Ողբերգական ավտովթարների պատճառներից մեկն էլ տրանսպորտային ոլորտ ներթափանցած «կրիմինալ ենթամշակույթն» է

10/07/2019 schedule23:00

Վերջին օրերին տեղի ունեցած մի քանի ողբերգական ավտովթարներն ու մարդկային զոհերը հասարակության ուշադրությունը հերթական անգամ կենտրոնացրին այդ խնդրի վրա, եւ տարբեր հարթակներում բուռն բանավեճեր ծավալվեցին, թե ինչպես պետք է շտկել իրավիճակը։ Եթե մի կողմ թողնենք անհեթեթ մեկնաբանությունները («էս ամեն ինչի մեղավորը դիլետանտ իշխանություններն են», «վթարների հետեւանքով զոհեր են եղել, իսկ այսինչ պաշտոնյան այսինչ վայրում ժամանակ է անցկացնում» եւ այլն), հասարակությունը հիմնականում ճիշտ է նշել պատճառները։

Դրանք մի քանիսն են։ Նախ՝ մեքենաների վիճակն է վատ։ Մեքենաները հին են, տեխզննում ասվածը հաճախ ձեւական բնույթ է կրում, սրան էլ գումարվում է էժանագին ու անորակ «զապչաստը», եւ պատկերն ամբողջական է դառնում։ Երկրորդ՝ ճանապարհների վիճակն է վատ։ Երրորդ՝ տարիներ շարունակ վարորդական իրավունքի վկայականները տրվել են ում ասես՝ կաշառքով (անգամ հստակ գնացուցակն էր հայտնի)։ Չորրորդ՝ ճանապարհային ոստիկանությունն է «թուլացրել պտուտակները» եւ պատշաճ վերահսկողություն չի իրականացնում։ Հինգերորդ՝ իր ազդեցությունն է ունենում նաեւ մարդկանց սոցիալական վիճակը (տաքսիստներն ու երթուղայինների վարորդները հաճախ ստիպված են լինում օրական 14-15 ժամ անցկացնել ղեկի վրա)։

Բայց կա եւս մի առնվազն նույնքան կարեւոր պատճառ։ Դա, այսպես ասենք, «կրիմինալ ենթամշակույթն» է, որը ներթափանցել է նաեւ ճանապարհատրանսպորտային երթեւեկության ոլորտ։ Պարզ ասած՝ շատ վարորդներ իրենց «լավ տղու» տեղ են դնում ու համարում են, որ երթեւեկության կանոնները պահպանելը «զապադլո» է։ Նկատել եք, չէ՞, թե որքան հաճախ են վարորդները երկարատեւ սիգնալների միջոցով «դեբատների մեջ մտնում» իրար հետ, ու ինչքան է պատահում, որ արդյունքը լինում է սովորական ծեծկռտուքը։ Ավելին՝ իրար զիջելը նույնպես համարվում է «զապադլո», էլ չենք խոսում, ասենք, շրջադարձից առաջ թարթիչ միացնելու մասին («խի ես էն տղեն ե՞մ, որ մարգատ միացնեմ»)։ Մի խոսքով՝ համարվում է, որ երթեւեկության կանոնները 100 տոկոսով պահպանում են միայն «հարիֆները» կամ «լոխերը», իսկ մյուսների գործը նրանց վրա «ղժժալն» է։ Ասվածն, ի դեպ, վերաբերում է նաեւ հետիոտներին, որովհետեւ նրանց մեջ էլ քիչ չեն իրենք իրենց «լավ տղա» համարողները։ Եվ այս վիճակը շատ հաճախ հանգեցնում է զոհերի։

Ի դեպ՝ նույն վիճակն է նաեւ այլ ոլորտներում, օրինակ՝ բանակում։ Այստեղ նույնպես «կրիմինալ ենթամշակույթը» մեծ ավերածություններ է գործում։ Վիճակագրությանը հետեւողները երեւի նկատած կլինեն, որ բանակում արձանագրվող մահերի զգալի մասը միջանձնային հարաբերությունների հետեւանք է։ Ընդ որում՝ ավելի հաճախ պարզվում է, որ մահվան հանգեցրած վեճերի պատճառներն աննշան մանրուքներ են։ Ասենք՝ մեկին դիմացինի կատակի տոնը դուր չի եկել, մյուսն իրեն տրված հանձնարարությունը «զապադլո» է համարել, երրորդը «քֆուրի տակ չի մնացել», եւ այսպես շարունակ։ Ինչո՞ւ։ Որովհետեւ եթե անհաջող կատակը հանդուրժեր կամ «քֆուրի տակ մնար»՝ ծառայակիցները, կրիմինալ ենթամշակույթի վարքականոնների համաձայն, իրեն համարելու էին «չմո» եւ մինչեւ վերջ նվաստացնելու էին։ Այլ կերպ ասած՝ կրիմինալ ենթամշակույթը նորմալ մարդկանց ստիպում է առաջնորդվել իր չափանիշներով, եւ դա շատ հաճախ զոհերի է հանգեցնում։ Որովհետեւ «լավ տղա» է համարվում նա, ով անպայման փորձում է ինքնահաստատվել անպաշտպան դիմացինի վրա (ճիշտ այնպես, ինչպես «գոլդ համարներով» ջիպերի վարորդներն են քշում խեղճուկրակ տաքսիների վրա կամ դուրս գալիս հանդիպակաց երթեւեկության գոտի՝ համարելով, որ իրենց կարելի է)։

Հասկանալի է, որ կրիմինալ ենթամշակույթն արմատախիլ անելը տասնամյակների գործ է, ու հասկանալի է նաեւ, որ դիմադրություն միշտ լինելու է։ Որովհետեւ օրենքի առջեւ բոլորի հավասարությունը միշտ հարուցելու է նրանց դժգոհությունը, ովքեր սովոր են եղել, որ «օրենքը հարիֆների համար ա», իսկ իրենք դրանից բարձր են։ Բայց եթե իսկապես ուզում ենք նորմալ հասարակություն ունենալ՝ այլ ճանապարհ չունենք։ Պիտի մերժենք կրիմինալ ենթամշակույթը։

Տպել
5635 դիտում

Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան

Ոսկեպարի ճանապարհի դելիմիտացիայի հարցն առայժմ օրակարգում չէ․ վարչապետն ականջալուր է եղել ոսկեպարցիների մտահոգությանը

Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ԶՈՒ-ն երբ իր տեղը կզիջի սահմանապահներին․ Հարությունյանն ասաց՝ ինչ քննարկումներ են լինելու

ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան

Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է

Գոյություն չունի «Տավուշից տարածքներ հանձնելու» թեմա, համատեղ հայտարարության մեջ նշվում են գյուղերի անունները․ Գրիգորյան

Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ը չեն ճանաչում Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը. Լավրովի «ինքնախոստովանությունը»

Այս բարդ գործընթացում պետք է լինենք առավել քան զգոն, տուրք չտանք մանիպուլյացիաներին ու կեղծ տեղեկատվությանը․ Մինասյան

Հուսադրող լուրեր կան Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի վերաբերյալ․ Կլաար

Ովքեր դեմ են փոխհամաձայնեցված սահմանազատմանը, փորձում են պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը, վերածել ծայրագավառի․ Չախոյան

Վարչապետը Զառի միջնակարգ դպրոցի աշակերտների հրավերով ներկա է գտնվել «Պապ թագավոր» ներկայացմանը

Եթե Ստեփանակերտում ոչ թե «քֆուրով» որոշում ընդունող, այլ ադեկվատ իշխանություն լիներ, կսահմաներ ԼՂ շփման գիծը․ Աթանեսյան

Մենք ԵՄ-ի հետ սկսում ենք սերտ համագործակցության նոր ճանապարհ․ Արարատ Միրզոյան

Խաղաղության գործընթացը հիմնականում բաղկացած է որոշումներից, որոնք դուրս են «հակամարտելու» տրամաբանությունից․ Թորոսյան

Շուտով հայտնի ուժերը «մետոձիչկաները» կստանան, ու 10 կոպեկանոց լացի նոր եթերաշրջանը կհամարենք բացված․ Ալեքսանյան

Հայաստանը կստանա հնարավորություն սահմանազատման գործընթացը կազմակերպել քաղաքակիրթ և լեգիտիմ ընթացքով․ Ղազարյան

Աշխարհի գավաթ․ մարմնամարզիկ Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր է նվաճել

Կողմերը կառաջնորդվեն Ալմա Աթայի 1991թ. հռչակագրով, մի բան, որից Ադրբեջանը արդեն տևական ժամանակ խուսափում էր․ Եղոյան

Հուսանք՝ այցից հետո կհայտնվի մեր հարաբերությունների զարգացման «ճանապարհային քարտեզ»․ Միրզոյանի հարցազրույցը Arab News-ին

Վկան գլխի ճակատային մասով 3 անգամ հարվածել է աշխատասեղանին․ ինչ է կատարվել Շենգավիթի քննչական բաժնում

Սահմանազատման հանձնաժողովների հրապարակած փաստաթղթում երկու բավականին դրական և հուսադրող միտում տեսա․ Արամ Սարգսյան

Առաջին անգամ կա հնարավորություն ունենալ սահմանազատված պետական սահման, որտեղ կտեղակայվեն սահմանապահներ. Հովհաննիսյան

Ողջունում ենք Հարավային Կովկասի վերաբերյալ «Մեծ յոթնյակի» երկրների ԱԳ ղեկավարների հայտարարությունը․ Արարատ Միրզոյան

Սեփական տան լոգարանում հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի ջոկատի հրամանատարի 31-ամյա տեղակալի դին

Եթե հայ-ադրբեջանական հանձնաժողովի ձեռք բերած պայմանավորվածությունը կյանքի կոչվի, կլինի լուրջ հաջողություն. Իոաննիսյան

Հանձնաժողովների պայմանավորվածության մեջ չափազանց կարևոր է Ալմա-Աթայի սկզբունքի շուրջ համաձայնությունը. Խանդանյան

Կապան-Քաջարան ճանապարհահատվածում հարկադիր քարաթափում է իրականացվել

«Մեծ յոթնյակը» պետք է հրաժարվի Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ հավասարական մոտեցումներից․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան

Տավուշի մարզի ոչ մի սանտիմետր չի կարող տրվել որևէ մեկին, ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը պաշտպանված է․ Կոնջորյան

Պետք է արդյունավետ հավասարակշռություն գտնենք արհեստական բանականության ընձեռած հնարավորությայն և ռիսկերի միջև. Ջուլհակյան

Պապոյանը ՀԱՀ ընկերություններին հրավիրել է մասնակցելու Հայաստանում պետական աջակցությամբ իրականացվող տնտեսական ծրագրերին

ՊՎԾ-ն ամփոփել է վարչապետի հանձնարարությամբ քաղշինկոմիտեում և ԿԳՄՍՆ-ում իրականացված ուսումնասիրությունների արդյունքները

էկոնոմիկայի նախարարությունը նոր գլխավոր քարտուղար ունի․ վարչապետը որոշում է ստորագրել (լուսանկար)

Սահմանազատման սկզբնական փուլում Հայաստանն ու Ադրբեջանը նախնական համաձայնեցրել են սահմանագծի առանձին հատվածները․ ԱԳՆ

Օլաֆ Շոլցը և Ադրբեջանի նախագահը բանակցություններ կվարեն Բեռլինում

Առաջին անգամ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, 4 գյուղի հատվածում, կլինի սահմանազատված պետական սահման. քարտեզ

Ռոստովի մարզում ձերբակալվել են Ադրբեջանի քաղաքացին և ևս 2 անձ․ Շահին Աբբասովը կասկածվում է սպանության մեջ

Ալիևը կմեկնի Մոսկվա՝ Պուտինի հետ բանակցությունների

Թուրքիայում կրկին երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 19-ին