Էս տաք տեղը մարդուն ցուրտը չի տանի

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2006 թվականի սեպտեմբերի 16-ի համարում

«Մանկավարժ վետերանների ակումբ» հասարակական կազմակերպության անդամները մոտ 300-ն են, իրենց հատկացված սրահում էլ նրանք հանդիպում են շաբաթական երկու անգամ` միօրինակ առօրյան լցնելու համար: Բայց եթե հանկարծ այնպես է պատահում, որ այդ օրերին բոլորը միանգամից գալու հնարավորություն են ունենում, ապա նստատեղերը չեն բավարարում: Ամեն մի աթոռին նստում են երկուսով, մյուսներն էլ տեղավորվում են պատուհանագոգին: Այնպես որ, վետերան մանկավարժները հույս ունեն, որ այս հոդվածը կարդալուց հետո կահույքի որեւէ գործարան  իրենց աթոռներ նվիրելու պատրաստակամություն կհայտնի: Իսկ թոշակառու մանկավարժներն ակումբում, ինչպես իրենք են ասում, հոգեւոր սնունդ են ստանում, ինչի անհրաժեշտությունը զգացվում է բոլոր տարիքներում: Ու թեեւ նրանք այլեւս չեն աշխատում ու չեն սովորեցնում, բայց իրենց իմացածը հարստացնելու ձգտում մշտապես ունեն:

«Հոգեւոր սննդի կարիք մարդն ունի ամբողջ կյանքում: Եթե մարդը ապրում է, նա պետք է հոգեւոր սնունդ անընդհատ ստանա... Մարդը եթե ապրում է, նա պարտավոր է հետաքրքրվել եւ սովորել», «Ես նույնիսկ չեմ ամաչում ինձնից փոքրին` դպրոցական տարիքի երեխաներին հարցնել այն, ինչ որ չգիտեմ»,-  համոզված են նրանք, ուստի գրականության մասնագետը հաճույքով ընդունում է, ասենք, քիմիայի մասնագետի հաղորդած տեղեկատվությունը, որոշ բաներ պատմում է իր իմացածից: Ակումբում հանդիպման օրերին ամեն անգամ նրանցից մեկնումեկը որեւէ թեմայով զեկույց է կարդում, հետո դրա շուրջ քննարկում է ծավալվում: Երեկ, օրինակ, նրանց ակումբակցի շուրթերից լսած զեկույցը հավատքի թեմայով էր: Նա խոսում էր Աստծո, նրա Որդու եւ սատանայի մասին:

Այդ ամենին, իհարկե, ոչ բոլորն էին հավատում, որովհետեւ տարեց այդ մարդկանց մեծ մասն աթեիստներ են: Զեկույցից հետո տիկին Բերսաբեն հայտնեց, թե ինքը Աստվածաշունչը կարդալիս բավականին հակասություններ է նկատել եւ կցանկանար դրանց մասին պարզաբանումներ ստանալ հոգեւորականից: Կուզենար նրան հարցնել նաեւ Եվայից առաջ գոյություն ունեցած Լիլիթի վերաբերյալ, որի մասին գրել է Իսահակյանը: Այդ վարկածին նախկին մանկավարժ Բերսաբե Թամամյանը հավատում է: Իսկ հոգեւորական հրավիրելու մասին առաջարկը մանկավարժ վետերանների շրջանում ոգեւորություն առաջացրեց: Որոշվեց առաջիկայում նրան անպայման հրավիրել: Զեկուցողի` սատանայի մասին խոսքերին ի պատասխան, նստածների շարքերից լսվում էր. «Մեր ղեկավարներին, ուրեմն, օգնո՞ւմ է սատանան», իսկ մեկ ուրիշն էլ արձագանքում էր. «Ի՞նչ միամիտն ես: Որ չօգներ, էսքան կմնայի՞ն»:

Ամեն պատեհ-անպատեհ առիթով նրանք հիշում են ղեկավարներին, որովհետեւ վատ են ապրում: Իսկ իրենց ստացած թոշակի խղճուկության մասին նրանք, թերեւս, հիշեցին իրենց երեկվա հյուրի` Գեւորգ Վարդանյանի ելույթի ֆոնի վրա: Նա եկել էր Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներից եւ պատմում էր այնտեղ ապրող հայ թոշակառուների ակումբի մասին, որի անդամ է ինքը: Ամերիկահայ թոշակառուներն այնքան թոշակ են ստանում, որ օգնում են նաեւ այստեղ ապրող թոշակառուներին: Գեւորգ Վարդանյանն ասում էր, որ Միացյալ Նահանգներում երեխաները եւ թոշակառուները պետության հոգատարությունն են վայելում, աշխատելու ունակ մարդիկ արդեն առանց աշխատանքի չեն կարող ապրել: Իսկ հայ թոշակառու մանկավարժներն իրենց դժգոհությունն են արտահայտում ողորմության նմանվող թոշակից ու նշում, որ արդեն ափսոսում են բազմամյա իրենց աշխատանքի ու անկեղծ նվիրումի համար:

«Մեր ղեկավարությունը` բոլորը խոսում են ժողովրդի անունից, բայց ոչ մեկը չի խոսում թոշակառուների ցածր թոշակ ստանալու մասին». չէ՞ որ դա մի քանի օրվա փող է: Բա դրանից հետո ի՞նչ պետք է անենք»,- ակումբի բոլոր անդամների մտահոգությունն է հայտնում Ռայա Մուրադյանը` շարունակելով. «Ամո՛թ է մեր ղեկավարությանը... Բայց մենք լսում ենք, որ մեր ղեկավարները «ասաբնյակներ» ունեն, նույնիսկ հսկայական տերիտորիաներ են զբաղեցնում»: Իսկ տիկին Ռիման վրա է բերում խոսակցության թեմային համահունչ իր պատմությունը: «Կինը, թոնրի շուրթին նստած, տաքանում է, ոտքերը խփում է պատին, գալիս են, ասում` ամուսնուդ ցուրտը տարավ սարում, ինքը ոտքերը խփում է թոնրի շուրթին, ասում է` յա՛, էս տաք տեղն է՞լ մարդուն ցուրտ կտանի»,- պատմում է նա ու լրացնում. «Հիմա մեր ղեկավարներինն է: Իրենք որ ուտում են, խմում են, ամեն ինչը իրենց համար կա, ասում են` թոշակառուների դրությունը շատ լավ ա, առաջ են գնում... Էլ թոշակառուների հալը չեն հարցնում, թե 12 հազար դրամով ինչպե՞ս պետք է ապրի միայնակ թոշակառուն»:

Աննա Զախարյան