Ընթացք. ՌԴ-ն կերկրորդի՞ Ֆրանսիային

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2006 թվականի մարտի 28-ի համարում

Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացում Հայաստանի նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի եւ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի հաջորդ հանդիպումը կարող է կայանալ մայիսին` միջազգային որեւէ միջոցառման շրջանակներում: Այս մասին երեկ «ANS» հեռուստաալիքին հայտնել է Ադրբեջանի նախագահի աշխատակազմի արտաքին կապերի վարչության պետ Նովրուզ Մամեդովը: Ի տարբերություն ադրբեջանական կողմի, որը դժվար թե «օդից» նման հայտարարություններ անի, հայկական կողմը նախագահների առաջիկա հանդիպման վերաբերյալ նույնիսկ այս «եթե»-ական մակարդակի  ինֆորմացիային կարծես թե չի տիրապետում: Համենայնդեպս, ՀՀ նախագահի խոսնակ Վիկտոր Սողոմոնյանը երեկ նշեց, որ մայիսին հանդիպելու ո՛չ առաջարկ, ո՛չ նախնական համաձայնություն եւ ո՛չ էլ ծրագրված միջազգային միջոցառում դեռեւս չկա:

Այդուհանդերձ, ՀՀ նախագահի խոսնակը նաեւ չբացառեց նման հանդիպման անցկացման հնարավորությունը: Մենք բազմիցս անդրադարձել ենք ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացում, եւ մասնավորապես կողմերի հանդիպումների օրակարգին վերաբերող հարցերում, հայկական  կողմի դրսեւորած պասիվությանը: Դրանից, որպես կանոն, այնպիսի  տպավորություն է ստեղծվում, թե ՀՀ ԱԳ նախարարը կամ ՀՀ նախագահը միշտ ամենավերջում են տեղեկանում իրենց հաջորդ հանդիպման անցկացման վայրի եւ ժամկետների մասին: Եւ այս դեպքը, փաստորեն, նույնպես կարող է բացառություն չլինել: Իհարկե, Վարդան Օսկանյանը, ինչպես նաեւ ՀՀ նախագահական նստավայրից այս երեւույթը միշտ հիմնավորում են հետեւյալ կերպ. քանի որ վերջնական համաձայնություն չկա, չարժե ժամկետներ նշել եւ այլն:

Սակայն ամբողջ խնդիրն այն է, որ «չհամաձայնեցված» հանդիպումները, որոնց մասին խոսելու բարդույթներ ադրբեջանական կողմը չի դրսեւորում, ի վերջո կայանում են: Եւ եթե մայիսի հանդիպումը, որի մասին խոսել է Մամեդովը, իսկապես կայանա, ապա  թերեւս այլեւս կասկածից վեր կլինի, որ ՀՀ-ի դիրքերը անհավանականորեն թուլացել են ԼՂ հակամարտության բանակցությունների նույնիսկ տեխնիկական մասում: Ինչեւէ, նշենք, որ համենայնդեպս այս պահին միջազգային խոշոր կառույցներից որեւէ մեկում մայիսին որեւէ միջոցառում չի կազմակերպված: Եւ չի բացառվում, որ Ռոբերտ Քոչարյանի եւ Իլհամ  Ալիեւի հաջորդ հանդիպումը սեփական հարկում անցկացնելու համար Մոսկվայում կամ ՌԴ մեկ այլ խոշոր քաղաքում մայիսին ԱՊՀ շրջանակներում որեւէ միջոցառում կազմակերպի ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը:

Սա հատկապես հավանական է թվում Ռամբույեի բանակցությունների ձախողման ֆոնին, քանի որ նախկինում էլ եղել են դեպքեր, երբ եվրոպական որեւէ քաղաքում կազմակերպված Քոչարյան-Ալիեւ հանդիպման ձախողումից հետո Վլադիմիր Պուտինը նախաձեռնությունը վերցրել է իր ձեռքը եւ փորձել քաղաքական դիվիդենտներ շահել ԼՂ բանակցությունների շարունակականությունը հովանավորելու եւ ապահովելու միջոցով: Օրինակների համար պետք չէ շատ հեռու գնալ. ընդամենը անցյալ տարի, երբ մայիսի 15-ին Վարշավայում ձախողվեց Քոչարյան-Ալիեւ հանդիպումը, օգոստոսին Կազանում ԱՊՀ երկրների ղեկավարների ոչ պաշտոնական գագաթաժողովի շրջանակներում Վ. Պուտինի հովանավորությամբ կազմակերպվեց «ռեաբիլիտացիոն» հանդիպումը:

Իհարկե, սա նույնպես արդյունք չտվեց, սակայն դա չէ էականը: Եւ այսպես, չի բացառվում, որ  Պուտինը հերթական անգամ կփորձի իր հովանավորության տակ վերցնել ԼՂ հակամարտության կարգավորման հերթական ձախողված բանակցությունների հերթական վերակենդանացումը: Մանավանդ` սա տեղավորվում է նաեւ Բաքվում Իլհամ Ալիեւի հետ ունեցած ՌԴ նախագահի քննարկումների եւ Ռոբերտ Քոչարյանին «կոնսուլտացիաների կանչելու» նրա  «բարի ցանկության» համատեքստում: Էլ չենք խոսում ԵԱՀԿ ՄԽ ամերիկացի համանախագահ Սթիվեն Մաննի վերջին շրջանի արտասովոր ակտիվության եւ նույնպես նախաձեռնությունն ամբողջությամբ ամերիկյան կողմը տեղափոխելու ջանքերի մասին: Ի դեպ, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում առաջացած մասնատվածությունը, ինչի մասին խոսակցություններ պտտվեցին Ռամբույեի բանակցություններից հետո, կարծես թե լրջանում է:

Մենք արդեն անդրադարձել ենք համանախագահների ստամբուլյան հանդիպումից ռուս համանախագահ Յուրի Մերզլյակովի բացակայությանը: Իսկ ահա ֆրանսիացի համանախագահ Բեռնար Ֆասիեն պատրաստվում է ապրիլին առանձին այցելել տարածաշրջան: Այս մասին «Trend»-ին հայտնել է Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Էլմար Մամեդյարովը: Նախկինում ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները միայնակ այցեր չէին կազմակերպում:

Աննա Հակոբյան