13 տարի հետո. ինչո՞ւ գիտնականները սկսեցին խոսել

13/04/2019 schedule15:16

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2006 թվականի ապրիլի 12-ի համարում

Գիտությունների ազգային ակադեմիայի արդեն նախկին նախագահ Ֆադեյ Սարգսյանի հրաժարականից հետո ակադեմիայի համակարգում աշխատող գիտնականները բավական ակտիվացել են: Ու եթե մինչ այժմ բոլորը խոսում էին միայն պատերի տակ, իսկ Ֆադեյ Սարգսյանին հրապարակայնորեն ծանր մեղադրանքներ առաջադրած միակ ակադեմիկոսին` Հանրի Ներսիսյանին, անվանում էին հոգեկան հիվանդ, ապա այժմ կամաց-կամաց սկսել են բարձրաձայն դժգոհել: Երեկ ԳԱԱ բոլոր երեք բաժանմունքները այսօր նախատեսված ԳԱԱ ընդհանուր ժողովից առաջ հրավիրել էին բաժանմունքների ժողովներ: Այսպիսով, մի խումբ գիտնականներ Ֆադեյ Սարգսյանի հրաժարականից հետո տարածել են մի հայտարարություն, որը նախկինում դժվար թե անեին: Հայտարարության մեջ, որով գիտնականները դիմում են ԳԱԱ ընդհանուր ժողովին, մասնավորապես ասված է.

«Գիտության մեջ եւ գիտնականների շրջանում ստեղծված ներկայիս ոչ բարենպաստ իրավիճակը կապված է կառավարման տոտալիտար ռեժիմով, ինչպես ԳԱԱ նախագահության մակարդակով, այնպես էլ գիտական ինստիտուտներում ադմինիստրատիվ-տնտեսական կառավարման մակարդակով: Խոսքի ազատության, թափանցիկության, ֆինանսական հաշվետվությունների բացակայությունը, արհամարհանքը գործող գիտնականների հետաքրքրությունների եւ գիտական համքարության հանդեպ ընդհանրապես, չի նպաստում ժամանակակից գիտության զարգացմանը եւ ուժեղ արգելակում է գիտատեխնիկական ինտեգրմանը համաշխարհային գիտական դաշտին»:

Հայտարարության հեղինակները հույս են հայտնում, որ ակադեմիայում տիրող կառավարման նախորդ դարի մեթոդներն արմատախիլ կարվեն շատ մոտ ապագայում` ԳԱԱ-ում սկսելով 21-րդ դարին համապատասխան դեմոկրատական վերակառուցում: «Հուսով ենք, որ ԳԱԱ ընդհանուր ժողովը կնպաստի դրական, դեմոկրատական փոփոխություններին, անհապաղ ճշգրտումներ կմտցնի ԳԱԱ նախագահության եւ ինստիտուտների կանոնադրությունների մեջ: Հաստատ համոզված ենք, որ տան մեջ կարգ ու կանոն պետք է մտցվի արդեն այսօրվանից»,- ասված է հայտարարության մեջ: Ավելին, սույն հայտարարությունն ընթերցելուց հետո ՄԱԿ-ի սոցիալ-տնտեսական խորհրդի անդամ, Ինֆորմատիզացիայի միջազգային ակադեմիայի ակադեմիկոս Առնոս Հովհաննիսյանը սկսեց ամոթանք տալ ԳԱԱ նախագահության անդամներին:

«Եկել է ժամանակը, որ դուք ձեր խոսքը պետք է ասեք: Բայց դուք լռում եք: Բողոքողին էլ հոգեկան հիվանդ եք ասում: Բա դուք չեք ամաչո՞ւմ: Բա դուք դրա համար պատասխան չպետք է տա՞ք: Էն մարդն ընդվզում էր, մենակ էր, ոչ մի ընկեր չուներ, ոչ մի թայֆա չուներ, մի 2 թիվ էր ուզում: Հիմա ես պահանջում եմ, ասեք, այս տասը տարվա մեջ ինչքա՞ն փող է մտել ակադեմիա, որպես օգնություն: Ինչո՞ւ հարց չեք բարձրացնում: Եթե լռում եք, հավասարապես մեղավոր եք ակադեմիայի կատարած մեղքերի մեջ: Ուրեմն, մի զբաղվեք ակտիվ գործունեությամբ, գնացեք, ձեր թոշակը վայելեք»,- ասում էր գիտնականը: Բնականաբար, նախագահության անդամներից ոչ ոք ոչ մի պահանջված թիվ էլ չներկայացրեց ու որեւէ բան չկարողացավ ասել:

Պարզապես, ԳԱԱ բնական գիտությունների բաժանմունքից ոմանք սկսեցին բարձրաձայնել, որ դանակը հասել է ոսկորին, որ վիճակն իսկապես ծանր է, որ իրենց ուժեղ լիդեր է պետք, եւ լացելու փոխարեն պետք է պահանջեն փոխել այն խայտառակ վիճակը, որն այսօր տիրում է ակադեմիայում: Իսկ թե ինչ խայտառակ ճգնաժամ է տիրում Գիտությունների ազգային ակադեմիայում, թերեւս բոլորին է հայտնի: Դրա արդյունքում, ըստ պաշտոնական վիճակագրության, միայն 2005 թվականին ակադեմիայի համակարգից հեռացել է 136 հոգի, որոնցից 14-ը գիտության դոկտորներ են, իսկ 122-ը` գիտության թեկնածուներ: Բնականաբար, եթե այսպես շարունակվի, մի քանի տարի անց ԳԱԱ համակարգում այլեւս մարդ չի մնա:

Դա է նաեւ պատճառը, որ երեկ գիտնականները պահանջում էին, որ ակադեմիայի նախագահի բոլոր թեկնածուները գիտնականներին ներկայացնեն ԳԱԱ համակարգում բարենպաստ պայմաններ ստեղծելու, ակադեմիայի դեմոկրատացման եւ երիտասարդացման երկարատեւ ծրագրեր: «Այս բոլորը մեր ձեռքի գործն է: Վարչապետը Ֆադեյ Սարգսյանին գերազանց նշանակեց իր աշխատանքի համար: Այլապես, չէր նշանակի իրեն խորհրդական: Եթե մեզնից որեւէ մեկը նման բաներ աներ, վաղուց արդեն աշխատանքից հեռացված կլիներ: Բայց բանը հասել է այնտեղ, որ վարչապետն ասում է` եթե ձեզ լավ պահեք, փող կտանք: Ու մենք ահից անում ենք այն, ինչ մեզ ասում են: Ես այն ստորացված մարդկանցից մեկն եմ, ինչպիսին եք դուք բոլորդ: Ես չեմ կարող հանդուրժել այս վիճակը»,- ասում էր Օրգանական քիմիայի ինստիտուտի պրոֆեսոր Ալեքսանդր Գեւորգյանը:

Թե ինչու են բոլոր գիտնականները սկսել խոսել միայն այսօր, երբ Ֆադեյ Սարգսյանի պաշտոնավարման բոլոր 13 տարիների ընթացքում նույն վիճակում էին, անհասկանալի է մնում: Փաստը մնում է միայն այն, որ Տաճատիչի հրաժարականից հետո ակադեմիայում արդեն որոշակի դրական տեղաշարժ կա, առայժմ միայն խոսքի ազատության տեսակետից:

Հ.Գ. Երեկ ԳԱԱ բաժանմունքները ներկայացրեցին իրենց տարեկան հաշվետվությունները: Բնականաբար, հաշվետվություններում ասված է, որ գիտական ոլորտում հաշվետու տարվա ընթացքում կատարվել է հսկայական աշխատանք:  

Լուսինե Բարսեղյան

Տպել
902 դիտում

ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդության ակցիաներ անել. բերման է ենթարկվել 96 ցուցարար

Թբիլիսիում հերթական ցույցն է ընթանում՝ ընդդեմ «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի

«Մարտական եղբայրության» անդամ Արման Պետրոսյանը կալանավորվել է

Որ որոշների լպիրշությունը կհասնի Ծիծեռնակաբերդում մանկահասակ երեխային ահաբեկել, վիրավորելուն՝ նորություն էր․ Ալեքսանյան

Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի սահմանազատման գործընթացի սկիզբը․ Պետդեպարտամենտ

Չնայած սարսափներին, որոնց բախվում է հայ ժողովուրդը, տոկունության կամքը չի կոտրվել, ես միշտ կկանգնեմ ձեր կողքին․ Ադամ Շիֆ

Ողջունում ենք ՀՀ-Ադրբեջան սահմանային սյան տեղադրումն ու գործընթացի ուշագրավ զարգացումները․ Էստոնիայի ԱԳՆ

Կլիշեներից պետք է հրաժարվել, բայց ոչ՝ պատմական իրականությունից. Քոչինյանը՝ Էրդողանի հայտարարության մասին

Եվրոպական դատարանը երբեք չի վճռել, որ Հայաստանն օկուպացրել է Լեռնային Ղարաբաղը․ Եղիշե Կիրակոսյան

Հիշում ենք և պահանջում․ Կանադայի ԱԳ նախարարը գրառումն ավարտել է հայերենով

ՄԻՊ-ը բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ խոսել է մարդու իրավունքների հետ կապված խնդիրների և Տավուշի այցի մասին

Կարասինը պաշտոնական նամակ է հղել ՀՀ ԱԺ-ին՝ Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ կապված

ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդություն անել. կան բերման ենթարկվածներ

Զգացմունքներն ու զայրույթն են համակել են ինձ այսօր․ Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Կամո գյուղում տուն և անասնագոմ է այրվել

Պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար․ Դենդիաս

Իսակովի պողոտայից ակցիայի մասնակից 12 անձ է բերման ենթարկվել

Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն

109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան

Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին

Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին

Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին

Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ

Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի պատվիրակությունը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը մտորումների և ոգեկոչման ժամանակ է, պետք է հիշենք և հարգենք․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է հրապարակել տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ

Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր (լուսանկարներ)

Ադրբեջանում հանդիպել են Ալիևն ու Ղրղզստանի նախագահ Սադիր Ժապարովը․ համագործակցության վերաբերյալ փաստաթղթեր են ստորագրվել

Պաշտոնական Անկարան, խեղաթյուրելով պատմական փաստերը, ժխտել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը և հայտարարություն տարածել

Արարատ Միրզոյանը ՀՀ բարձրագույն ղեկավարության հետ այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր (լուսանկարներ)

Իմ մայրն այստեղ հաճախ էր գալիս՝ թոռան ձեռքը բռնած, իբրև իր ծնողների գերեզման, ո՛չ ծնող տեսավ, ո՛չ գերեզման․ Մանսուրյան

Բախվել են «Մերսեդես»-ը, «ՎԱԶ 2106»-ն ու տրակտորը․ պապը, տատը, նրանց դուստրն ու անչափահաս թոռները հիվանդանոցում են

Թուրքիան դեռ չի ճանաչել ցեղասպանությունը, և դա խայտառակություն է, բայց մենք հիշում ենք և չենք ների․ Ջամբասկի

«Լադանիվա» խմբի անդամներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդ, հարգանքի տուրք մատուցել զոհերի հիշատակին (լուսանկարներ)

Եվրոն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 24-ին

5-րդ շարասյունը կասի «Бьет, значит любит», իմացի հերդ ա, դիմացի, Ցոլակ ջան. Խաչատրյանը՝ Մատվիենկոյի հայտարարության մասին

Ալիևի ներկայացուցիչը հայտարարել է, թե ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման իրական հնարավորություն կա

Պետք է աշխատենք հայ ժողովրդի եվրոպական բարեկեցիկ ապագայի համար. Ֆաբիո Մասիմո Կաստալդո

«Հողատու» են գոռում մի կնոջ ու մի աղջնակի ուղղությամբ, ովքեր որդի ու եղբայր են ուղարկել պատերազմ, որ հող պահեն. Սաֆարյան

Աբխազիան հարգում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ երկրի նախագահ Ասլան Բժանիա