Covid-19-ի մահասփյուռ ազդեցությունն ավելի մեծ է. որոշ երկրներ սկսել են վերանայել պաշտոնական թվերը

Կորոնավիրուսոտ աշխարհի տարբեր անկյուններում մահացության դեպքերը վերջին երկու ամսին 5%-90%-ով ավելին են անցյալ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ. Financial Times-ը համադրել է այս տարվա մարտ-ապրիլ ամիսների եւ նախորդ հինգ տարիների նույն ժամանակահատվածի մահացության ցուցանիշները 14 երկրում ու արձանագրել՝ մահերն ավելացել են 122 հազարով, ոչ թե պաշտոնապես հայտարարված 77 հազարով:

Այս համամասնության վերադրմամբ՝ ֆինանսական վերլուծության ոլորտում առաջատար պարբերականը եզրահանգում է, որ իրականում Covid-19-ով վարակվածների մահերը ողջ աշխարհում ոչ թե 201 հազար են, այլ՝ 318 հազար:

Դիտարկելով 2020-ի մարտ եւ ապրիլ ամիսների ցուցանիշները եւ այս շրջանում արձանագրված մահերը համեմատելով 2015-2019թթ. միեւնույն ժամանակահատվածի մահացության ցուցանիշների հետ՝ հոդվածի հեղինակները հաշվարկում են, որ մահերը դիտարկված երկրներում պատմական միջինի համեմատ 50 տոկոսով ավելի են եղել:

Հետազոտության շրջանակում ներառված են Ավստրալիան, Բելգիան, Դանիան, Միացյալ Թագավորությունը, Ֆրանսիան, Իտալիան, Նիդերլանդները, Պորտուգալիան, Իսպանիան, Շվեդիան, Շվեյցարիան: Բոլոր երկրներում, բացառությամբ Դանիայի, մահացածության աճի պաշտոնական թիվն էապես մեծ է եղել կորոնավիրուսակիր մահացածների թվից: Խնդիրն այն է, թե որքանով է ճշգրիտ ամեն երկրում հիվանդության բացահայտման թեստավորման կարգը եւ մահացության պաշտոնական վիճակագրությունը: Որոշ երկրներ, ներառյալ Չինաստանը, այժմ հետահայաց վերանայում են գրանցված մահերի պատճառները:

Այսպիսով, նախորդ տարիների համեմատ համաճարակի ժամանակ մահացության դեպքերն ընդհանուր առմամբ Բելգիայում աճել են 60%-ով, Իսպանիայում`51%-ով, Նիդեռլանդներում`42%-ով, Ֆրանսիայում`34%-ով:

Բնականաբար, այս մահերի մի մասն ունի այլ պատճառներ, քանի որ այս շրջանում մարդիկ խուսափում են հիվանդանոցներից նաեւ այլ հիվանդությունների դեպքում: Բայց մահացությունն առավելապես աճել է այն վայրերում, որտեղ Covid-19-ն առավել տարածված է եղել, եւ կարելի է ենթադրել, որ այդ մահվան դեպքերի մեծ մասն ուղղակիորեն կապված է վիրուսի հետ, այլ ոչ թե պարզապես սահմանափակումների կողմնակի հետեւանքն է:

             

Քեմբրիջի համալսարանի պրոֆեսոր, ռիսկերի հանրային ընկալման մասնագետ Դեյվիդ Սփիգելհալթերն ասել է, որ, օրինակ, Մեծ Բրիտանիայում կորոնավիրուսի հետեւանքով մահերի ամենօրյա ցուցանիշները «չափազանց ցածր էին», քանի որ դրանք ներառում էին միայն հիվանդանոցներում արձանագրված մահերը:

«Անաչառ համեմատություն կարող եք ունենալ միայն այն ժամանակ, երբ դիտարկենք բոլոր մահերի պատճառները… Մահվան աճի հետ կապված այնքան հարցեր կան. Covid-19 ախտորոշում չունեցողների մահվան վկայականները հուշում են, որ այդ մարդկանց մահը միանշանակ կապված է եղել այս համավարակի հետ»:

Մահվան առավել մեծ աճ է գրանցվել քաղաքային տարածաշրջաններում, որտեղ եղել է վարակի բռնկում: Սա հատկապես մտահոգիչ է զարգացող շատ տնտեսությունների դեպքում, որտեղ մահացության իրական աճը կարող է տասն անգամ գերազանցել պաշտոնական տվյալներին:

Արտասահմանյան այլ լրատվամիջոցներ փոխանցում են, որ Էկվադորի Գուայաս նահանգում մարտի 1-ից ապրիլի 15-ն ընկած ժամանակահատվածում Covid-19-ով վարակակրի մահվան ընդամենը 245 պաշտոնական դեպք է գրանցվել, բայց ընդհանուր մահացության մասին տվյալները ցույց են տալիս, որ այս ժամանակահատվածում այստեղ մահացել է մոտ 10.200 մարդ. սա պատմական միջինից ավելի է 350 տոկոսով:

Իտալիայի հյուսիսային Լոմբարդիա նահանգում, որ Եվրոպայում վարակի բռնկման կենտրոնն է, պաշտոնական վիճակագրության համաձայն՝ ավելի քան 13 հազարով ավելի մահ է գրանցվել: Սա 155%-ով ավելի բարձր է պատմական միջինից եւ զգալիորեն բարձր՝ պաշտոնապես հայտարարված Covid-19-ով պայմանավորված մահերի 4348 ցուցանիշից:

Իտալական Բերգամո քաղաքի հարակից տարածաշրջանում գրանցվել է միջազգային համեմատականով՝ վատթարագույն աճը`մահացության մակարդակը միջինից բարձր է եղել 464 տռոկոսով, այս շարքում հաջորդը Նյու Յորքն է 200 տոկոս աճով եւ Իսպանիայի Մադրիդը՝ 161 տոկոս աճով:

Ինդոնեզիայի մայրաքաղաք Ջակարտայում թաղումները 1400-ով ավելին են եղել նախորդ տարիների նույն ժամանակահատվածի համեմատ. սա 15 անգամ գերազանցում է նույն ժամանակահատվածի  մահվան դեպքերի պաշտոնական ցուցանիշը՝ 90-ը:

Մարտահրավերը չի սահմանափակվում զարգացող աշխարհով: Միացյալ Թագավորությունում, ապրիլի առաջին շաբաթվա ընթացքում գրանցված մահերի թիվն ամենաբարձրն էր այս հարյուրամյակում: Անցյալ հինգ տարիների ցուցանիշից այն բարձր է 76 տոկոսով, եւ 58 տոկոսով բարձր՝ նույն ժամանակահատվածում կորոնավիրուսով պայմանավորված մահերի պաշտոնական ցուցանիշից:

«Եթե մենք ուզում ենք… [հասկանալ], թե տարբեր երկրներ ինչպես են արձագանքել ծավալվող համավարակին, եւ ինչպես է այն ազդել բնակչության առողջության վրա, ապա պիտի հաշվենք մահերի աճը»,- ասել է Լոնդոնի Հիգիենայի եւ Արեւադարձային բժշկության դպրոցի համաճարակաբանության պրոֆեսոր Դեւիդ Լեոնը:

Փորձագետները նախազգուշացրել են, որ այս վարակի համար խոցելի խումբ համարվող տարեցներից շատերը կարող են կնքել իրենց մահկանացուն բնակարաններում: «Շատ քիչ երկրներ են, ըստ երեւույթին, համակարգված եւ պարբերաբար թեստավորում մարդկանց խնամքի տներում, աշխատավայրերում եւ բնակարաններում»,- ասել է Լոնդոնի Տնտեսագիտական դպրոցի Խնամքի քաղաքականության կենտրոնի գիտաշխատող Ադելինա Կոմաս-Հերրան:

«Համավարակի շրջանում մահացության վիճակագրության մասին խոսելիս պետք է նաեւ հաշվի առնել, որ տեղաշարժման սահմանափակումների արդյունքում մահացությունը մի շարք ոլորտներում, ինչպես օրինակ՝ ճանապարհատրանսպորտային պատահարների հետեւանքով կամ մասնագիտական վնասվածներով պայմանավորված, բավական քչացել են»,- ասել է Պրահայի տնտեսագիտական համալսարանի ժողովրդագրագետ, պրոֆեսոր Մարկետա Պեչելդովան:

Տպել
2958 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում