Ծխախոտից կախվածություն առհասարակ չկա, նիկոտինն օրգանիզմից դուրս է գալիս 48 ժամվա ընթացքում. հոգեբան Սաթեն Գրիգորյան

Ծխե՞լ, թե՞ չծխել, կախվածությո՞ւն, թե՞ տպավորություն թողնելու միջոց:

Ծխախոտ օգտագործողների եւ չօգտագործողների «պայքարը» Հայաստանում տեւական ժամանակ է՝ շարունակվում է: Մի մասին ծուխն է անհանգստացնում, մյուսներին՝ հակածխախոտային օրինագծով սպասվող տուգանքներն ու արգելքները:

Մինչ շատերն իրենց մտահոգությունն են արտահայտում, թե վատ սովորությունից ազատվելը հեշտ գործ չէ, հոգեբան Սաթեն Գրիգորյանի կարծիքով՝ նրանք պարզապես պատճառներ են ստեղծում, որպեսզի արդարացնեն իրենց, սակայն իրականությունն ամբողջովին այլ է:

Ընդամենը 48 ժամ

«Եթե խոսենք իրական փաստերով, ապա բազում տեսություններ հավաստում են, որ ծխախոտից կախվածություն առհասարակ չկա, քանի որ նիկոտինի ազդեցությունն օրգանիզմից շատ շուտ դուրս է գալիս, ուստի ծխելն էլ մղվում է բնազդային մակարդակ»,- իր խոսքում նշեց Սաթեն Գրիգորյանը՝ հավելելով, որ այն վերածվում է յուրատեսակ զբաղմունքի՝ ինչ-ինչ դրդապատճառներով պայմանավորված:

Ըստ հոգեբանի՝ այս վատ սովորությունից վերջնականապես ձերբազատվելն ամենեւին էլ բարդ չէ, անհրաժեշտ է միայն ցանկություն եւ կամքի ուժ. դժվարն սկզբի 48 ժամն է, որից հետո օրգանիզմը հարմարվում է նոր իրավիճակին: Եթե նույնիսկ մոլի ծխող մարդն օրեր կամ ամիսներ շարունակ կոմայի մեջ լինի, կոմայից դուրս գալուց հետո նրա մոտ ծխելու ցանկություն չի առաջանա, քանի որ նիկոտինն օրգանիզմից 48 ժամվա ընթացքում դուրս եկած կլինի:

ձախ ձեռքով՝ կախվածություն, աջով՝ տպավորություն թողնելու միջոց

Հասկանալու համար՝ արդյոք տվյալ անձնավորությունը, ծխախոտ օգտագործելով, ցանկանում է որոշակի տպավորություն թողնել հասարակության վրա, թե իսկապես կախում ունի նիկոտինից, պարզապես պետք է նայել, թե նա որ ձեռքով է ծխում:

Ինչպես գիտենք, մարդու գլխուղեղը բաժանված է աջ եւ ձախ կիսագնդերի, որոնք գործում են միաժամանակ, եւ որոնցից յուրաքանչյուրն ինչ-որ բանի համար պատասխանատու է: Ըստ այդմ՝ ուղեղի աջ կիսագունդը պատասխանատու է էմոցիաների եւ վիզուալ ունակությունների համար, իսկ ձախը՝ վերլուծականի: Ապացուցված է, որ մարմնի միայն ձախ հատվածն է արտահայտում իրական հույզերը, իսկ աջն արտահայտում է այն, ինչ անհատը ցանկանում է ցույց տալ: Այս պնդումներից ելնելով՝ հոգեբանը նշեց, որ տարածված կարծիք կա, որ ծխախոտից կախվածություն ունենալիս մարդիկ ծխում են ձախ ձեռքով:

«Աջ ձեռքով ծխողները զուտ պահի թելադրանքին տրվողներ են, եւ նրանք, ովքեր ցանկանում են որոշակի տպավորություն թողնել»,- նշեց Սաթեն Գրիգորյանը՝ հավելելով, որ իրականացված բազում դիտարկումները փաստում են, որ հատկապես հայաստանյան իրականության մեջ կանայք ծխում են հիմնականում աջ ձեռքով, իսկ տղամարդիկ՝ ձախով: Սա եւս ունի իր բացատրությունը. բնազդային մակարդակում տղամարդիկ դրա պահանջն ունեն առավել, քան կանայք:

ծխողների մասին կպատմեն նրանց ժեստերը

Ծխող մարդկանց մասին տեղեկատվություն ստանալու համար նրանց հետ երկար ժամանակ խոսել, հարց ու փորձ անել պարտադիր չէ, անհրաժեշտ է պարզապես նայել շարժումներին. ժեստերը, ձայնի ելեւէջները կպատմեն այդ մասին: Կնոջ մասին կարող են խոսել նրա դաստակները: Եթե, օրինակ՝ կինը ծխելիս դաստակները ներսի փոխարեն դուրս է ուղղում, ապա նշանակում է՝ գայթակղելու փորձեր է անում, սեթեւեթում է: Այն, թե ծխող մարդիկ որ ուղղությամբ են ծուխը փչում, ըստ հոգեբանի, եւս կարող է տեղեկատվություն փոխանցել:

Ըստ այդմ՝ եթե փչում է դեպի ներքեւ, նշանակում է, որ նա մտամոլոր է, տրամադրությունն ընկած է, եւ նրան հարց ուղղելիս, ամենայն հավանականությամբ, կստանանք «ո՛չ» պատասխանը: «Այո՛» կստանանք այն դեպքում, երբ դիմացինը ծուխը փչում է դեպի վերեւ: Սա նշանակում է, որ վերջինս ինքնավստահ է եւ ունի բարձր տրամադրություն:

«Եթե ծուխն ուղղվում է կոնկրետ որեւէ մեկի ուղղությամբ, դա մեկնաբանվում է որպես դիմացինի հանդեպ արհամարհական վերաբերմունք»,- նշեց Սաթեն Գրիգորյանը՝ ավելացնելով, որ կա տարբերություն՝ ծխող մարդը ծուխն աջ թե ձախ ուղղությամբ է փչում: Դեպի աջ փչելիս նշանակում է՝ մարդու մոտ ակտիվ է էմոցիոնալ ֆոնը, եւ վերջինս տրվել է հիշողություններին, իսկ դեպի ձախ փչելիս վերլուծում է իրավիճակը, խորհում:

«Ծխող մարդու ձայնն աստիճանաբար կոշտանում է, դառնում առավել խռպոտ, փոխվում են ելեւէջայնությունը եւ ձայնի թրթռայնությունը»,- նշեց Սաթեն Գրիգորյանը՝ հավելելով, որ այդ ամենն առավել նկատելի է կանանց մոտ, քան տղամարդկանց:

Վատ սովորությունը թողնելու եւ առողջ ապրելակերպով ապրելու համար հոլովակի տեսքով խորհուրդներ է ներկայացրել նաեւ առողջապահության նախարարությունը: Այնտեղ ներկայացվում է 6 քայլ, որոնք անհրաժեշտ է կատարել՝ հաղթանակ ունենալու համար:

Խորհուրդ 1. Նշե՛ք ծխելը թողնելու օրը, այն գերազանց միջոց է՝ տրամադրվելու եւ պատրաստվելու համար:

Խորհուրդ 2. Հիշե՛ք ծխելը թողնելու պատճառների մասին, գրեք ցանկ, թե ինչու եք կայացրել այդ որոշումը եւ փակցրեք տեսանելի վայրում:

Խորհուրդ 3. Մտապահե՛ք այն իրավիճակները, երբ ծխելու ցանկություն է առաջանում եւ փորձեք խուսափել դրանցից:

Խորհուրդ 4. Շեղե՛ք Ձեզ, երբ ցանկանում եք ծխել, ցանկությունը տեւում է ընդամենը 3-5 րոպե:

Խորհուրդ 5. Պատմե՛ք Ձեր հարազատներին եւ բարեկամներին, որ թողնում եք ծխելը, նրանց աջակցությունը կօգնի Ձեզ:

Խորհուրդ 6. Հարկ եղած դեպքում դիմեք մասնագետի կամ ընտանեկան բժշկի օգնությանը:

Ինչպես ավելի վաղ նշել էինք, ԱՆ-ի կողմից «Ծխախոտային արտադրատեսակների եւ դրանց փոխարինիչների օգտագործման հետեւանքով առողջությանը հասցվող վնասի նվազեցման եւ կանխարգելման մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի փաթեթն ուղարկվել էր Ազգային ժողովի տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողով: Դեռեւս շաբաթներ առաջ՝ նոյեմբերի 7-ին, հանձնաժողովի արտահերթ նիստի ժամանակ քննարկվել է նաեւ հիշյալ օրենքի նախագիծը եւ որոշվել հարցի քվեարկությունը հետաձգել մինչեւ երկու ամիս ժամկետով:

Նախագծով նախատեսվում է սահմանափակումներ մտցնել երկրում՝ ծխախոտի վաճառքի կազմակերպման, փակ տարածքներում ծխելու եւ այն գովազդելու հետ կապված: