Ինչո՞ւ ես ասել. հայկական կողմը անհանգիստ է

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2006 թվականի հունիսի 27-ի համարում

ՀՀ նախագահի խոսնակ Վիկտոր Սողոմոնյանը երեկ առավոտյան «Ռեգնում» գործակալության հարցերին ի պատասխան դժգոհություն էր հայտնել հունիսի 22-ին ԵԱՀԿ մշտական խորհրդի նիստից հետո ԵԱՀԿ ՄԽ նորանշանակ ամերիկացի համանախագահ Մեթյու Բրայզայի հայտնի հայտարարություններից, որոնցով Բրայզան բացահայտել էր Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահների սեղանին առկա համաձայնագրի մի քանի կետեր: Նախագահի խոսնակը զգուշացրել էր, որ եթե ապագայում եւս մամուլում նման տվյալներ հրապարակվեն, Հայաստանը կհրապարակի բոլոր փաստաթղթերը, որոնք վերջին 7-8 տարիներին քննարկվել են բանակցություններում: Սակայն Հայաստանի պաշտոնական արձագանքը Մեթյու Բրայզայի այդ բացահայտումներին Վիկտոր Սողոմոնյանի այս հայտարարությամբ չսահմանափակվեց:

Երեկ օրվա վերջում Բրայզայի բացահայտումների առնչությամբ պաշտոնական հայտարարություն տարածեց ՀՀ ԱԳ նախարարությունը, որը  ներկայացված է մեր թերթի երկրորդ էջում: Ահա այդպիսին է Հայաստանի պաշտոնական արձագանքը ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների կողմից երբեւիցե արված ամենաբաց եւ միեւնույն ժամանակ ամենակողմնակալ հայտարարությանը: Հունիսի 22-ին ամերիկացի համանախագահը ոչ միայն բացահայտել էր համաձայնագրի Ադրբեջանին ձեռնտու կետերը, այլեւ անհավասարակշիռ քաղաքական գնահատականներ էր տվել Հայաստանին եւ Ադրբեջանին: Նա հույս էր հայտնել, որ Հայաստանը նույնպես կգնա ժողովրդավարական բարեփոխումների այն ճանապարհով, որով սկսել է գնալ Ադրբեջանը:

Բացի այդ, նա հիշել էր 2005 թվականի նոյեմբերի 27-ի սահմանադրական բարեփոխումների հանրաքվեն եւ նշել էր, որ իրենք դրական փոփոխություններ են ակնկալում, ինչը կարեւոր նշանակություն կունենա Հայաստանի հետ ԱՄՆ հարաբերությունների հաջորդ քայլում: Մինսկի խմբում ամենակարեւոր դերակատարությունն ունեցող համանախագահի կողմից այսպիսի մտքերի արտահայտումը նշանակում է, որ հետագա բանակցությունները կանցնեն Հայաստանի համար խիստ անբարենպաստ, վտանգավոր մթնոլորտում: Իսկ երբ ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացի մի որեւէ կետում իրավիճակը Հայաստանի համար անցանկալի վտանգավոր է դառնում, ՀՀ իշխանությունները դիմում են մեկ քայլի՝ հայտարարում են, որ Ադրբեջանի հետ բանակցելու դերը կզիջեն ԼՂՀ իշխանություններին եւ դուրս կգան բանակցություններից:

Նախանցած տարի այս սպառնալիքով կանխվեց ԼՂ հարցը ՄԱԿ-ի ԱԽ մտցնելու Ադրբեջանի փորձը: Այս անգամ էլ ՀՀ իշխանությունները հույս ունեն այս նույն սպառնալիքով կանխել Մինսկի խմբի ամերիկյան համանախագահի կողմնակալ վերաբերմունքը: «Նման քաղաքականության շարունակության դեպքում Հայաստանը կպնդի, որ Ադրբեջանը ուղիղ բանակցություններ վարի Ղարաբաղի հետ»,- ՀՀ ԱԳ նախարարության այս հայտարարությունը թեեւ արվում է Ադրբեջանի ինչ-որ գործողությունների հիշատակումից հետո, սակայն ակնհայտ է, որ այն ուղղված է ամերիկյան միջնորդությանը: Նշենք, որ Մեթյու Բրայզայի հայտարարությունները բավական դրական արձագանքի են արժանացել Ադրբեջանում:

Ադրբեջանի ԱԳ նախարարության լրատվության բաժնի ղեկավար Թահիր Թագիզադեն երեկ հայտարարել է, որ Բրայզայի բացահայտումները համապատասխանում են իրականությանը եւ չեն հակասում Ադրբեջանի դիրքորոշումներին: Ադրբեջանի ԱԳ նախարարության միակ վերապահումն այն է, որ Բրայզան կոչ է անում նախագահներին հանդիպել եւ համաձայնության գալ դեռեւս չլուծված հարցերի շուրջ, մինչդեռ համաձայն «պրահյան գործընթացի», նախ պետք է հանդիպեն երկու ԱԳ նախարարները, ապա նոր նախագահները:

Ընդհանրապես Մեթյու Բրայզայի պահվածքը մեծ իրարանցում է առաջացրել. հայկական, ադրբեջանական եւ ռուսական մամուլում յուրովի գնահատականներ են տրվել դրան: Ադրբեջանական «Զերկալո»-ի կարծիքով, Բրայզայի հայտարարությունները հաստատում են Թաթարստանի օրինակով ԼՂ  կարգավիճակը լուծելու հնարավորությունը: Իսկ «Նեզավիսիմայա գազետայում» տպագրված «Քոչարյանին եւ Ալիեւին կհաշտեցնեն ամերիկյան ձեւով» հոդվածի հեղինակի կարծիքով, Բրայզայի հայտարարությունը վկայում է այն մասին, որ Քոչարյան-Ալիեւ հաջորդ հանդիպումն անցնելու է ամերիկյան կոշտ սցենարով:

Աննա Հակոբյան