», ինչը բնական է: ՀՀ իրավապահ համակարգը պատրաստ չէ կոռուպցիայի դեմ համակարգային ու մեծամասշտաբ պայքարի: Տարիներ շարունակ այդ համակարգի առաջ նման խնդիր դրված չի եղել, եւ մեր իրավապահներն էլ իրենց հերթին մինչեւ կոկորդները ընկղմված լինելով համակարգային կոռուպցիայի մեջ, ընդամենը զբաղված են եղել այդ երեւույթի դեմ պայքարի իմիտացիա ստեղծելով: Այնպես որ, ամեն ինչ դեռ առջեւում է:

Սակայն շատ կարեւոր է, որ կոռուպցիայի հետեւանքների դեմ պայքարելուն զուգահեռ կառավարությունը նաեւ քայլեր ձեռնարկի հետագայում այդ երեւույթի համար պարարտ հողը չորացնելու ուղղությամբ: Այսինքն, ստեղծի կոռուպցիայի համար խիստ անբարենպաստ պայմաններ: Ասվածի լավագույն օրինակը կարելի է ցույց տալ ամենամութ, ամենակասկածելի ու ամենակոռումպացված ոլորտի՝ հանքարդյունաբերության վրա: «Օդում կախված լուրերի» համաձայն՝ այդ ոլորտում գործունեություն իրականացնող ընկերություններից շատերի բաժնետերերի մեջ ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն ներգրավված են նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, եւ այդ ոլորտում ահռելի ֆինանսական միջոցներ են «կորչում» ու շրջանցում ՀՀ պետական բյուջեն:

Ինչպե՞ս կարելի է լույս սփռել այդ ոլորտի վրա: Համաշխարհային փորձը ցույց է տալիս, որ նման իրավիճակից խուսափելու լավագույն միջոցը թափանցիկությունն է: ՀՀ իշխանությունները դեռ միջազգային պարտավորություն են ստանձնել քայլեր ձեռնարկել այդ ոլորտում թափանցիկության աստիճանը բարձրացնելու համար, սակայն, անշուշտ, որեւէ շոշափելի քայլ չեն արել մինչ այժմ: Թերեւս, չափազանցրած չենք լինի, եթե պնդենք, որ շատ կարճ ժամանակում կարելի է թափանցիկության բարձրացման հզոր քայլեր անել: Օրինակ, հանքերը շահագործող ընկերությունների իրական սեփականատերերին բացահայտելու ուղղությամբ: Դա այնքան էլ դժվար չէ: Օրինակ, եթե ընկերությունը հրաժարվում է, ասենք, 6 ամսվա ընթացքում բացահայտել իր բոլոր սեփականատերերին, ապա զրկվում է հանք շահագործելու լիցենզիայից: 

Ինչպե՞ս են կառուցված մեր հանքարդյունաբերող ընկերություններից շատերը, եթե ոչ բոլորը: Հանքարդյունաբերողը ունի մի բաժնետեր ընկերություն: Այդ ընկերությունը իր հերթին ունի մի քանի բաժնետերեր, որոնք նույնպես ընկերություններ են, որոնք իրենց հերթին էլ ունեն բաժնետերեր: Ընդ որում, այդ ընկերությունների մեծամասնությունը, եթե ոչ բոլորը, գրանցված են տարբեր օֆշորներում: Բայց որքան էլ խառը լինի բաժնետերերի այդ բուրգը, միեւնույն է, ցանկացած թել ունի իր վերջը, եւ այդ վերջին կետում կանգնած են կոնկրետ անձինք: Ու հենց այդ անձանց թաքցնելու համար էլ ստեղծվում են բաժնետերերի այդպիսի խառնիճաղանջ սխեմաներ ու կառուցվածքներ: Եթե այդ անձանց պարզելու պարտավորությունը վերցնի կառավարությունը, ապա դրա համար կպահանջվեն հսկայական միջոցներ, աննկարագրելի մարդկային ներուժ եւ շատ երկար ժամանակ: Իսկ հանքարդյունաբերողին լիցենզիայից զրկելու հեռանկարով պարտադրել բացահայտել իրական սեփականատերերին, նման բարդ աշխատանք չի պահանջվի: Եթե դրան զուգահեռ հանքարդյունաբերող ընկերությանը պարտադրվի նաեւ բացահայտել վերջին, ասենք, 15 տարվա ընթացքում բաժնեմասերի առքուվաճառքների բոլոր գործարքները, ապա ամեն ինչ պարզ կդառնա: 

Բացի դրանից, կառավարության համար պետք է թափանցիկ լինի թե ինչ հետագծով է իրացվում Հայաստանում արդյունահանված հանքաքարը: Գոյություն ունի մի այսպիսի սխեմա: Արդյունահանված հանքաքարը շուկայականից էժան գնով վաճառվում է օֆշորում գրանցված մի որեւէ ընկերության, որը հետագայում այդ ապրանքը արդեն բարձր գնով վաճառում է վերամշակողին: Ու այդ օֆշորային ընկերության իրական սեփականատերերի կազմում, ըստ «օդում կախված լուրերի», նույնպես մեր նախկին բարձրաստիճաններ կան: Հանքարդյունաբերողներին կրկին լիցենզիայից զրկելու հեռանկարի պարտադրանքով կարելի է ստիպել որոշակիորեն բացահայտել նաեւ իրենց օֆշորային գնորդներին:

Նույն սկզբունքը կարելի կիրառել նաեւ Հայաստանում պետական գնումներին մասնակցող ընկերությունների դեպքում: Այսինքն, եթե ընկերությունը չի տրամադրում իր բոլոր իրական սեփականատերերի անուն ազգանունները, ապա իրավունք չունի մասնակցել պետական գնումներին: 

Թափանցիկության աստիճանի հնարավորինս բարձրացումը երաշխիք է Հայաստանում կոռուպցիայի մակարդակը հնարավորինս նվազեցնելու համար:

Տպել
10061 դիտում

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների համար կծառայեն դրանք

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար

ԱԱԾ-ն հայտարարություն է տարածել

Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ծանուցում չի ուղարկել, բայց աշխատանքներին չի մասնակցում. Թասմագամբետով

Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավարման իրավունքի քննության թեստավորման նոր հարցաշարը. ԿԳՄՍՆ

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Հայ-վրացական սահման տանող ճանապարհի փակ հատվածը թեթև մարդատար մեքենաների համար բացվել է

Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակվել է 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոս

1000-րդ գործն է մակագրվել ամբողջությամբ թվայնացված քաղաքացիական դատարան. Մինասյանը նշել է համակարգի առավելությունները

Հաստատվել է Բլինքենի և Սամանթա Փաուերի մասնակցությունը ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ եռակողմ հանդիպմանը

Սպանդարյան, Տոլորս և Տաթև ջրամբարներում ձկնապաշտպան կառույցների նախագծում. հայտարարվում է մրցույթ

Ինչպես ապահովել երեխաների անվտանգ երթևեկությունը. Առողջապահության նախարարության խորհուրդը

Ucom ընկերությունը ցանցային վերազինման աշխատանքներ է մեկնարկում մի շարք մարզերում

ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ

«Ինկած բերդի իշխանուհին»՝ 6 մրցանակի դափնեկիր. հայտնի են «Արտավազդ» թատերական մրցանակաբաշխության հաղթողները

Գեղամ Մանուկյանը երբ լսեց կատարված աշխատանքների մասին, երևի ուրախությունից հուզվել է, և լացը կարող էր գալ․ Քոչարյան

Crocus City Hall-ի ահաբեկչության զոհերի թիվը հասել է 143-ի

Մտածում էի՝ այստեղ միակ հնդիկն եմ լինելու. գրող Արջուն Կրիշնա Լալիի արկածները Հայաստանում (տեսանյութ)

15 օրվա ընթացքում վճարելու դեպքում տուգանքը կնվազի 30 տոկոսով․ երբ կսկի գործել համակարգը

ՀՀ-ն պատրաստ է Ադրբեջանի հետ արդեն համաձայնեցված սկզբունքների հիման վրա գնալ խաղաղության պայմանագրի անհապաղ ստորագրմանը

Որևէ մեկի դեմ ուղղված լինելու պնդումները անհիմն և արհեստածին են․ ԱԳՆ խոսնակը ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ բարձր մակարդակով հանդիպման մասին

Իրավիճակը հասարակներից չէ, մինչև ապրիլի 5-ը վտանգն առկախված է, ներքին առումով ևս հանգիստ չէ. Հարություն Մկրտչյան

Վերանորոգված և արդիականացված «Մհեր Մկրտչյան» արտիստական թատրոնն իր դռները կբացի առաջնախաղով (տեսանյութ)

ՀՀ-ն կարևորում է ԵՄ դիտորդական առաքելության տեղակայումը Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Անն-Լորանս Պետելին