Մարդը անպաշտպան է. եզրակացրել է ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանը

11/09/2018 schedule15:30

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2005 թվականի սեպտեմբերի 9-ի համարում

Շատ ժամանակ չի անցել մարդու իրավունքների պաշտպանի տարեկան զեկույցի հրապարակումից, սակայն Լարիսա Ալավերդյանն արդեն նոր զեկույց է պատրաստել՝ նվիրված սեփականության իրավունքի հարցերին, մասնավորապես՝ մայրաքաղաքի կենտրոնում Հյուսիսային եւ Գլխավոր պողոտաների անվան տակ տեղի ունեցող ապօրինություններին: Զեկույցը, որն այսօրվանից կտեղադրվի օմբուդսմենի ինտերնետ կայքում, եւ որին մենք ծանոթացանք մինչ հրապարակումը, բավական ամբողջական է: Անդրադարձ կա ոչ միայն պետական մարմինների, դատական համակարգի, «Հյուսիսային պողոտա» ԾԻԳ-ի գործունեությանը, այլեւ մանրամասնորեն հիմնավորված է, թե որտեղ եւ որ օրենքն են խախտել վերոնշյալ մարմինները:

«Հյուսիսային պողոտա» կոչվող ողբերգությանը նվիրված ոչ մի գեղարվեստական գործ այդքան տպավորիչ չէր լինի, որքան մերկ փաստերի համակարգված շարադրանքը: Միայն թվարկումը, թե որ օրենքներն են խախտվել, բավական է հասկանալու համար կատարվածի ահավորությունը. ՀՀ Սահմանադրություն, Քաղաքացիական օրենսգիրք, Հողային օրենսգիրք, Բնակարանային օրենսգիրք, «Իրավական ակտերի մասին», «Բազմաբնակարան շենքերի կառավարման մասին» օրենքներ եւ այլն: Եթե 2004-ին ՄԻՊ գրասենյակը Կենտրոնի բնակիչներից ստացել էր 176 դիմում, ապա 2005-ի 6 ամսում դիմումների թիվը հասել է 239-ի: Գրասենյակը, ուսումնասիրելով իրավիճակը, եզրակացրել է, որ տվյալ դեպքում պետության կարիքը հիմնավորված չէ:

Ճիշտ հակառակը՝ ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ «տեղի է ունենում սեփականության անարդար վերաբաշխում՝ ոմանք նվազ վճարումներով դառնում են Երեւանի Կենտրոնի սեփականատերեր, իսկ աղքատ խավը դուրս է մղվում քաղաքի ծայրամասեր»: Օմբուդսմենը անդարադարձել է նաեւ կառավարության այն որոշումներին, որոնցով սկսվել է այս գործընթացը: Մեծ հաշվով դրանք հակասում են Սահմանադրությանը, քանի որ «օրենքի ուժ ունեցող որոշումներ են, որոնք սահմանում են իրավունքներ եւ պարտականություններ պետական մարմինների եւ քաղաքացիների համար», այսինքն՝ խախտվել է Սահմանադրության 78 հոդվածը, որով նման իրավասություն տրված է միայն օրենսդիր մարմնին՝ Ազգային ժողովին: Օմբուդսմենը եզրակացրել է.

«ՀՀ կառավարությունը գերազանցել է իր լիազորությունների սահմանը եւ զանգվածաբար խախտել է քաղաքացիների սեփականության եւ բնակության սահմանադրական իրավունքի նորմերը»: Փաստորեն՝ քաղաքացիները զրկված են իրենց սեփականությունն ազատ տնօրինելու իրավունքից, պետությունը ոչ միայն բնակտարածքով չի ապահովում մարդկանց, այլեւ նրանց «զրկում է բնակարանից»: Այս ամենին զուգահեռ՝ մարդիկ ենթարկվում են արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի, նրանց տրամադրված հատուցումները համարժեք չեն իրենց կորցրածին՝ խտրական են եւ այդ «հատուցումները ծանրաբեռնված են օրենքով չնախատեսված հարկային պարտավորություններով»՝ խոսքը 10%  եկամտահարկի մասին է, որը գանձվում է վտարվողներից:

Բաժին է հասել նաեւ քաղաքապետարանին եւ իր լիազոր մարմնին՝ ԾԻԳ-ին, որոնք այս ապօրինությունների անմիջական կատարողն են: Նախ՝ գործընթացն սկսելուց առաջ իրավասու մարմինները տարածքների ու սեփականության հաշվառում, ճշտումներ չեն կատարել, արդյունքում՝ շատ մարդիկ, որոնք չէին հասցրել սեփականաշնորհել իրենց բնակարանները կամ ձեւակերպել իրենց տասնյակ տարիների ինքնակամ կառույցները, զրկվել են փոխհատուցումից: Ավելին՝ 2001-ից այստեղ բոլոր գործարքները դադարեցված են եղել՝ ամուսնացողներին, նորածիններին, բանակից վերադարձածներին չեն գրանցել: Հող են պատրաստել, որ ինչքան հնարավոր է քիչ գումար վճարեն մարդկանց: Մինչ «բռնագաղթը»՝ սեփականության գնահատում է կատարվել, ընդ որում ԾԻԳ-ը պայմանագիր է կնքել մի կազմակերպության՝ «Արթին էնթերփրայզի» հետ, որը բնակարանները գնահատելու մենաշնորհային իրավունք է ստացել:

Հետագայում բնակիչների պահանջները, որ այլ՝ անկախ կազմակերպություններ վերագնահատեն իրենց տները, ապրանքագիտական փորձաքննություններ նշանակվեն՝ մերժվել են: Գնահատողը ոչ մի փաստաթուղթ չի տրամադրել բնակիչներին, նրանց չի տեղեկացրել, թե ինչ չափանիշներով է գնահատում սեփականությունը, բանակցություններ չի վարել, նրանց պահանջները հաշվի չի առել՝ «սեփականատերերը մեկուսացվել են գնահատման գործընթացից»: Եվ ամենանենգ միջոցը՝ սահմանել են խրախուսական գումարներ, որից զրկել են բոլոր այն անձանց, ովքեր պայքարել են՝ դիմել են դատարան, հրաժարվել են ստրկական պայմանագրերը կնքելուց: Եվ վերջապես՝ դատական պաշտպանությունը:

Օմբուդսմենն արձանագրել է, որ «դատական ակտերով խրախուսվել են իրավունքի խախտումները, դատավորները բոլոր գործերով բավարարել են իրացնողի հայցերը», փաստորեն՝ «իրացնողի ծրագրերը սեփականատերերի իրավունքներից վեր են դասել»: Այս հիմունքներով են Աբովյան 1/2 տան 4 բնակիչները վտարվել 2 հազար 710 դոլար փոխհատուցումով: Պուշկինի 11/4 հասցեի 11 անձը վտարվել է 23 հազար 660 դոլարով, Բուզանդի 11-ում 78 տարի ապրող Պապյաններին, որոնց տունը գրանցված չի եղել, վտարել են որպես բնակօգտագործողների՝ ընդամենը 2 հազարական դոլարներ վճարելով: Օմբուդսմենն արձանագրել է, որ դատարանները հնազանդորեն կատարել են իրացնողների պահանջները, նրանցից ապացույցներ չեն պահանջել, քաղաքացիների փաստարկները հաշվի չեն առել:

Օմբուդսմենն արձանագրել է, որ ոչ մի դատավոր չի անդրադարձել կառավարության որոշումների օրինականությանը, ոչ մեկը չի դիմել դատարանների նախագահների խորհրդին՝ այդ որոշումները Սահմանադրական դատարանում քննության առարկա դարձնելու առաջարկով՝ մինչդեռ այդ իրավունքն օրենքով ամրագրված է: «Մարդը բացարձակ անպաշտպան է»,- եզրակացրել է օմբուդսմենը եւ փորձել է ինքը շտկել վիճակը: Նախ՝ ապրիլ ամսին դիմել է վարչապետին, որը հանձնարարել է քաղաքապետի հետ քննարկել հարցը, վերջինս Ալավերդյանին պատասխանել է, որ կառավարության որոշումները կայացվել են Քաղաքացիական օրենսգրքին համապատասխան եւ ենթարկվել են արդարադատության նախարարության իրավական փորձաքննությանը:

Ապա Լ.Ալավերդյանը դիմել է վճռաբեկ դատարանի նախագահին՝ Հենրիկ Դանիելյանին, սակայն պատասխանը ստացել է դատարանների նախագահների խորհրդից, որը օմբուդսմենին մեղադրել է «դատական համակարգի վերաբերյալ մերկապարանոց հայտարարություններ անելու մեջ՝ տուրք տալով առանձին քաղաքացիների եւ նրանց պաշտպանների չբավարարված հավակնություններին»: Հիշեցնենք, որ այս պահվածքի շնորհիվ Հենրիկ Դանիելյանը, 65 տարին լրանալուն պես, ոչ թե թոշակի գնաց վճռաբեկի նախագահի պաշտոնից, այլ նշանակվեց ՍԴ անդամ:

Լ.Ալավերդյանը դիմել է նաեւ ՀՀ նախագահին՝ խնդրելով միջամտել այս «բռնագաղթին», նրա պետաիրավական վարչությունից պատասխանել են, որ ամեն ինչ համապատասխանում է Սահմանադրության պահանջներին, իսկ «պաշտպանն իրավասու չէ նման միջնորդությամբ դիմել նախագահին»: Չնայած այս «ապտակներին», իր զեկույցը օմբուդսմենն ավարտել է լավատեսությամբ, որ «ՀՀ նախագահը, որպես Սահմանադրության երաշխավոր, պատշաճ մարմիններին կպարտավորեցնի իրականացնել քաղաքացիների խախտված իրավունքների վերականգնմանն ուղղված անհրաժեշտ միջոցառումներ»:

Օմբուդսմենի այս լավատեսությունը լավատեղյակ անձինք չեն կիսում, մեզ պատմեցին, որ նեղ շրջանակում Երեւանի Կենտրոնի տարածքային հարցերը քննարկելիս Ռոբերտ Քոչարյանը՝ Լյուդովիկոս արքայի հանգույն («Պետությունը՝ ես եմ»), հայտարարել է. «Իմ հողը չի՞, ում ուզեմ կտամ»:

Արմինե Օհանյան

Տպել
1399 դիտում

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տրանսպորտային միջոցների համար

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)