Ադրբեջանը խորհրդարանական արտահերթ ընտրությունների նախաշեմին է․ ընդդիմադիրները կշահարկեն Արցախյան հակամարտության թեման

Ադրբեջանական քաղաքական ուժերը խորհրդարանական արտահերթ ընտրությունների նախաշեմին են։ 2020 թվականի փետրվարի 9-ին կայանալիք ընտրությունների նախընտրական քարոզարշավը մեկնարկել է երեկ՝ հունվարի 17-ին։ Ադրբեջանի Միլի Մեջլիսի լիազորությունները վաղաժամ դադարեցնելու եւ արտահերթ ընտրություններ անցկացնելու նախաձեռնությամբ նախորդ տարվա նոյեմբերի 28-ին հանդես էր եկել իշխող «Ենի Ազերբայջան» կուսակցության քաղաքական խորհուրդը` հանձնարարելով խորհրդարանական մեծամասնությունը ներկայացնող պատգամավորներին նման առաջարկով դիմել նախագահ Իլհամ Ալիեւին: Վերջինն էլ օրեր անց արտահերթ ընտրություններ նշանակելու կարգադրությունն էր ստորագրել։

Այս որոշումից հետո Ադրբեջանում գործող առաջատար ընդդիմադիր ուժերից մեկի` «Ժողովրդական ճակատ» կուսակցության առաջնորդ Ալի Քերիմլին հայտարարել էր, որ ադրբեջանական իշխանությունները որոշել են խորհրդարանական ընտրությունները նախատեսվածից գրեթե մեկ տարի շուտ անցկացնել, որպեսզի վարչակազմը կարողանա հանպատրաստից ընտրություններ կազմակերպել եւ հերթական անգամ կեղծել դրանք՝ լիարժեքորեն վերահսկելով քաղաքական հետագա գործընթացները։

Հայաստանի խորհրդարանի «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Տաթեւիկ Հայրապետյանը նկատում է՝ արտահերթ ընտրությունների մասին խոսակցություններ կային շատ ավելի վաղուց, սակայն դրանք սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին դադարեցին։ Ըստ այդմ՝ արտահերթի գնալը ադրբեջանական ընդդիմության համար, ըստ էության, անսպասելի էր։

«Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում պատգամավորը նշեց, որ Ադրբեջանի ընդդիմադիր գործիչ Իլգար Մամեդովը, որը իրավական խնդիրներ ունենալու պատճառով չի կարող մասնակցել ընտրություններին, համոզմունք ունի, որ այս ընտրություններից անմիջապես հետո տեղի են ունենալու նախագահական ընտրություններ․

«Այս գործընթացը ավելի շատ վերաբերում է ոչ թե խորհրդարանը փոխելուն, որովհետեւ հերթական ընտրությունները նախատեսված էին 2020-ի աշնանը, այլ ավելի շատ դաշտը նախապատրաստելուն փոխնախագահ Մեհրիբան Ալիեւայի հետագա իշխանությանը։ Իսկ ահա տեղի իշխանությունները, ընդհանուր առմամբ, պատճառաբանում էին, որ առկա խորհրդարանը չի համապատասխանում իրենց հռչակած բարեփոխումների քաղաքականությանը, եւ նշում էին, որ առաջիկա խորհրդարանը պետք է լինի ավելի երիտասարդ եւ իրենց համոզմամբ՝ ավելի մրցակցային՝ խորհրդարանական դիվանագիտության հարթակներում»,- ասաց մեր զրուցակիցը։

Հայրապետյանի խոսքով՝ Ադրբեջանում ընտրությունների նախաշեմին բավականին ակտիվություն է դրսեւորում, աննախադեպ թվով նոր թեկնածուներ են գրանցվել՝ տարբեր ոլորտներից։ Սակայն, ըստ նրա, հաշվի առնելով Ադրբեջանի փորձը՝ մեծ հարցական է, թե որքանով են ընտրություններն իսկապես արդար անցնելու․

«Կարծում եմ միայն այն, որ իրենց իշխող «Ենի Ազերբայջան» կուսակցության քարտուղարը հայտարարեց, որ խորհրդարանը լինելու է երիտասարդներից բաղկացած, արդեն ենթադրելու առիթ է, որ փաստացի իրենք են ընտրելու այդ խորհրդարանը, ոչ թե քաղաքացիները։ Իրենք պատրաստվում են ձեւավորել իրենց համար հարմար խորհրդարան»։

Մեր հարցին՝ ի՞նչ մարտավարություն է որդեգրելու ադրբեջանական ընդդիմությունը, հասցնելո՞ւ է պատրաստվել, Հայրապետյանը պատասխանեց, որ շահարկվող թեմաներից մեկը, որն արդեն հստակ ուրվագծվում է, Ղարաբաղյան հարցն է։ Նրա պնդմամբ՝ ընդդիմությունը կշահարկի այս թեման, քննադատություններ կլինեն իշխանության հասցեին, այդ թվում՝ զենքի առք ու վաճառքի հետ կապված։ Միեւնույն ժամանակ՝ իշխանություններն էլ ցեխ են շպրտում՝ նրանց մեղադրելով 90-ականների որոշումների մեջ ու ներկայացնելով որպես դավաճանական ուժ։ Այս պարագայում բավականին դժվար քարոզարշավ է լինելու։

Թե ինչու հիմնական ընդդիմադիրները բոյկոտեցին դեկտեմբերի ՏԻՄ ընտրությունները, մեր զրուցակիցը պատասխանեց, որ նրանք թեեւ կարեւորում էին այդ ընտրությունները, սակայն պնդում էին, որ դրանք տեղի են ունենում խախտումներով, չի ապահովվում անհրաժեշտ միջավայրը։ Նույնիսկ հարց է՝ խորհրդարանական ընտրություններին կմասնակցեն, թե ոչ։

Տաթեւիկ Հայրապետյանն ընդգծեց, որ Ադրբեջանում չկա մի քաղաքական ուժ, կուսակցություն, որն ավելի դրական վերաբերմունք կունենա Արցախյան հակամարտության խաղաղ կարգավորման հարցում։ Ավելին՝  կուսակցությունները մրցակցում են, թե ով ավելի կոշտ դիրքորոշում ունի․ «Խաղաղության դիսկուրսով կամ կոմպրոմիսային լուծումներով հանդես եկող քաղաքական ուժ այս հարցում չկա»։

Ինչ վերաբերում է արցախա-ադրբեջանական սահմանի ամենամյա սրացումներին՝ Հայրապետյանը շեշտեց, որ մենք մշտապես պետք է զգոն լինենք, բայց, ընդհանուր առմամբ, չի կարծում, թե Ադրբեջանի ներքաղաքական իրավիճակի այդ ֆոնին նրանք կփորձեն ռիսկի դիմել ու գնալ էսկալացիայի։ Իսկ հետագա զարգացումների առումով՝ պատգամավորը կարծում է՝ Արցախյան հակամարտության հարցում Ադրբեջանի դիրքորոշումն էականորեն չի փոխվի։