Էկեք առեք. էժան տարածք են վաճառում

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2006 թվականի ապրիլի 1-ի համարում

«Արմենպրես» լրատվական գործակալության Զաքյան 10 հասցեում գտնվող նախկին ֆոտոխրոնիկայի մասնաշենքը այլեւս պատկանում է Գործարարների միության նախագահ Արսեն Ղազարյանին: Նման գործարքի առկայության փաստը մեզ հետ զրույցում հաստատեց «Արմենպրես» լրատվական գործակալության տնօրեն Հրայր Զորյանը: Գործարքը կնքվել է դեռեւս անցած տարի նոյեմբերի 14-ին: Կադաստրային փաստաթղթերով 418 քառակուսի մետր ընդհանուր մակերեսով այդ տարածքը Արսեն Ղազարյանին է վաճառվել ընդհանուր առմամբ 21 միլիոն 959 հազար 600 դրամի դիմաց, ինչը կազմում է մոտ 49 հազար դոլար: Տարածքը գտնվում է Երեւանի կենտրոնում` Գրիգոր Լուսավորիչ եւ Զաքյան փողոցների հատման մասում գտնվող շենքի առաջին հարկում:

Գույքը օտարվել է ուղղակի վաճառքի ձեւով նախապես հայտնի գնորդին, այսինքն՝ գույքի օտարման նպատակով մրցույթ չի հայտարարվել: Այսպիսով, կարող ենք արձանագրել, որ տարածքը օտարվել է շուկայականից մոտ չորս անգամ էժան գնով: Սակայն առաջ չընկնենք եւ նախ ներկայացնենք խնդրի պաշտոնական կողմը: Ըստ Հրայր Զորյանի, Զաքյան 10 հասցեի շենքի օտարման որոշումը կայացվել է «Արմենպրես» ՓԲԸ-ի 2005թ. հոկտեմբերի 27-ին կայացած բաժնետերերի ժողովում: Մինչ այդ մոտ 2 տարի շարունակ «Արմենպրեսի» տնօրինությունը փորձել է այդ տարածքի հետագա շահագործման հնարավոր լուծումներ գտնել: Այդ նպատակով տարբեր ծրագրեր են քննարկվել: Սակայն, քանի որ շենքը կապիտալ վերանորոգման կարիք ունի, ուստի դրա հետ կապված ցանկացած ծրագրի իրագործման համար պահանջվել են լուրջ ներդրումներ:

Հրայր Զորյանի խոսքերով, իրենց այդպես էլ չի հաջողվել անհրաժեշտ ներդրումների հարցը լուծել: Փոխարենը որոշել են տարածքը օտարել, իսկ դրա արդյունքում ստացված միջոցներով բարելավել «Արմենպրեսի» գործունեությունը` նոր տեխնիկայի ձեռքբերում, «Արմենպրեսի» հիմնական մասնաշենքի վերանորոգում եւ այսպես շարունակ: Մի խոսքով, օտարումից ստացված գումարները պետք է ծախսվեն «Արմենպրեսի» կարիքների համար: Ըստ Զորյանի, այդ տարածքը պահպանելով՝ «Արմենպրեսը» ստիպված է եղել լրացուցիչ գումարներ ծախսել, քանի որ գործակալության անձնակազմը  բաժանված է եղել երկու մասի եւ հարկավոր է եղել երկու տնտեսության կարիք հոգալ: Այս մոտեցումը թերեւս արդարացված է, սակայն այս դեպքում հարց է առաջանում. իսկ ինչո՞ւ 49 հազար դոլարով:

Մայրաքաղաքի այդ մասում գտնվող անշարժ գույքի մեկ քառակուսի մետրի նվազագույն շուկայական արժեքը 800 դոլար է: Այս գնով մայրաքաղաքի այդ մասում անշարժ գույք գտնելը դժվար է: Անգամ «դատարկ» հողն ավելի թանկ արժե: Եթե նույնիսկ հաշվի առնենք, որ տարածքը նորոգման կարիք ունի եւ դրան համարժեք  ավելի ցածր գին ենթադրենք, ապա միեւնույն է`  418 քառակուսի մետր մակերեսով այդ տարածքի շուկայական արժեքը անգամ զեղչված գներով նվազագույնը կկազմի 200 հազար դոլար: Բայց ինչո՞ւ է վաճառվել մոտ 22 միլիոն դրամով, արդյոք դա շուկայականից մի քանի անգամ ցածր չէ՞: Այս հարցին Հրայր Զորյանը պատասխանեց հետեւյալ կերպ. «Ես ի՞նչ գիտեմ՝ շուկայականից ցածր է, թե` ոչ: Տարածքը գնահատվել է, անհրաժեշտ ողջ գործընթացն ապահովվել է, կարող եմ ասել, որ վաճառքի թիվը օդից չի վերցվել»:

Ամեն դեպքում, որոշում կայացնողը եղել է «Արմենպրեսի» բաժնետերի ժողովը: Իսկ այդ մարմինն, ըստ էության, բաղկացած է երեք մամուլի քարտուղարներից եւ մեկ գործակալության ղեկավարից: ՀՀ կառավարության 2000թ. օգոստոսի 23-ի թիվ 504 որոշմամբ ի պաշտոնե «Արմենպրես» ՓԲԸ-ի հիմնադիրների լիազոր ներկայացուցիչներ են ՀՀ նախագահի մամուլի քարտուղարը` Վիկտոր Սողոմոնյանը, կառավարության մամուլի քարտուղարը` Մերի Հարությունյանը, ԱԺ հասարակայնության հետ կապերի վարչության պետը` Անահիտ Ադամյանը եւ մշակույթի, երիտասարդության հարցերի գրահրատարակչության գործակալության պետը` Էդուարդ Միլիտոնյանը: Այսինքն, օտարման որոշումը կայացրել են հենց վերը նշված անձինք: Նրանցից միայն Մերի Հարությունյանի հետ մեզ հաջողվեց զրուցել այս խնդրի շուրջ:

Ըստ նրա, օտարումն արվել է օրենքի սահմաններում, գույքն էլ վաճառվել է ըստ գնահատված արժեքի: Բայց ինչո՞ւ այդքան էժան: Այս հարցի պատասխանը մենք այդպես էլ չկարողացանք ստանալ: Իրոք, դժվար է պատասխանել, թե ինչու է որեւէ սուբյեկտ իր ունեցվածքը վաճառում շուկայականից մի քանի անգամ էժան: Տվյալ դեպքում պնդումը, թե գինը «օդից չի վերցրած», իրականության հետ որեւէ կապ չունի: Հենց օդից է վերցրած: Խնդիրն այն է, որ տվյալ տարածքի իրական գինը կլիներ այն, որը կձեւավորվեր բաց, հրապարակային, լայնորեն գովազդված մրցույթի կամ աճուրդի արդյունքում, որին կարող էին մասնակցել բազմաթիվ պոտենցիալ գնորդներ: Բայց տվյալ դեպքում ընտրվել է մեր իշխանությունների որդեգրած մոտեցումներին հատուկ ամենասոցիալիստական ձեւը` ուղղակի վաճառքը. գաղտնի, թաքուն, «տնական ձեւով» վաճառքը:

Եւ արդյունքում էլ տարածքը վաճառվել է շուկայականից մի քանի անգամ էժան գնով: Ինչո՞ւ: Պատասխանը կռահեք ինքներդ: Եւ եթե ընթերցողի մոտ հարց առաջանա, թե արդյո՞ք այդ տարածքի վաճառքի ժամանակ «վերխեր են» եղել, կամ որոշակի ծառայությունների դիմաց գնորդը կարողացել է ջրի գնով տարածք ձեռք բերել, ապա դա բոլորովին բնական կլինի: Վաճառքի նման ցածր գնի մյուս բացատրությունը կարող է լինել այն, որ «Արմենպրեսը» վերածվել է բարեգործական կազմակերպության եւ քաղաքի կենտրոնում կարիքավորներին էժան գնով շենքեր է վաճառում: Եթե կան այլ տարբերակներ, ապա կարող ենք դրանք քննարկել:

Վահագն Հովակիմյան