Ռեպորտաժ դեպքի վայրից. «Զապը» մեծացել, «Ջիփ» է դարձել

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2006 թվականի հունիսի 6-ի համարում

Ինչպես վարչապետ դառնալուց առաջ, այնպես էլ հիմա Անդրանիկ Մարգարյանն իր ընտանիքի հետ ապրում է Երեւանի Ավան համայնքում գտնվող իրենց բնակարանում, միայն թե, ի տարբերություն մինչվարչապետական ժամանակների, այժմ նրանց լուսամուտների վրա երկաթյա ճաղեր են ավելացել: Վարչապետի ընտանիքը կառավարական ամառանոց չի տեղափոխվել, եւ նրանք 8 հոգով ապրում են 5 սենյականոց բնակարանում (միացրել են կողք-կողքի գտնվող երկու բնակարանները), որը գտնվում է 9 հարկանի շենքի երկրորդ հարկում: Շենքի մուտքն ընդհանրապես դուռ չունի, եւ մի պահ թվում է, թե վարչապետը, ճաղավանդակներից բացի, պաշտպանական այլ միջոցներ ձեռք չի առել: Բայց շուտով պարզվում է, որ երկաթյա դուռը կա, որը գտնվում է երկրորդ հարկում՝ արգելելով պատահական մարդկանց մուտքը հարկաբաժին:

Բայց դա չի խանգարում, որ, ասենք, նրանց առաջին հարկի հարեւանուհի տիկին Գյուլնարան ամեն առավոտ բարձրանա՝ վարչապետի կնոջ ու հարսի հետ սուրճ խմելու, այն էլ՝ անպայման դառը եւ առանց քաղցրավենիքի: Վարչապետի բնակարանը հսկող պահակներ այստեղ չկան: Չեն հսկում նաեւ նրա մանկահասակ թոռներին, որոնք հաճախակի են բակում լինում ու խաղում թաղի երեխաների հետ: Վարչապետի ընտանիքը երբեմն օգտվում է իրենց թաղում գտնվող փոքրիկ խանութից:

«Մատնաքաշ են առնում, մեկ-մեկ՝ լավաշ»,- մեր հարցին ի պատասխան՝ ասում է խանութում աշխատող տիկին Օֆելյան, որը գովեստի խոսքեր է հնչեցնում Անդրանիկ Մարգարյանի կնոջ հասցեին: «Մի պրոբլեմի մասին որ իմանում է, հետո անպայման հետաքրքրվում է՝ ինչ եղավ: Հնարավորության դեպքում նաեւ օգնում են»,- շարունակում է տիկինը:

Մոտակայքում կոշկակարանոց էլ կա, եւ վարչապետի ընտանիքը նաեւ կոշկակարի ծառայություններից է օգտվում: Վարչապետի կոշիկները նորոգելու բախտ կոշկակար վարպետը հազվադեպ է ունենում, իսկ ահա ընտանիքի մյուս անդամներինը՝ համեմատաբար հաճախ: Ասում է, որ մեծահասակներն իտալական կոշիկներ են հագնում, իսկ երեխաներն առայժմ ստիպված են գոհանալ հասարակ չինականով: Նաեւ մոտիկ վարսավիրանոց կա, բայց, պարզվում է, Մարգարյաններից ոչ ոք այստեղ չի այցելում: «Իրենք էլ վարսավիրանոց ունեն»,- ասում է վարսավիրներից մեկն՝ ավելացնելով, որ այդուհանդերձ՝ նրանք վարսավիրանոց չեն գնում, այլ վարսավիրն ինքն է վարչապետի ընտանիքին այցելում:

Թաղի բնակիչներն ասում են, որ այդ տարածքում վարչապետը նաեւ խանութներ ունի: Մտնելով նրանց նշած խանութները՝ առաջին բանը, որ նկատում ես, ամեն մի ապրանքի վրա փակցված գնապիտակներն են, ինչը ոչ բոլոր խանութներին է հատուկ: Դա նշանակում է, որ վաճառողները չեն կարող խաբել հաճախորդին՝ ապրանքի գինը նրան թեկուզ 10 կամ 20 դրամ ավել ասելով: Իսկ ահա երկրորդ բանը, որ նկատում եւ զարմանում ես այստեղ, հաշվիչ դրամարկղային մեքենաների (ՀԴՄ) բացակայությունն է: Այսինքն՝ ՀԴՄ-ներ գուցեեւ կան՝ խանութի մի անկյունում դրված, բայց դրանք չեն կիրառվում, եւ ոչ մի հաճախորդ (համենայնդեպս, այդպես էր մեր այցելության պահին), գնումներ կատարելուց հետո կտրոն չի ստանում:

Իսկ դա էլ, բնականաբար, նշանակում է, որ վարչապետի բիզնեսը ստվերում զովանում է: Նրանց խանութներն աչքի չեն ընկնում էժանությամբ: Վաճառողների աշխատավարձն էլ իր փոքրությամբ չի տարբերվում այլ խանութներում աշխատողների աշխատավարձից: Բնակիչները հիշատակում են նաեւ 5 եւ 32 համարի երթուղիների մասին, որոնք նույնպես պատկանում են Անդրանիկ Մարգարյանին ու նրա թաղապետ որդուն: Ավանում վարչապետի հարեւանությամբ ապրող տղամարդիկ չեն մոռանում նշել նաեւ Անդրանիկ Մարգարյանի «Զապորոժեցի» մասին: Մինչ վարչապետ դառնալն Անդրանիկ Մարգարյանը «Ջիփ» չի ունեցել եւ ստիպված է եղել յոլա գնալ «Զապորոժեցով»: Թաղի տղամարդիկ, որոնք տաղավարում խումբ-խումբ հավաքված նարդի կամ շախմատ են խաղում, պատմում են, որ հաճախ իրենք են նրա մեքենան հրելով ընթացքի մեջ գցել: Այդ մասին ասում են ու եզրակացնում.

«Բայց ինքն էլ պիտի ժողովրդին առաջ հրի», ինչը չի արվում: Նրանք դժգոհ են տիրող կարգերից, իսկ օրենքն էլ. «Օրենքը գրված ա թղթին, իրագործող չկա: Ազգին լավ չեն պահում: Ժողովուրդն անգործության ա մատնված, աշխատավարձերը, թոշակները շատ ցածր ա, ժողովուրդը նեղվում ա»,- նարդի խաղալը չդադարելով՝ ասում է տղամարդկանցից մեկը: Շախմատ խաղացողների խաղին հետեւող մեկ այլ տղամարդ էլ գոհ է վարչապետից ու նրա գործունեությունից: «Կիրթ է, գրագետ է, չափված-ձեւված անձնավորություն է եւ գող չէ»,- համոզված է թոշակառու պապիկը: Ասում են՝ ժամանակին նա էլ իջել, իրենց հետ խաղացել է: Հիմա բազմազբաղ վարչապետ է. առավոտյան գնում է, ուշ երեկոյան վերադառնում: Իր սեւ «Ջիփին» էլ ուղեկցում են երկու այլ մեքենաներ: Ծառայողական մի մեքենա էլ, դարձյալ սեւ «31-10», ունի վարչապետի կինը: Իսկ բակում մեր զրույցը տղամարդիկ այսպես են եզրափակում. «Հայ ազգը կործանվել է: Ուղղակի մեղք ենք, քչով թող բավարարվեն, թող մեզ կուլ չտան»: 

Աննա Զախարյան