Լավ մասնագետը պիտի լավ վարձատրվի, անկախ նրանից, թե ինչ մասնագետ է. Հայկ Գեւորգյան

Ինչպես հայտնի է` Հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին օրենքի նախագծով եւ հարակից նախագծերի փաթեթով առաջարկվում է անցում կատարել եկամտային հարկի համահարթեցված դրույքաչափի: Նախագծով առաջարկվում է 2019 թվականի սեպտեմբերի 1-ից անցնել եկամտային հարկի համահարթեցված 23 տոկոս դրույքաչափի: Եթե այժմ գործում է եկամտային հարկի եռաստիճան դրույքաչափերի համակարգը՝ 23 տոկոս մինչեւ 150 հազար դրամ աշխատավարձ ստացողների համար, 28 տոկոս՝ 150 հազար դրամից մինչեւ 2 միլիոն դրամ եւ 36 տոկոս՝ 2 միլիոն դրամից բարձր, ապա այս նախագծով առաջարկվում է բոլորին հարկել 23 տոկոս եկամտային հարկով։ Նախագիծը ենթադրում է եկամտային հարկի դրույքաչափը մինչեւ 2023 թվականը աստիճանաբար նվազեցնել՝ հասցնելով 20 տոկոս: Այսինքն, նախագծի առաջին փուլը էականորեն կազդի 150 հազար դրամից ավելի աշխատավարձ ստացողների վրա, իսկ արդեն մի քանի տարվա ընթացքում բոլորի համար այդ տոկոսադրույքը կդառնա 20 տոկոս: Սակայն վերջին շրջանում մի քանի անգամ բողոքի ակցիա տեղի ունեցավ՝ եկամտահարկի համահարթեցման դեմ: Ակցիան անում էր ՀՅԴ երիտասարդական միության «Ահազանգ» նախաձեռնությունը, որի անդամները գտնում են, որ սա բնակչության մեծամասնության կյանքի որակի վատթարացման կտանի եւ անարդար են համարում համահարթեցումը:

«Իրականում մենք աշխատավարձ ստացողներից հարկը տեղափոխում ենq հարստություն կուտակողների վրա»,- այս մասին «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության անդամ, տնտեսագետ Հայկ Գեւորգյանը:

- Պարոն Գեւորգյան, ԱԺ-ի դիմաց մի քանի բողոքի ակցիաներ տեղի ունեցան ընդդեմ եկամտահարկի համահարթեցման: Ի՞նչ եք կարծումԯ կա՞ր այդ բողոքի ալիքը, քանի որ մարդիկ խոսում են սոցիալական արդարության մասին եւ նշում են, որ այս փոփոխություններով հարուստներն ավելի կհարստանան, իսկ աղքատներն ավելի կաղքատանան:

- Որ նման բողոքներ կարող է լինեին՝ դա իհարկե սպասելի էր եւ առաջին հերթին այն պատճառով, որ մարդիկ դեռ չեն ընկալել, թե ինչ է նշանակում համահարթեցում: Մենք բոլոր աշխատավարձ ստացողների համար եկամտային հարկը այս տարի հավասարեցնում ենք 23 տոկոսի մակարդակի վրա: Ինչպես գիտեք՝ մինչ այդ 150 հազար դրամից ավելի ստացողը վճարում էր 28 տոկոս, 2 միլիոն դրամի ավելի ստացողը 36 տոկոս: Առաջին հայացքից կարող է սոցիալական անարադարության տպավորություն թողնել: Բայց այդ նույն երիտասարդների փոքր խումբը չի մտնում բանավեճի մեջ: Իրենք չեն էլ ուզում լսել, թե ինչ ենք մենք ասում: Ես անձամբ եմ փորձել իրենց ինչ-որ բան բացատրել: Իրենք չեն ուզում լսել, թող շարունակեն բողոքելը, խնդիր չեմ տեսնում: Իսկ ինչ վերաբերվում է փոփոխություններին, ապա ասեմ, որ դա առանցքային՝ սկզբունքային փոփոխություն է: Ինչի մասին է խոսքը. մենք եկամուտների ու շահույթի վրայից հարկերը նվազեցնում ենք ու այն տեղափոխում ենք սպառման ու ամենակարեւորը՝ հարստության վրա: Իրենք, օրինակ, ասում են՝ դուք հարուստների հարկերը նվազեցնում եք, եթե իրենց պատկերացմամբ՝ 250 հազար կամ 300 հազար դրամ ստացողը դա հարուստ մարդն է, ուրեմն մի քիչ խնդիր կա այդտեղ՝ ընկալումների տեսանկյունից: ՀՀ-ում հարուստ մարդիկ նրանք են, որոնք ունեն ճոխ ունեցվածք, հարուստ գույք: Մենք թանկացնում ենք այդ գույքը, այսինքն, գույքահարկն ենք բարձրացնում:

Այսինքն, իրականում մենք աշխատավարձ ստացողներից հարկը տեղափոխում ենք հարստություն կուտակողների վրա: Այս փաթեթով արդեն կգա 300-ից ավելի ձիաուժ ունեցող մեքենաների բնապահպանական վճարի բարձրացումը, այդ 300-ը ճոխ մարդատար մեքենաներն են: Բայց հիմնականը կլինի անշարժ գույքի վրա, որը շուտով պատրաստ կլինի, արդեն աշխատանքները տարվում են: Որոշակի սահմանից բարձր գույքը կարող է լինել 40 մլն դրամ, 50 մլն դրամ, կվճարվի ավելի շատ գույքահարկ: Այսինքն, իրենց ասածի ճիշտ հակառակն է: Մենք իրոք հարուստների վրա լրացուցիչ հարկ ենք դնում՝ ի հաշիվ ոչ հարուստների: Եթե իրենք այդքանը չեն ուզում ընկալել, ես խնդիր չեմ տեսնում:

- Փաստորեն դժգոհողների վրա բացասական ազդեցություն չեն ունենում փոփոխությունները, բայց բացասական են ընկալում այն, որ բարձր աշխատավարձ ստացողների վճարած հարկերը նվազելո՞ւ են:

- Այսօր Հայաստանում բարձր աշխատավարձ ստացողները օլիգարխները չեն: Դրանք սուպերմասնագետներն են, շատ լավ ծրագրավորողներն են, ֆինանսիստները, տնտեսագետները, մարդիկ, որոնք իրենց ժամանակը բակում բլոտ խաղալու փոխարեն ծախսել են սովորելու վրա: Իրենք արժանի են բարձր աշխատավարձի: Նույնիսկ ասեմ, որ Հայաստանում կան շատ բարձր աշխատավարձ ստացող զոդողներ: Եթե իրենք համարում են, որ զոդողները կամ փականագործները կամ խառատները պիտի առաջվա ստանդարտներով 50 հազար դրամով աշխատեն, չարաչար սխալվում են: Դա թույլ չենք տա: Լավ մասնագետը պիտի լավ վարձատրվի անկախ նրանից, թե ինչ մասնագետ է:

- Ըստ նախագծի՝ տարեցտարի 1-ական տոկոսով իջնելու է եկամտահարկըԯ դառնալով մինչեւ 20 տոկոս: Թվում է, թե դրական է այդ նվազումը: Բողոքի ակցիա իրականացնողներն այդ տարրական հաշվարկը չե՞ն իրականացրել:

- Ես կարծում եմ՝ ոչ, որովհետեւ նրանց առաջնորդը, թույլ չի տալիս իրեն ուղեկցող այդ երիտասարդների հետ խոսել: Ասում է՝ չէ, մի մտեք բանավեճի մեջ, մենք բողոքում ենք եւ վերջ: Նորմալ է, ոչ մի խնդիր չեմ տեսնում, թող շարունակեն բողոքելը: Ուղղակի ամբողջ խնդիրն այն է, որ իրենց ասածի ճիշտ հակառակն է տեղի ունենում: Հարուստներն ավելի շատ են հարկվելու, ոչ հարուստներն ավելի քիչ են հարկվելու:

- Բազմիցս հայտարարություններ են հնչել՝ նաեւ վարչապետի կողմից, որ այս փոփոխության նպատակն այն է, որ մարդկանց սկսեն ավելի բարձր վարձատրել:

- Այստեղ լավ մասնագետներին Հայաստանում պահելու խնդիր կա, որովհետեւ, եթե մարդը լավ ծրագրավորող է ու ստանում է, ասենք, 3-4 հազար դոլար ու մենք գալիս իր կոկորդից բռնում եւ ասում ենք՝ պիտի քո աշխատավարձի կեսը վճարես հարկ, նա թողնում եւ գնում է ուրիշ երկիր, որտեղ շատ ցածր է հարկը: Մենք հիմա այն հավասարեցնում ենք ու այդ լավ մասնագետն այդ հարկի խնդիրը չի ունենում այլեւս:

- Լինելով իշխող խմբակցության ներկայացուցիչ, կասե՞ք, թե որն է ձեր տեսլականը աշխատավարձերի հետ կապված: Առաջիկա տարիներին որքա՞ն կարող է այն դառնալ՝ այս փոփոխությունների արդյունքում:

- Ինչքան բարձր լինեն աշխատավարձերը Հայաստանում, այնքան մենք մեզ բավարարված կզգանք: Դա կախված է բազմաթիվ գործոններով: Մեր ամբողջ հաշվարկն այն է, որ հնարավորինս շատ ներդրումներ լինեն՝ թե ներքին, թե արտաքին: Բիզնեսի աշխուժացումը կբերի եկամուտների գեներացման, իսկ եկամուտների գեներացումը կբերի աշխատավարձերի բարձրացման:

- Կոնկրետ այս փոփոխությամբ տոկոսային հաշվարկ կարո՞ղ եք նշել, թե որքան մարդու աշխատավարձ կարող է բարձրանալ առաջիկա տարիների ընթացքում:

- Չկա նման հաշվարկ: Իշխանության խնդիրն է՝ ստեղծել ավելի բարենպաստ դաշտ տնտեսության համար, հնարավորինս նվազեցնել ստվերային տնտեսությունն ու արմատախիլ անել կոռուպցիան: Այդ պայմանների առկայության դեպքում մենք տարեցտարի աշխատավարձերի շոշափելի աճ կունենանք:

- Այս փոփոխություններում միջազգային փորձը հաշվի առնվե՞լ է:

- Կան երկրներ, որտեղ համահարթ է ու շատ նորմալ աշխատում է, կան երկրներ, որտեղ համահարթ չի եւ չի աշխատում: Մենք մի օրենք չենք վերցնում, սա մի հսկայական փաթեթ է, որի քննարկումները չգիտեմ, թե քանի օր կտեւեն ԱԺ-ում: Մի քանի բաներ ենք փոխում, որոնք ոչ թե բավարար են, այլ անհրաժեշտ են: Մենք չենք կարող սրանից ավելի երկար ձգել, առանց այդ էլ ուշացրել ենք այս փոփոխությունները:

- Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովը պատրա՞ստ է անհրաժեշտության դեպքում նախագիծը քննարկել քաղաքացիների հետ:

- Հանձնաժողովը բազմաթիվ քննարկումներ է արել բոլոր շահառուների հետ, որոնց վրա ազդելու է փոփոխությունը: Շատ բաներ, որ կառավարությունը ներկայացրել էր մեր քննարկումներից հետո, փոխվել է: Այնպես որ այստեղ թաքուն՝ չիրազեկված փոփոխություններ չեն լինելու: Մենք մինչեւ նիստը, երբ կքննարկվի հարկային օրենսգիրքը, կոնկրետ միայն համահարթեցումը կքննարկենք: Բոլոր նրանք, ովքեր այսօր փորձում են կիսատ-պռատ ինֆորմացիաներով մարդկանց մանիպուլացնել, կստանան իրենց պատասխանը:

- Եթե լինի համահարթեցման դեմ այնպիսի հակափաստարկ, որն ավելի զորեղ կլինի, քան փաստարկները, իշխող խմբակցությունը պատրա՞ստ է ընդառաջել եւ փոփոխությունների գնալ:

- Եթե լինեն այնպիսի փաստարկներ, որոնք իշխանության համար համոզիչ կլինեն, իշխանությունը շահագրգռված կլինի ընդունել այնպիսի բան, որն ամենահամոզիչն է: Մեր բերած փոփոխությունների տակ կան հսկայական հաշվարկներ: Այնպես չի, որ մենք ուղղակի օդից վերցրեցինք: Դրանք շատ մեծ հաշվարկների, վերլուծությունների եւ ուսումնասիրությունների արդյունքներ են, որոնք կյանքի ենք կոչելու: