Տնտեսական հեղափոխությունը ոչ թե մի քանի ամսվա, այլ մի քանի տարվա գործ է. տնտեսագետ

ՀՀ իշխանությունները 2019-ի ինն ամիսների ընթացքում տարբեր վիճակագրական թվերի եւ միջազգային վարկանշային հրապարակումների հիման վրա բազմիցս նշել են, որ ՀՀ տնտեսությունը որակական աճ է գրանցում:

Իհարկե, այս պնդումը հիմնված է նաեւ վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած այն տվյալների հիման վրա, որից պարզ է դառնում, որ տնտեսական աճ հնարավոր է ապահովել ոչ թե նախկինի պես առաջնահերթություն տալով հանքարդյունաբերությանը, այլ մշակող արդյունաբերությանը, ծառայություններին, զբոսաշրջությանը:

«Տարածաշրջանի երկրների եւ ընդհանրապես համաշխարհային տնտեսության թուլացող տնտեսական ակտիվության ֆոնին Հայաստանը շահեկանորեն առանձնանում է»,- ՀԺ-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց տնտեսագետ Հովհաննես Խաչատրյանը:

- Պարոն Խաչատրյան, 2019-ի 3 եռամսյակներում տնտեսության մեջ շոշափելի փոփոխություններ նկատե՞լ եք:

- Տարվա առաջին կեսին գրանցվել է 7%-անոց տնտեսական աճ: Տնտեսական ակտիվության ինդեքսը տարվա առաջին ութ ամիսներին կազմել է 7%, այն դեպքում, երբ առաջին 6 ամիսների համար 6.5% էր: Տարածաշրջանի երկրների եւ ընդհանրապես համաշխարհային տնտեսության թուլացող տնտեսական ակտիվության ֆոնին Հայաստանը շահեկանորեն առանձնանում է: Զարմանալիորեն այս աճն ուղեկցվում է ցածր գնաճային միջավայրով` ընդամենը 1.8%: Դա մի շարք պատճառներ կարող է ունենալ, որոնցից կարեւորն այն է, որ Հայաստանի պոտենցիալ ՀՆԱ-ն վերջին երկու տարում աճել է: Մասամբ դա կարող է լինել մասնավոր ներդրումների աճի հաշվին, ինչը համախառն առաջարկի ավելացում է ենթադրում: Բացի այդ, ունենք արտադրողականության աճ:

- Ո՞ր ճյուղերն են ավելի ակտիվ եղել եւ ո՞րի ակտիվությունն է ավելի առաջնահերթ ՀՀ-ի համար:

- Ըստ վիճակագրության՝ ծառայությունները, առեւտուրն ու արդյունաբերությունը ամենաարագ աճող ճյուղերն են` գրանցելով երկնիշ կամ դրան մոտ ցուցանիշ: Ընդ որում՝ արդյունաբերությունն աճում է ի հեճուկս հանքարդյունաբերության կոմպոնենտի զրոյական նպաստման: Գյուղատնտեսությունն այս տարի ակնհայտորեն առաջատարներից չէ: Շինարարության ճյուղում եւս ակտիվություն կա, բայց պատկերը երկակի է: Մի կողմից ունենք բնակարանաշինության կտրուկ աճ, սակայն մյուս կողմից դանդաղել է կապիտալ շինարարությունը հանքարդյունաբերական ձեռնարկությունների եւ որոշ ենթակառուցվածքային ներդրումների մասով: Վերջինս կարծես մեծ ծավալներով վերականգնվելու է մի շարք խոշոր նախագծերի հաշվին (հիմնականում էներգետիկայի ոլորտում):

- Ձեր կարծիքով որքանո՞վ են տնտեսական փոփոխությունները որակական առումով ազդել քաղաքացու կյանքի վրա:

- Ունենք սպառման երկնիշ աճ, որը մի կողմից պետք է որ դրական ազդեցություն ունենա քաղաքացիների կենսամակարդակի վրա, բայց մյուս կողմից խնայողությունների ցածր հակումը մտահոգիչ է` երկարաժամկետ կայուն աճի տեսանկյունից: Սպառումը կազմում է ՀՆԱ-ի 80%-ից ավելին, ինչը շատ բարձր է: Իմ սուբյեկտիվ գնահատականով փոխվել է նաեւ սպառման կառուցվածքը, որում ավելացել է միջին եկամուտ ունեցողների սպառումը:

- Այս ամիսներին զգացվե՞լ է վարչապետի հայտարարած տնտեսական հեղափոխության շունչը:

- Ենթադրում եմ, որ տնտեսական հեղափոխությունը ոչ թե մի քանի ամսվա, այլ մի քանի տարվա գործ է: Ես կառաջարկեի ուշադրություն դարձնել սպասումներին. եթե սպասումները կտրուկ լավատեսական են դարձել, ապա տնտեսական հեղափոխությունն ընթացքի մեջ է: Սպասումների ինդիկատոր կարող է հանդիսանալ անշարժ գույքի եւ հիփոթեկի շուկան, որոնք բում են ապրում: Ինչպես նաեւ նոր գրանցված ընկերությունների քանակը, սարքավորումների ներկրման աճը հուշում են, որ տնտեսական ագենտները տնտեսության նկատմամբ ունեն լավատեսական սպասումներ: Դրանք կանխատեսման ավելի հուսալի մեթոդներ են, քան փորձագիտական գնահատականները:

- Ի՞նչ եք կարծում, 4-րդ եռամսյակում տնտեսական ակտիվությունը նույն տեմպով կշարունակվի՞:

- Ինչպես արդեն նշեցի՝ տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը (ՏԱՑ) վերջին ամիսներին էլ ավելի է բարելավվում: 4-րդ եռամսյակն, այնուամենայնիվ, ամենամեծ տեսակարար կշիռն ունի տարեկան ՀՆԱ-ում: Հնարավոր է, որ առաջին 9 ամիսների շատ բարձր տնտեսական աճը նաեւ 2018-ի բազայի էֆեկտի պատճառով է եղել: Իրականում չկա որեւէ ազդակ, որ 4-րդ եռամսյակի աճը լինելու է հիասթափեցնող, բայց ամենայն հավանականությամբ, զուտ տեխնիկապես, այն կարող է մի փոքր նվազեցնել տարեկան միջինը:

Հետագա բարձր աճ ապահովելու համար եւ տնտեսական ակտիվությունն է բարձր (բիզնես վարկերի մեծ պահանջարկ), եւ առկա է տնտեսությունը վարկավորելու ֆինանսական կազմակերպությունների ախորժակը: Մի բան է մնում մտահոգիչ. օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների հոսքը դանդաղ է, ծավալները՝ անհասկանալի փոքր: Հուսանք, որ 4-րդ եռամսյակում բեկում կլինի նաեւ այս առումով:

Տպել
8015 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում